Tezman 'gayrimenkul'e giriyor

Tezman Holding, 60 yıllık bir sanayici ailenin şirketi. Temellerini Selim Tezman atmış. Şimdilerde yine her sabah erkenden şirketteki odasında yerini almasına karşın işleri önemli ölçüde oğullarına bırakmış.

Holdingin yönetim kurulu başkanı büyük oğlu Erol Tezman. Diğer iki oğlu da yönetimde. Üçüncü kuşaktan Erol Tezman'ın iki oğlu Selim ve Ralf Tezman'da hem holding icra kurulunda hem de grup şirketlerinde genel müdürlük yapıyorlar.

Tezman Holding'in kimyada, tekstilde çok bilinmeyen alanlarda yatırımları var. Şu sıralar, gündemlerindeki en önemli işlerden biri grubun önemli şirketlerinden Vateks'te bir yabancı ortaklık gerçekleştirmek, arkasından da önemli bir yatırımla şirketi hızla büyütmek. Kimyada yatırım gündemde.
ABD'de finans okuyan genç Selim Tezman'ın önerisiyle bir risk sermayesi şirketi kuruyorlar. İrili ufaklı parlak işlere yatırım yapacaklar.

Bir de gayrimenkul işleri var. Edremit civarında çok özel bir gayrimenkul projesini (Zeytinlibahçe) bitirmişler. Pelitköy projesi başlamış. Ellerinde başka arsalar da var ancak sektördeki sıkıntı nedeniyle yeni projeler için biraz bekleyecekler.

Bir başka önemli gündemleri denizcilikte. Tahmini 30 milyon dolara yakın yatırımla motoryat ve marina yatırımı yapacaklar.

Bu gündemden çıkan sonuç şu: Tezman Holding, genel ekonomik şartlar iyi giderse 3 - 5 yıl sonra bugünün iki katı iş hacmi olan bir şirkete dönüşecek.

Tezman Holding hangi sektörlerde var?

Tekstil sektöründe varız ama teknik tekstil alanında. Hijyen medikal sektöründe faaliyetimiz var. Kimya, tekstil hammaddesi, metal, otomotiv yan sanayii. Bağlantı elemanları üretiyoruz.

Bu anlamda metal sektöründe varız. Denizcilik var, yat satışı ve satış sonrası servis olarak. Gayrimenkul geliştirme ve inşaat işlerimiz var. Özellikli konut projeleri gerçekleştiriyoruz.

Grubun iş hacminin ne kadarı hangi sektörden geliyor?

Yüzde 70 sanayii (Vateks, Ejot Tezmak, Sel Sanayi şirketlerimizden geliyor.) Yüzde 20 denizcilik, yüzde 10 da gayrimenkulden. Eskiden yüzde 100 sanayi idik.

Grup bu işlerden hangisine daha çok ağırlık verecek?

Kimyaya ek yatırım yaparak gıdayı da koyacağız ve dolayısıyla o sektör yüzde 35'lere çıkacak. Teknik tekstile yatırım yapacağız bir yabancı ortakla. O da yüzde 25 olacak diyebiliriz. Denizcilik ve gayrimenkule yatırımlar olacak ve sanayi grubunun toplamdaki payı düşecek.

Ne kadardır bu yatırımlar?

Kimyaya 10 milyon dolar ek yatırım yapacağız. Teknik tekstil'de yabancı ortaklık konusunda bir İngiliz şirketine yetki verdik. Epey bir talep geldi. Yabancı ortakla global bir şekilde büyüyeceğiz.

Orada yapılacak yatırım tutarı henüz net değil, ortakla kararlaştıracağımız bir miktar olacak ama 20-25 milyon dolarlık bir yatırım olacaktır. Tabi cirolar çok büyüyecek o zaman.

Siz kimyada ne üretiyorsunuz?

Teknik jelatin üretiyoruz. Saf proteindir. Hayvan derisinden proteini çekiyoruz ve işleyerek endüstriye tutkal gibi bazı üretimlerin ana hammaddesi olarak veriyoruz. Yüzde 95'ini ihraç ediyoruz.

Yeni kimya yatırımıyla aynı hammaddeyi, sterilizasyon tesisi kurarak gıda jelatini (pasta şekerleme üretiminde, gıda sektöründe organik proteindir. Hiç bir katkı maddesi olmayan bir üründür) olarak üreteceğiz. Yatırıma başladık. 2009 sonunda üretime geçeceğiz. Bir de farmasotik jelatin üretimi (ilaçta antibiyotik kapsülleri o jelatindir.) olacak.

Burada enteresan bir durum olacak. Avrupa'da tek üretici olacağız.  Şu anda teknik jelatinde Avrupa'nın bir numarasıyız. Çok özel ve yeni bir alan.

Denizcilikte neler yapıyorsunuz?

Denizcilikte Tezmarin şirketimiz var. Kardeşim Vedat Tezman çok eski yelkenci.  Bu da babamızdan geliyor. Babam Selim Tezman da 40 yıllık yelkenci. Dünyanın en büyük üreticisi Beneteau'nun Türkiye distribütörlüğünü 12 yıl önce aldık.

Kardeşim yarış için her yıl bir yelkenli alıyordu. Sonunda gelin bizim distribütörümüz olun dediler, kabul etik. Beneteau'nun dünyadaki en büyük distribütörü Tezmarin oldu. Çok yatırım yaptık.

Sadece satış ve servis mi var?

