Türk inşaatçılardan Mozambik'e 50 milyon dolarlık yatırım!

Milyarlarca metreküp doğalgaz rezerviyle dikkat çeken Mozambik hızla zenginleşiyor. Ülkede Türk ürünlerinin prestiji çok yüksek. THY'nin direkt sefer yaptığı ülke, resmi pasaportlara vizeyi kaldırdı... 

Doğu Afrika ülkesi Mozambik, Tanzanya'nın güneyinde, Malavi ve Zambiya'nın kuzey batısında. Zimbabve'nin doğusunda, Svaziland ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kuzey doğusunda yer alıyor. Doğusunda Hint Okyanusu bulunan ülkenin 2 bin 515 kilometrelik sahil şeridi var. Denize çıkışı bulunmayan Zambiya, Zimbabve, Botsvana, Svaziland, Malavi ve hatta Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kuzey kısmının denizle bağlantısını sağlayan bir konumda bulunan Mozambik, stratejik bir noktada yer alıyor. Birçok doğal limana sahip olmasından ötürü zamanında önemli bir ticaret merŞehir modern binalarıyla dikkat çekiyor. kezi olan ülke, ismini o dönemin önde gelen tüccarlarından Musa Bin Bend adlı bir Arap'tan alıyor. Bu isim zamanla Mozambik'e dönüşmüş. 1975 yılına kadar Portekiz'in sömürgesi olan ülkede resmi dil halen Portekizce. Dünyada en fazla doğalgaz rezervlerine sahip sekizinci ülke olan Mozambik, bu özelliğinden ötürü son yıllarda dünyanın dev enerji şirketlerinin ilgi odağına girmiş durumda. Ülkedeki doğalgaz rezervlerinin parasal değerinin 1 trilyon doların üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Son beş yılda ülkeye 22 miyar dolar düzeyinde yabancı sermaye girdiği hesaplanıyor. Yaşanan bu gelişmeler nedeniyle Mozambik Afrika'da en hızlı büyüyen ülkeler listesinde ilk sıralarda geliyor. Sadece doğalgaz değil, dünyanın en büyük kok kömürü rezervleri de bu ülkede. Özellikle Tete bölgesi tümüyle kömür formasyonuna sahip. 

YABANCI YATIRIMCIYA TEŞVİK 

Mozambik Hükümeti ekonomik büyümeyi ve istihdamı teşvik etmek, bölgesel dengesizlikleri gidermek, ülkenin geniş yatırım potansiyelini ortaya çıkarmak amacıyla geçtiğimiz son beş yılda, yatırımları teşvik amacıyla liberal sayılabilecek önemli yasal düzenlemeler yaptı. Buna göre yapılacak yatırımlarda kullanılacak makine ve ekipman için gümrük ve KDV muafiyeti, projeye ve yatırım bölgesine göre yatırım indirimi ve yüzde 100'e kadar Kurumlar Vergisi indirimi, arazi tahsisi gibi teşvikler sağlanıyor. Müteahhitlik sektörünün de dahil olduğu altyapı yatırımları (yol, demiryolu, elektrifikasyon, sulama, baraj, elektrik, konut, otel, AVM. iş merkezi vs.), sanayi yatırımları, tarım ve balıkçılık yatırımları, turizm yatırımlarında da bu teşviklerden yararlanmak mümkün.

Mozambik ekonomisinde büyük potansiyel taşıyan sektörlerden bir diğeri de turizm. Kilometrelerce uzunlukta tropik sahil şeridine, doğal güzelliklere ve egzotik plajlara sahip olan ülke yılda 2 milyon turist çekerek yaklaşık 1 milyar dolar turizm geliri elde ediyor. Önümüzdeki dönemde bu sektörün hızla gelişerek, Mozambik'in güneydoğu Afrika bölgesinin en önemli turizm destinasyonlarından biri haline geleceğine kesin gözüyle bakılıyor. 

Mozambik'in künyesi 

Başkenti: Maputo Para birimi: Metical 

Nüfusu: 25.8 milyon 

Resmi dili: Portekizce 

İhracat:5.5 milyar dolar 

İthalat: 12 milyar dolar 

Kişi başı gelir: 600 dolar 

MÜTEAHHİTLER OFİS AÇIYOR 

Maputo Ticaret Müşavirliği kayıtlarına göre, Mozambik'te 37 Türk sermayeli firma faaliyet gösteriyor. Çoğu inşaat sektöründe faaliyet gösteren bu firmalar tarafından gerçekleştirilen yatırım tutarı ise 50 milyon dolar civarında. Mozambik'te son dönemde altyapı alanında başlayan yatırımlar nedeniyle müteahhitlik firmaları bu ülkede ofis açmaya başladı. Bunların arasında Rönesans, Gama, STFA, Yapı Merkezi, Ata inşaat gibi sektörün önde gelen şirketleri dikkat çekiyor. İnşaat firmalarının dışında RTE Group, Moz Clot gibi tekstil ve Safa Lda, Olympic Trading gibi mobilya üreticileri de bulunuyor. Bunun yanında Zenitlift, Lazal, Anatolia, Nizam Lda, Ozmak gibi farklı sektörlerde hizmet veren Türk sermayeli firmalar da var. 

2015 yılı rakamlarına göre Türkiye ile Mozambik arasındaki dış ticaret hacmi 116.2 milyon dolar. Bunun 43.8 milyon dolarını Türkiye'nin ihracatı, 72.3 milyon dolarını da 

Cabo Delgado Mozambik'in ihracatı oluşturuyor. 

