Tasarruf değeri nedir?

Tasarruf değeri nedir?

Tasarruf değeri, bir iktisadi kıymetin değerleme gününde sahibi için arzettiği gerçek değer olarak ifade ediliyor. Bir diğer deyişle tasarruf değeri nedir, sorusunu yanıtlarsak ; Tasarruf değeri, iktisadi kıymetin değerleme gününde elden çıkarılması durumunda elde edilecek değer anlamına geliyor.

İktisadi kıymetlerin değerlemesinde sıkça kullanılan bir tür değerleme ölçüsü olmayan tasarruf değeri, yalnız senede bağlı alacakların ve borçların değerlendirilmesinde kullanılıyor.

Bu demek oluyor ki işletmeler, senede bağlı alacak ve borçlarını tasarruf değeriyle değerleyebiliyor. Ancak bu şekilde alacak senetlerini tasarruf değeriyle değerleyen işletmeler, borç senetlerini de tasarruf değeriyle değerlemek zorunda kalıyor.

Vergi Usul Kanunu'na göre, bankalar, bankerler ve sigorta şirketleri alacaklarını tasarruf değeriyle değerlemek zorunda oluyor. 

İlgili hükümler aşağıda sıralanıyor.

Alacaklar

MADDE 281. — Alacaklar mukayyet değerleriyle değerlenir.

Vâdesi gelmemiş olan senede bağlı alacaklar değerleme gününün kıymetine irca olunabilir. 

Bu takdirde, senette faiz nispeti açıklanmış ise bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez Bankasının resmî iskonto haddi uygulanır.

Bankalar ve bankerler ile sigorta şirketleri alçaklarını ya Cumhuriyet Merkez Bankasının resmî iskonto haddi veya muamelelerinde uyguladıkları faiz haddi ile değerleme günü kıymetine irca ederler.

İlk tesis ve taazzuv giderleri 

MADDE 282. — Kurumlarda aktifleştirilen ilk tesis ve taazzuv giderleri mukayyet değeri ile değerlenir.

Bu değer, ilk tesis ve taazzuv için yapılan giderlerden fazla olamaz. Kurumun tesis olunması veya yeni bir şubenin açılması veyahut da işlerindevamlı bir surette genişletmesi için yapılan ve karşılığında maddi bir kıymet ikitsabolunmıyan giderler bu cümledendir.

îlk tesis ve taazzuv giderlerinin aktifleştirilmesi ihtiyaridir. Gerçek veya tüzel kişilerde aktifleştirilecek peştimallıklarda mukayyet değerleri değerlenir.

Aktif geçici hesap kıymetleri 

MADDE 283. — Gelecek bir hesap dönemine aid olarak peşin ödenen giderler ile cari hesap dönemine aidolup da henüz tahsil edilmemiş olan hasılat, mukayyet değerleri üzerinden aktifleştirilmek suretiyle değerlenir.

Zirai işletmelerde henüz idrak edilmemiş olan mahsuller için yapılan giderler (hazırlık işleri giderleri gibi) de bu madde hükmüne göre aktifleştirilerek değerlenir.

Kasa mevcudu 

MADDE 284. — Kasa mevcutları itibari kıymetleriyle değerlenir; yabancı paralar hakkında 262 nci maddenin hükmü uygulanır.

Borçlar 

MADDE 285. — Borçlar mukayyet değerleriyle değerlenir.

Vâdesi gelmemiş olan senede bağlı borçlar değerleme günü kıymetine irca olunabilir.

Bu takdirde senette faiz nispeti açıklanmışsa bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez Bankasının resmî iskonto haddinde bir faiz uygulanır.

Banka ve bankerler ile sigorta şirketleri borçlarını,Cumhuriyet Merkez Bankasının resmî iskonto haddi veya muamelelerinde uyguladıkları faiz haddiyle, değerleme günü kıymetine irca ederler.

Yabancı para ile olan senetli ve senetsiz borçlan değerlemede 280 nci maddenin hükmü ayrıca uygulanır.

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com