Tarihi eser dereceleri!

Tarihi eser dereceleri!

Tarihi eser yapılar ile ilgili yapılan yasal düzenlemeler 1906 yılında "Asarı Antika Nizamname." adı altında çıkarılan nizamname kapsamında yer alıyor. 

Ancak 25 Nisan 1993 Yılında çıkarılan 1710 sayılı yasa ile yürürlükten kaldırıldı. Daha sonra ise bu yasa 23 Temmuz 1998 Yıl ve 2563 sayılı kanunla değiştiriliyor.

Yapılan yasal düzenlemelere bakıldığında tarihi eser niteliği taşıyan yapılar 3 Kategoride koruma altına alınıyor:

1. Derece tarihi eser: İçinde ve dışında aynen korunması gereken yapılar.

2. Derece tarihi eser: Asıl hüviyetini muhafaza ile birlikte ufak tefek değişiklikler yapılabilen yapılar.

3. Derece tarihi eser: Tarihi yapı hüviyetinde Anıtlar kurulunun kabul edebileceği bir takım değişiklikler yapılabilen yapılar.

Anıtlar Yüksek Kurulu, korunması gereken tabii ve kültür varlıkların restorasyon veya yeniden imarıyla ilgili karar verecek tek mercidir.

Tarihi evler için yapılan son düzenlemeler kapsamında “Özel hukuka tabi gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde bulunan korunması gereken kültür ve tabiat varlıklarının korunması bakımı ve onarımı için Kültür ve Turizm Bakanlığınca ayni, nakdi ve teknik yardım yapılır ve kredi verilir.” hükmü bulunuyor. Söz konusu esaslar 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 12. Maddesinde yer alıyor:

Korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarının onarımına katkı fonu

Madde 12- Özel hukuka tabi gerçek ve tüzelkişilerin mülkiyetinde bulunan korunması gerekli kültür ve tabiat varlıklarının; korunması, bakım ve onarımı için Kültür ve Turizm Bakanlığınca ayni, nakdi ve teknik yardım yapılır ve kredi verilir.

Bu amaçla, bir Devlet bankasında açılacak özel bir hesapta ve Kültür ve Turizm Bakanlığı emrinde “Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarının Onarımına Katkı Fonu” kurulur. Bu fonun ita amiri Kültür ve Turizm Bakanıdır.

Bu fonun gelirleri, her yıl Devlet Bütçesinden ayrılacak ödenekler ile bu fondan verilecek kredilerin faizlerinden oluşur.

Kültür ve Turizm Bakanlığınca yapılacak ayni, nakdi ve teknik yardımlar, fondan yapılacak harcamalar ve verilecek kredilerle ilgili usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.

Devir yasağı

Madde 13- Hazineye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait olup, usulüne göre tescil ve ilân olunan, her çeşit korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlığı ile bunlara ait korunma sınırları dahilindeki taşınmazlar, Kültür ve Turizm Bakanlığının izni olmadan, gerçek ve tüzelkişilere satılamaz, hibe edilemez.

Kullanma

Madde 14- Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının intifa haklarının, belirli sürelerle kamu hizmetlerinde kullanılmak üzere, Devlet dairelerine, kamu kurum ve kuruluşlarına, kamu menfaatine yararlı milli derneklere bırakılması veya gerçek ve tüzelkişilere kiraya verilmesi, Kültür ve Turizm Bakanlığının iznine tabidir.

Anılan varlıklardan, Vakıflar Genel Müdürlüğünün yönetim ve denetiminde bulunan mazbut ve mülhak vakıflarla, 7044 sayılı Aslında Vakıf Olan Tarihi ve Mimari Kıymeti Haiz Eski Eserlerin Vakıflar Umum Müdürlüğüne Devrine Dair Kanunla yönetimi Vakıflar Genel Müdürlüğüne devredilen vakıf mallarının kamu hizmetlerinde kullanılmak üzere, Devlet dairelerine, kamu kurum ve kuruluşlarına ve kamu yararına çalüşan milli derneklere, belirli sürelerle, intifa haklarının bırakılması veya gerçek ve tüzel kişilerce karakterine uygun kullanılmak şartı ile kiraya verilmesi, Vakflar Genel Müdürlüğünün yetkisindedir.

Yukarıda belirlenen korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarını kullananlar, bunların bakım, onarım ve restorasyon işlerini bu Kanunda belirlenen esaslara göre yapmak ve bunun için gerekli masrafları karışlamakla yükümlüdürler.

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu!