TÜİK verilerine göre yılın ilk çeyreğinde 257 bin 853 konut satıldı!

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre yılın ilk çeyreğinde 257 bin 853 konut satıldı. Bu sayı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,9'luk düşüşe karşılık geliyor. Geçen yılın ilk çeyreğinde 273 bin 919 konut satılmıştı. 

Konut satışlarındaki bu düşüş 17 Aralık'taki büyük yolsuzluk ve rüşvet soruşturmasıyla ortaya çıkan siyasi belirsizliğin yol açtığı gelişmelerden kaynaklanıyor. Bu siyasi belirsizliğin döviz kurlarında yarattığı sıçrama konut fiyatlarının yükselmesine yol açtı. Yine siyasi belirsizlik nedeniyle faizlerde yaşanan tırmanış ise konut kredisi kullanımını frenledi. Siyasi belirsizlik tüketicinin geleceğe yönelik bakışını da kötümserleştirdi. Bu üç etkinin sonucu ise konut talebinin gerilemesi oldu. 

Bu gelişmelerin yılın ilk çeyreğinde konut satışlarına giderek daha fazla olumsuz yansıdığını gördük. Ocak ayında konut satışlarında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,2 gibi düşük bir oranda da olsa artış vardı. Şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,7 düşüş yaşandı. Mart ayında ise geçen yılın aynı ayına göre yaşanan düşüş yüzde 10,6'yı buldu. 

TÜİK, tapu kayıtlarına dayanan konut satış istatistiklerinde bu yıl bazı ayrıntılı bilgileri yayınlamaya başladı. Bu ayrıntılı bilgiler satışların nasıl düştüğüyle ilgili olarak bazı yorumlar yapmamıza imkan veriyor. 

ŞİRKETLER FRENLEDİ 

Buna göre inşaat şirketlerinin satışları desteklemek için düzenledikleri kampanyalar bir miktar işe yaramış ve de konut satışlarındaki düşüşü frenlemiş gibi görünüyor. Çünkü ilk çeyrekte ikinci el satışlarda yaşanan düşüş yüzde 9,6'yı bulurken, ilk satışlardaki düşüşün yüzde 1,3'te kaldığı görülüyor. Geçen yılın ilk çeyreğinde ikinci elde 152 bin 183 konut satılırken, bu yılın ilk çeyreğinde bu sayı 137 bin 641'e indi. Geçen yılın ilk çeyreğinde 121 bin 736 olan ilk satışlar ise bu yılın ilk çeyreğinde 120 bin 212 olarak gerçekleşti. 

TOPARLANMA OLUR MU? 

Yılın ilk çeyreğinde konut satışlarının düşmesine yol açan gelişmelerde ikinci çeyreğin başlarında biraz değişiklik oldu. 30 Mart'ta yapılan yerel seçimlerden hükümetin oylarının büyük bölümünü koruyarak çıkması siyasi gerginliği azalttı ve finansal piyasaların ateşini de düşürdü. Bunun sonucunda döviz kurlarında düşüş yaşanırken faizlerdeki yükseliş durdu. Tüketici güveninde de toparlanma görüldü. 

Bu gelişmeler kalıcı olursa önümüzdeki dönemde konut satışlarında bir toparlanma yaşanabilir. 

Ancak hemen ikinci çeyrekte böyle bir toparlanma olması ihtimali düşük görünüyor. 

Çünkü yükseliş artık dursa da konut kredisi faizleri hala yüksek bir düzeyde bulunuyor. Geçen yıl bu sıralarda tek haneli olan konut kredisi faizleri şu anda yüzde 13'ün üzerinde seyrediyor. Bu oranda ciddi bir gerileme olmadan kredi kullanımının artması ve talebi desteklemesi çok mümkün görünmüyor. 

Bu arada siyasetteki göreli yumuşamanın devamı konusunda da kuşkularımız var. Yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde siyasi ortam yeniden gerginleşebilir. Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrasında da öyle ya da böyle devletin zirvesinde bazı değişiklikler olacak. Bu gelişmeler olumsuz yönde olursa finansal piyasaların yeniden karışması söz konusu olabilir. Böyle bir durumda da, toparlanma yerine, konut talebindeki ve dolayısıyla konut satı şiarı ndaki düşüşün derinleşmesi gündeme gelebilir. 