İleriye dönük yatırım projemiz var. Türkiye'nin bir bölgesinde büyük motoryat üretimine geçmek istiyoruz. Muhtemelen bunu da bir yabancı ortakla yapacaız. Görüşmeler yapıyoruz. Yer bakıyoruz. Belki Kuzey Ege'de yaparız. Beneteau İtalya'da fabrika aldı, Türkiye'de de bizimle yapmak isteyebilir.
Tezmarin bir de marina yatırımı yapacak, çalışmalarımız var. Marina da motoryat üretimi de ciddi yatırımlar istiyor.

Sizin mülkiyetinizde olan, çalışan tekneler var mı?

Şirketimiz Sel Yatçılık'ın 8 teknesi var. 14'e çıkaracağız, kiraya veriyoruz. 6 yeni teknenin 4'ü motorbot olacak. İlk kez katamaran koyduk. Talep var. Biz bile sıra bulamayabiliyoruz.

Yat satışında talep nasıl?

Beneteau'nun yatlarını Tezmarin satıyor. Satış tarafında da çok büyük talep var. Bizim tekneler ucuz. Orta fiyatlı tekneler olduğu için araba gibi talep görüyor. Yazlık ev alacaklarına tekne alıyorlar. Gidiyor güneyde karısı çocuklarıyla yaşıyor. Finansman paketi de sunuyoruz.

Bizde en pahalısı, özel olarak üretilen 7 milyon euro, en ucuzu da 30 bin euro'dan başlıyor. Ürün gamı çok geniş. Ancak en fazla 150-200 bin euro arasında satıyoruz.

Global krizle ilgili ne düşünüyorsunuz. Sizi etkileyen bir tarafı var mı?
Piyasalar büyük bir kriz yaşıyor. Bütün aktifler değer kaybediyor. Biz tahmin ettiğimiz için tedbirimizi aldık.

Para kıymetlenecek. Ve bir işsizlik yaşanacak. Türkiye bundan payını alacak. Büyümemiz küçülecek, aynı süratle gitmeyecek. Avrupa'ya ABD'ye ihracatımız var. Batı duraklamaya girerse kime ihracat yapacağız? Bu yüzden ürün çeşidimizi yaymalıyız ki önümüzdeki 2 yılı az sıkıntıyla atlatabilelim.

Bu krizde ne gördük? Finansal kurumlar hep profesyonel yöneticilerin elindeydi. Öyle bir kriz yaşandı ki bütün güven sarsıldı. Nerdeyse yatırım bankacılığı, fon yönetimi yüzde 70'e kadar daraldı. Biz de bunun üzerine risk sermayesi fonu kurmaya karar verdik geçen gün.

Risk sermayesi fonuyla yatırımlarınız mı olacak?

Evet. Bu risk sermayesi fonunda profesyonel finanscılar olacak ama bizim gibi sanayiciler de olacağı için bu fonu daha iyi yöneteceğimize inanıyoruz. 2010 sonuna doğru 100 milyon dolarlık bir portföy oluşturmuş olacağız. Arkası gelir.

Hangi sektörlere yatırım yapacaksınız?

Genelde küçük orta işletmelerin 2009 ve 2010'da daralan finansal piyasada çok zorlanacağını tahmin ediyoruz. Biz de KOBİ'lerde risk sermayesi fonu işleteceğiz.  5 milyon dolar minimum yatırımı olacak. Sırf Türkiye'de değil yurtdışında da olabilir. Eğer bunda başarılı olursak girişim sermayesi fonu kurabiliriz.

Gayrimenkul'de neler yapıyorsunuz? Yeni bir projeniz var...

Biz Kuzey Ege'yi merkez seçtik. İlk projemizi Eser Gayrimenkul gerçekleştirdi. Zeytinlibahçe projesi bitti. İçinde 500 zeytin ağacı var. Burada bir konsept yarattık ve yüzde 80'i satıldı. İnşaat bir aya kadar bitiyor.
Zeytinlibahçe'de ortağımız var. Üretimin başında İlhan Kütük Bey duruyor. Satış ve pazarlamada da Ralf Tezman var.

Aynı bölgede Pelitya projesi var. Pelitköy'de yapılıyor. Burada da yine yeni bir konsept yaratıyoruz. Çok güzel bir koy. Yelkencilere, sörf yapmak isteyenlere ev teklif edeceğiz. Şantiyesi kuruldu. 46 villa olacak. Zeytinlibahçe'de 61 villa vardı.

Oturuma açıldı mı Zeytinlibahçe?

Oturanlar var. Zeytinlibahçe'de 9 yabancıya ev sattık. Vateks'in en büyük Polonyalı müşterisi oturmaya geldi. Bahçe düzeni kaldı, bitiriyoruz.

Global krizden gayrimenkul çok etkilenmiş gözüküyor. Projeleri erteleme söz konusu olabilir mi?

2009'un bir ufalma ve küçülme dönemi olacağını tahmin ediyoruz. Onun için inşaatı 2009'da fazla büyütmeyeceğiz. O bölgede arsalar aldık. Fakat daha yatırım yapmayacağız. 2009'u biraz sakin geçireceğiz.

Zeytinlibahçe'de evleri 100-130 bin euro'ya sattık, ucuz verdik. Çok kaliteli inşaat yaptık. Pelitköy de aynı kalitede iş oluyor. Bizim Tezman grubunun ürettiği tüm işlerde önce kalite gelir.

Ayvalık'ta oturan biri bizim orayı görünce şaşırıyor. Vida üretiyoruz, yine en kalitelisini üretiyoruz. Bütün beyaz eşya ve kahverengi eşya üreticileri müşterimizdir. Vidaya da geçen yıl yatırım yaptık. İstanbul'da da arsalarımız var.