Türkiye en çok konut ihraç eden ülkeler arasında!
Uluslararası gayrimenkul satışları Türkiye'de her geçen sene artıyor. Özellikle Ocak-Ekim döneminde konut ihraçları bir hayli arttı.
Türkiye'de Ocak-Ekim döneminde 1 milyon 87 bin konut satılırken yabancı yatırımcıya satışlar 43 bin adet oldu. Ekonomist'ten Levent Gökmen Demirciler'in haberine göre; Türkiye gayrimenkul sektöründe markalı konutların global satış ve pazarlama organizasyonlarını yöneten Mars Investment İcra Kurulu Başkanı Hakan Bucak, yabancıların eğilimlerini anlattı.
1.Faiz oranlarındaki düşüş ve dövizdeki hareketlilik piyasaya nasıl yansıyor?
Konut faiz oranlarındaki düşüşün fiyatlara etkisi indirim olarak yüzde 2,5-3 oranında oldu. Ancak bu indirim hissedilemedi çünkü inşaat maliyetleri ve arzın düşüklüğü nedeniyle indirim yerine fiyatlarda yüzde 10'a varan artış oldu. Fiyatlarda artış devam edeceğe benziyor çünkü dövizde sert hareketler, emtia fiyatlarında yükseliş, inşaat maliyet endeksinde tırmanış sürüyor. İç piyasada geçen yıla göre düşüşler ya da satışlarda duraksamalar olabilir.
2.Yabancı yatırımcı ilgisi ne durumda?
Yabancı yatırımcı ilgisi artarak devam ediyor. Ocak-Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yabancı yatırımcıya konut satışı yüzde 38 arttı ve satışlarda 43 bin seviyesine ulaşıldı. 50 bin adetlik yıl sonu hedefi aşılacak gibi. Türkiye'ye 80 farklı ülkeden talep var. En çok konut sattığımız ülkeler, Irak, İran, Rusya, Almanya, Kazakistan, 'Kuveyt, Afganistan, İngiltere, Mısır, Ukrayna, Azerbaycan, ABD, Lübnan, Filistin, Ürdün, Yemen, Pakistan, İsveç, Sudan ve Kanada. Son beş yılda ABD'den iki kat, Avrupa'dan üç kat, Asya'dan iki kat artış var. Portekiz, İspanya, Yunanistan, İngiltere, ABD, Kanada, İtalya, Fransa ve Karabağ ile birlikte dünyaya en çok konut ihracı yapan 10 ülke arasındayız. Gayrimenkul satışı dünyada yükselişte, Türkiye de doğal güzelliği, kalitesi ile öne çıktı. Bu da talebe yansıyor.
3.Maliyetler ve metrekare fiyatları artıyor. Konut satışları düşer mi?
Ocak-Ekim döneminde bir önceki yıla göre yüzde 15,2 düşüşle 1 milyon 87 bin 539 bin konut satıldı. Bunun 329 bin 70'i birinci elde, 757 bin 469'u da ikinci elde oldu. İnşaat maliyet endeksi geçen yıl bu dönemde yüzde 20'lerdeyken bu yıl yüzde 40ʻların üzerine çıktı. Yaşanan artışın satışlara negatif etkisi bir süre daha devam edebilir. Ancak değerleme genelgesinde yapılan son güncellemeler sektöre yeniden hareketlilik kazandırabilir. Konut satışlarında metrekare birim fiyatlarında yaşanan artış kaygi verici. Yeni konutta yüksek fiyatlamalar mevcut durumdan ötürü bir süre daha devam edebilir. İkinci el konut satışında da değerleme kaynaklı problem nedeniyle ciddi bir vergi kaybı yaşanıyor.
4.Vergi kaybının önüne nasıl geçilebilir?
Yabancıya konut satışındaki gibi ikinci el konutta da bir değerleme sistemi düşünülebilir, tapu harcı yüzde 4'ten yüzde 2'lere düşürülebilir. Ayrıca tapu satışının banka değerlemesinin altında gösterilemeyeceğine ilişkin bir düzenlemeye gidilirse devletin ortalama 18 milyar TL bir vergi kazancı olabilir.
Değerleme sistemi karmaşası
Türkiye 250 bin dolarlık gayrimenkul satın alanlara vatandaşlık hakkı veriyor. Ancak gayrimenkul değeri olduğundan yüksek gösterilerek vatandaşlık sürecine hile karıştırılmasıyla 20 Eylül'de yapılan düzenleme süreci dijitale taşıdı. Değerlemenin eksik yapılması, değerleme raporlarının geç oluşturulması satışlarda kayıplara neden oldu. GİGDEKS verilerine göre, 1,8 milyar TL'lik kayıp yaşandı. Değerleme sisteminin yeniden düzenlenmesiyle sorun çözüldü.
