Türkmenistan'daki inşaat işi Türkler'de!
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın temaslarını izlemek için hafta sonu Türkmenistan’daydım. Sovyetler Birliği’nin 1991’de dağılmasından sonra bağımsızlığını kazanan Türkmenistan geçen onca yıla rağmen hâlâ kapalı bir ülke.
Havaalanından otele giderken İstanbulluların rüyasında göremeyeceği bomboş caddeler dikkatimizi çekiyor. Çift şeritli geniş yollarda arabalar tek tük.
İnternet sıkıntılı. Twitter, WhatsApp, Facebook gibi sosyal mecralar kullanılamıyor. Gazeteci olarak yalnız dolaşmanıza izin verilmiyor, grup halinde gezerken de Türkmen görevliler gölge gibi peşimizde.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Türkmenistan’a beşince gelişim. İlk gelişimden itibaren hızlı bir şehirleşme görüyorum.
Gökdelenler yükselmiş ama hepsi tek tip gibi. Binaların çatısında farklı şirket isimlerinin yazılış formatı ve renkleri bile aynı. Binaları birbirinden ayırt etmek zor.
İnşaat işi Türklerde
Büyükelçilik yetkilileriyle konuştuğumda Türkmenistan’ın yeniden imarında Türk firmalarının büyük ağırlığı olduğunu öğreniyorum.
Türk işadamı ve müteahhitler, hem şehrin dönüşümü projelerinde hem de 2017’de yapılacak olimpiyatlara yönelik yapılacak işlerin yüzde 55’ini almış. Özellikle Aşkabat’ın büyük bölümünü Türkler yapıyormuş. Türkmenistan’da bugüne kadar Türk firmaları tarafından tamamlanan 964 projenin toplam değeri 47.7 milyar doları bulmuş.
8 bini olimpiyatın alt ve üst yapı çalışması olmak üzere toplam 12 bin Türk işçi çalıştığını öğreniyorum. Yani Türk işçiler Türkmenistan’ın yenilenmesine büyük katkı sağlıyor.
Ancak sosyal hayata alışmış Türklerin burada sıkıldığını öğreniyorum. Binaların yanında sosyal hayatın yenilenmesi için de biraz daha zamana ihtiyaç var gibi gözüküyor.
İki ülke arasındaki ticari ilişkiler gelişmiş durumda. Türkmenistan’ın ithalatında Türkiye birinci sırada yer alırken ihracatında ise Türkiye, Çin’den sonra ikinci sırada. Uçak seyahatimizde Türkmen kadınların bavul ticaretine de tanık oluyoruz. Türklerin yaptığı ve birçok Türk firmasının mağazalsının bulunduğu AVM’ler de Türkmenlerin gitmeye başladığı sosyal alanların başında yer alıyor. Otellerde ise çarşaftan havlulara kadar birçok ürünün Türk malı olduğunu görüyoruz. Marketlerde de Türk firmalarının ürünleri ağırlıklı olarak gözümüze çarpıyor. Şimdiye kadar toplamda 55 milyar dolarlık ticari ilişkimiz olmuş.
Dönme vakti geçti bile
Türkmenistan’ın dönüş yolunda da katı kurallarla karşı karşıya kalıyoruz.
Otel ile havaalanı arası 15 dakikalık mesafe olmasına rağmen 08.45 uçağına 05.00’te götürülüyoruz. Gerekçe olarak Türkmen liderin havaalanına gidecek olması ve bu nedenle 2 saat trafiğin kapatılacağı gösteriliyor. Saatlerce küçük bir salonda beklediğimiz havaalanında cam kenarında uçağımızın gelişini seyrederken son şaşkınlığımı yaşıyorum Aşkabat’ta.
Güvenlik görevlisinin camdan uzaklaşmam gerektiğini söylemesi, artık “eve dönme vaktinin” geldiğini hatta geçtiğini hissettiriyor.
Milliyet
