TOKİ zamanında teslim edilmeyen daireler için gecikme tazminatı ödeyecek!

Yoksullara ve ihtiyaç sahiplerine konut yapmak amacıyla kurulan, ancak iktidara ve yakın çevrelerine rant sağlayan bir kurum hâline getirilen TOKİ’ye Yargıtay dokundu. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, dar gelirliler için yaptığı konutları zamanında teslim etmeyen TOKİ’nin hak sahiplerine her ay için kira bedeli olarak gecikme tazminatı ödemesi gerektiğine karar verdi. Karar, tüm mahkemeleri bağlayıcı nitelik taşıyor.

Dar gelirleri konut sahibi yapmakla övünen TOKİ, sözleşmeye göre geç teslim ettiği konutlar için birtakım gerekçeler öne sürerek tazminat ödemeye yanaşmıyordu. Bazı mahkemeler de TOKİ’ye destek veriyor, dar gelirlilerin  TOKİ  aleyhine açtığı davaları reddediyordu.

Düzeni Yargıtay bozdu

İşte bu düzen Yargıtay tarafından kısmen bozuldu. Yargıtay’ın TOKİ’den konut sahibi olmak isterken mağdur edilen vatandaşların lehine olan kararına konu süreç özetle şöyle gelişti: Erzincan’da TOKİ’nin dar gelirler için yapacağı konutlardan almak için başvuran vatandaş, TOKİ’yle konutun 16 ayda teslim edileceğine dair gayrimenkul satış sözleşmesi imzaladı. Ancak, TOKİ konutu öngörülen sürede değil, çok daha sonra teslim etti. Vatandaş, konutun geç teslim edilmesinden kaynaklı kayıpları karşılaması için TOKİ’yi mahkemeye verdi. Geciken ayların kira bedeli olarak TOKİ’den 6 bin 540 lira tazminat istedi. Dava Tüketici Mahkemesi’nde görüldü. Davalı TOKİ’nin avukatları “Davalı idare konut alıcılarının taksit ödemelerini teslim tarihine kadar durdurduğu gibi, dönemsel artışları da yapmadığını, bu sebeple geç teslimden kaynaklanan davacının hak kaybının söz konusu olmadığını” savundu. Mahkeme de vatandaşa değil, TOKİ’ye destek verdi ve davayı reddetti. Vatandaş, bu kararı Yargıtay’a temyiz etti. Yargıtay Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin bu kararını şu gerekçeyle bozdu: “Mahkemece anılan sözleşmeye göre dairenin tesliminde gecikme olup solmadığı ve gecikmenin sabit olması durumunda ise gecikme süresi belirlenerek bu süreye dair kira kaybına hükmedilmesi gerekir.”

Ancak Erzincan Mahkemesi, bu bozma kararına şu gerekçeyle direndi: “Sözleşmede kararlaştırılan 16 aylık teslim süresinin sözleşmenin düzenlendiği tarihte başlayacağı, sözleşmede taşınmazın taksit ödemeleri bitene kadar kiraya verilemeyeceğinin kararlaştırıldığı, taşınmazın borçlarının da henüz bitmediği anlaşıldığından, davacının oluşmuş bir kira kaybı zararı bulunmadığı...”

Bu direnme üzerine dosya bu kez Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na geldi. Kararlara bağlayıcı nitelik taşıyan Genel kurul ise TOKİ’den değil, vatandaştan yana tutum aldı ve mahkemenin direnme kararını kaldırdı.

Geç teslim için tazminat ödenmeli

“TOKİ geç teslim ettiği konutlar için tazminat ödemelidir” denen ve benzer davalara ışık tutacak Kurul kararı, özetle şöyle gerekçelendirildi: “Sözleşmenin 3. maddesinde taşınmazın 16 ayda teslim edileceği kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin bu maddesi geçerli olup sözleşmeye sadakat ilkesi gereğince tarafları bağlar... Taraflar arasındaki sözleşmede, taşınmazın 16 ay içerisinde teslim edileceği belirtildiğinden, bu sürenin dolmasıyla, davalı borcunu yerine getirmekte direndiği ve bu olgunun hukuksal sonuçlar doğurduğu (BK m. 101/1) gözetildiğinde, davacı, davalıya mehil vermeden dava açabilir. Sözleşmede taksitler bitmeden taşınmazın kiraya verilemeyeceği şartının yazılması, davacının Borçlar Kanununda belirtilen (gecikme sebebiyle tazminat)” hakkını ortadan kaldırmaz. Bu durumda mahkemece, taşınmazın geç teslim edilip edilmediği, geç teslim edilmiş ise, geciken teslim süresine dair tazminat belirlenerek, davanın kabulüne karar verilmesi gerekir.”

Adnan Keskin-Taraf