"POTANSİYELİ ÇOK YÜKSEK" 

Tiirkiye-Mozambik Iş Konseyi Başkanı Erhan Barutoğlu, Mozambik'in kısa, orta ve uzun vadede Türk yatırımcıları için büyük umut vaat ettiğini belirtiyor. Barutoğlu, "Türk yatırımcıları, ihracatçıları ve ithalatçıları pazarı inceleyerek, anlayarak, profesyonel destek alarak ve iş konularına odaklanıp Mozambik pazarına bilinçli giriş yaparlarsa, bu ülkeyle birlikte çevresindeki ülkelerde de iş yapma imkanına sahip olabilirler" diyor. Dünyada yaşanan ekonomik daralmanın Afrika ülkelerinde de yoğun olarak hissedildiğini söyleyen Barutoğlu, şöyle devam ediyor: 

"Birçok ülke için geçerli olan ekonomik daralma ve yatırım finansman sorunları Mozambik için de mevcut. Fakat Mozambik'in çok büyük hidrokarbon rezervlerine sahip olduğunu; nüfus yoğunluğu, üretim ve tüketimi çok yüksek olan Asya'ya yakınlığını ve tüm dünyanın lıcr konuda en büyük şirketlerinin Mozambik'te varlıklarını devam ettirmekte olduklarını unutmayalım. Önemli olan esas bu dönemlerde, gerek ihracat gerekse hammadde ithalatımız için çok önemli bir pazar olan Mozambik ve onun gibi ülkelerde değişik modeller üreterek işbirliği içinde olmamız. Afrika'nın en yüksek potansiyele sahip ülkesi olduğu dünyada kabul edilmiş olan Mozambik'in, bu bilinçle Türkiye'yi, Türk firmalarını ve Türk ürünlerini kucaklamaya hazır olduğunu da unutmayalım." 

TÜRK FİRMALARA ÖZEL İLGİ 

Işkaya Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı ve Mozambik  Ankara  Maputo Limanı Fahri Konsolosu Yusuf Kaya da Mozambik'te ekonomik potansiyelin yüksek olduğu sektörlerin başında inşaat ve tarımın geldiğini söylüyor. Kaya'nın verdiği bilgilere göre, otel, villa, alışveriş merkezi gibi inşaatla ilgili birçok proje gündemde. Mozambik Hükümeti'nin Türk firmalarına yatırım ve geniş iş olanakları sunduğunu belirten Kaya, sözlerini şöyle sürdürüyor: 

"Tarım üretimi için tam bir cennet. Yılda dört kez ürün alınabiliyor. Ülkede toprak çok verimli olduğu için endüstriyel tarım yapacak yabancı firmalara sembolik ücretlerle arazi tahsis ediliyor. Ayrıca çimento ve briket fabrikaları ile her türlü inşaat malzemesine ihtiyaç var. Ülkede çok kaliteli pamuk üretiliyor. Bunu işleyecek tekstil fabrikaları kurulabilir. Turizmciler beş yıldızlı otel kurup işletebilirler. Gıda sektöründe ise özellikle salça ve konserve fabrikası için potansiyel çok yüksek. Dünyada el değmemiş koklaştınlabilir en büyük kömür rezervi yine bu ülkede. Hidroelektrik potansiyeli en yüksek ülkelerden biri olan Mozambik önümüzdeki dönemde elektrik enerjisinde ve doğalgazda dünyanın en büyük tedarikçisi konumuna gelecek." 

THY'NİN DİREKT SEFERİ VAR 

Afrika'da birçok başkente direkt uçuş gerçekleştiren Türk Flava Yolları (THY), 2015 Ekim ayından bu yana Mozambik'in başkenti Maputo'ya da direkt sefer düzenliyor. Direkt uçuşların Türkiye ile Mozambik arasındaki dış ticaret hacminin artmasına mutlaka olumlu etkisinin olacağını belirten Kaya, şunları söylüyor: 

"Mozambik kapıda 30 günlük turistik vize uygulamasını halen sürdürüyor. Sayın Cumhurbaşkanımızın son ziyareti ile karşılıklı vize muafiyeti anlaşması imzalandı. Buna göre resmi pasaportlar için vize uygulaması kalkmış oldu. İhracatçılarımız Mozambik'i mutlaka keşfetsinler. Çünkü Türk ürünlerinin Mozambik'te imajı çok yüksek." 

Ne satılır? 

1. Makine ve ekipmanları 
   
2. İnşaat malzemesi 
   
3. Tarım makineleri 
   
4. İş makineleri 
   
5. Tarım ilaçları 
   
6. Gübre
   
7. Elektrik malzemeleri 
   
8. Mobilya 
   
9. Beyaz eşya 
   
10. Buzdolabı
    
11. Bisküvi 
    
12. Un 
    
13. Makarna 
    
14. Şekerleme 
    
15. Salça 
    
16. Maya 
    
17. Konserve 
    
18. Sabun Deterjan 
    
19. Eczacılık ürünleri 
    
20. Tekstil 
    

Ne alınır? 

1. Tütün 
   
2. Pamuk 
   
3. Kaju fıstığı 
   
4. Cay
   
5. Mısır 
   
6. Hindistancevizi 
   
7. Narenciye 
   
8. Tropik meyveli 
   
9. Kereste 
   
10. Alüminyum 
    
11. Deniz Ürünleri
    

Para