TMMOB'dan Diyarbakır Bağlar kentsel dönüşüm projesi açıklaması!

Diyarbakır'ın Bağlar ilçesinde geçtiğimiz gün “Yerinde dönüşüm modeli" ile kentsel dönüşüm çalışmaları başlatılmıştı. Türkiye Makine Mühendisleri Odası (TMMOB) Amed İl Koordinasyon Kurulu devam eden kentsel dönüşüm projesi için basın açıklaması yaptı. İşte TMMOB'dan yayınlanan açıklamada yer alan ifadeler şu şekilde...

Türkiye’de ise 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanuna dayanılarak yapılmaktadır. Kentsel dönüşüm İlgili Kanunun amaç bölümünde; ".... fen ve sanat norm ve standartlarına uygun sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenileme" şeklinde tarif edilmektedir. Yetkililer tarafından yapılan açıklamalarda, depreme karşı dayanıklı, sağlıklı yapı ve yerler inşaa ederek vatandaşı koruma amacı sıklıkla dile getirilmektedir. Ancak, kentsel dönüşüm özellikle riskli alan uygulamaları batıda rant bölgemizde ise ranta güvenlik amacı da eklenerek yürütülmektedir.

Kentsel dönüşüm projeleri, detaylı teknik, ekonomik, sosyal ve toplumsal gibi birçok araştırmaların yapıldığı, yerel halkın sürecin tamamında yer aldığı, kent dinamiklerinin süreçlere dahil edildiği, rant amacı gütmeyen projeler olmalıdır. Ne yazık ki Türkiye’de uygulanan örneklerinin çoğu bu minvalde değildir. Türkiye örnekleri bir tarafa coğrafyamızda özellikle çatışmalı süreçlerden sonra kentler bir bütünen yıkılmasa bile güvenlik gerekçesi ile tamamen riskli alan ilan edildi ve sığ bir kentsel dönüşümün yolu açılmış oldu. Bunun en güncel örneği ise tüm yıkılan kentlerle birlikte Sur ve Nusaybin özelindedir.  Bu nedenle Kaynartepe mahallesinde yapılması düşünülen kentsel dönüşüm projesi sürecini endişe ile takip etmekteyiz.

Bağlar, Diyarbakır’ın en büyük ve en kalabalık merkez ilçesidir. Özellikle köy boşaltma politikalarıyla ile birlikte yoğunca bir göç artışına maruz kalmıştır. Kırdan kente göçlerle birlikte tüm kentlerde olduğu gibi Bağlar da fiziksel, demografik, sosyo-kültürel, ekonomik ve sosyolojik değişime uğramıştır. Günümüzde ise orta ve alt gelir grubu olarak tanımlanan kesimin tercih ettiği bir yaşam alanıdır. Kaynartepe Mahallesi de yoğun nüfusa sahip Bağlar ilçesi merkez mahallelerindendir.

25.09.2020 tarih ve 3027 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yayınlanan ve 6306 sayılı afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında kanunun 2. ve ek 1. maddeleri gereğince Kaynartepe Mahallesi riskli alan ilan edildi. Riskli alan kapsamına toplamda 53.000 m2 lik alan, 7.000 nüfus ve 1.354 adet hanenin alınacağı ve bu alanda kentsel dönüşüm çalışmalarının başladığı yetkililer tarafından beyan edildi.

Kaynartepe kentsel dönüşüm projesinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı öncülüğünde, Bağlar Belediyesi ve projenin diğer bileşenleri ile bir ekip kurularak halka projenin anlatılacağı beyan ediliyor ancak  proje çalışmalarının başladığı ilk günden sürece dahil edilmesi ve  danışılması gereken biz meslek odaları ile herhangi bir bilgi paylaşımı yapılmamıştır. İlgili Kurumlara konu ile ilgili yazdığımız yazılara ya cevap verilmedi ya da bilgi belge yok denilerek sürece dahil olmamız istenmedi.

Yetkililer, projenin halka anlatılması için irtibat büroları kurulacağını ifade etmektedir. Kentsel dönüşüm projelerinin halka anlatılması değil halkın projenin her aşamasına dahil edilmesi gerekir. Ayrıca 1,5 yıldır ön hazırlıkların yapıldığı beyan ediliyor, peki bu neden şimdi halkla paylaşılıyor?

Kaynartepe kentsel dönüşüm projesi için “Yerinde dönüşüm modeli ile isteyen evinin ya da iş yerinin bedelini alıp çıkacak isteyen de burada kalacak. Tercih tamamen aziz milletimizin olacak. “ diye ifade ediliyor. Ancak bunun böyle yürütülmediğine Suriçi bölgesinde yapılan kentsel dönüşüm projelerinde de tanık olduk. İşin içine rant girince yerinde kalmayı tercih eden halkın sözleşmeleri dahi iptal edildi. Bu gibi mağduriyetlerin yaşanmaması için vatandaşın haklarının yasal dayanaklarla garanti altına alınması gerekmektedir. Bağlar’daki kentsel dönüşüm uygulamasının, Suriçi Bölgesinde yapılan kentsel dönüşüme benzetilmesine izin vermeyeceğiz.

Ayrıca vatandaşlarımızı bu konuda uyarıyoruz. Rantçı iktidar ve çevresi vatandaşların evlerine şimdiden göz dikmişler. vatandaşların doğru kanallardan doğru bilgiye ulaşmadan her hangi bir protokolü imzalamamaları ve yasal haklarını araştırarak hareket etmelerinin doğru olacağını düşünmekteyiz

Biz TMMOB olarak; güvenlik ve rant amacı gütmeyen halkı merkeze alan ve yerinde yapılacak dönüşüme karşı değiliz. Bu nedenle, bu sürecin şeffaf yönetilmesini, projenin tüm süreçlerinin yerel halkla birlikte yürütülmesini, hak sahiplerinin mağdur edilmemesini, kentteki tüm dinamiklerin projenin bileşeni yapılmasını, dönüşüm alanında yeterli analizlerin yapılmasını ve bu analizler doğrultusunda yerelin ne istediğine odaklanarak çözümler üretilmesini gerektiğini söylüyoruz. Aksi takdirde her türlü yasal haklarımızı kullanacağımızı kamuoyu ile paylaşıyoruz.

TMMOB AMED İL KOORDİNASYON KURULU

Diyarbakır Bağlar'da kentsel dönüşüm: Proje için taraflar ne diyor?

Diyarbakır Bağlar'da kentsel dönüşüm sevinci!