Kredi faizleri hala çok yüksek 

Bankaların mayıs ayının ilk haftasında açtıkları konut kredilerinin faizi yüzde 13,3 oldu. Önceki haftalarda yüzde 14'e yaklaşan faizlerin zirveden döndüğü görülüyor. Fakat mayıs ayının ilk haftasındaki konut kredisi faizleri 2013'ün sonundaki düzeyinin 2,6, geçen yıl bu sıralardaki seviyesinin ise 4,3 puan üzerinde bulunuyor. 

Kredi faizlerindeki son yükselişin nedeni, 17 Aralık'taki yolsuzluk ve rüşvet soruşturmasıyla başlayan siyasi belirsizlik. Bu siyasi belirsizlik yüzünden döviz kurlarında sıçrama yaşanınca bunun para politikası faizinde bir artışa yol açacağı beklentisiyle kredi faizleri de yükselişe geçti. Merkez Bankası epey dirense de sonunda 28 Ocak'ta şok bir faiz arüşı yapmak zorunda kaldı. Bunun üzerine kredi faizlerindeki yükseliş ivme kazandı. 

Konut kredisi faizleri geçen yılın yaz aylarında yüzde 8,5'in altına kadar inmişti. Daha sonra ise ABD'nin merkez bankası olan FED'in parasal genişlemeyi sona erdirmek üzere olduğu beklentisiyle başlayan küresel dalgalanma nedeniyle yükselişe geçmişti. Bu yükseliş faizleri sonbahar aylarında yüzde 11'e kadar getirmişti. FED'den beklenen adımın gelmemesi üzerine daha sonra ise faizler biraz gerilemişti. Fakat 17 Aralık'ta başlayan siyasi belirsizlik yeni bir yükseliş başlattı. Bu yükselişte tam da aynı günlerde FED'in aylardır beklenen adımı atıp parasal genişlemeyi frenlemeye başlamasının da etkisi oldu. 

Faizlerdeki bu yükseliş kredi kullanımının hız kesmesine ve konut talebinin gerilemesine yol açtı. 30 Mart'taki yerel seçimler sonrasında yükseliş dursa da konut kredisi faizleri hala yüksek. Konut talebinde toparlanma olması için faizlerde ciddi bir düşüş yaşanması gerekiyor. 

Kur artışı maliyetleri yükseltti 

Konut inşaat maliyetleri 2014'ün ilk çeyreğinde önceki çeyrek döneme göre yüzde 5,7 artış AVgösterdi. Bu oran uzun zamandır bu kadar yüksek çıkmamıştı. En son 2008'in ilk iki çeyreğinden bundan daha yüksek artışlar görülmüştü. Son iki yılda çeyrek dönemlerde yaşanan maliyet artışı genelde yüzde 2'nin altındaydı. 

Konut inşaat maliyetleri temelde iki faktöre bağlı olarak değişiyor. Bunlardan birini işçilik, diğerini de malzeme maliyetleri oluşturuyor. Malzeme maliyetleri ise uluslararası piyasalardaki emtia fiyatlarına ve döviz kurlarındaki değişime hassasiyet gösteriyor. 

İlk çeyrekte konut inşaat maliyetlerinde sıçrama yaşanması döviz kurlarında yaşanan yükselişten kaynaklanıyor. Bu dönemde ortalama dolar kuru 2,22 TL'yi buldu ve önceki çeyrek döneme göre yüzde 9,4 artış gösterdi. Döviz kurlarındaki artış geçen yılın mayıs ayında başladı ama bu yükseliş 17 Aralık sürecine kadar nispeten ılımlı seviyedeydi. 

Döviz kurlarında ilk çeyrekte yaşanan artış daha çok malzeme maliyetlerine yansıdı. Bu dönemde malzeme maliyetleri önceki çeyrek döneme göre yüzde 6,2 yükseldi.Aynı dönemde işçilik maliyetlerindeki artış ise yüzde 4,1 oldu. 

Döviz kurlarında 2011'in başında yaşanan yükseliş de aynen böyle sonuç vermişti. Konut inşaat maliyetleri o yılın hem ilk çeyreğinde hem de ikinci çeyreğinde yüzde 4,3 artış göstermişti. 2008'in başlarında ise uluslararası emtia fiyatlarındaki olağanüstü yükseliş maliyetlerde sıçrama getirmişti. Konut inşaat maliyetleri o yılın ilk çeyreğinde yüzde 9,8, ikinci çeyreğinde ise yüzde 10,6 yükselmişti. 

Capital Mortgage