ÜFE'ye göre kira artışı ertelendi mi?

ÜFE'ye göre kira artışı ertelendi mi?

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), ekonomide üretim sürecinde girdi olarak kullanılan maddelerin fiyatlarındaki değişimleri toptancı aşamasında ölçen endekse deniyor. 4 Şubat 2011 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Borçlar Kanunu'na göre kira artış oranı da ÜFE'ye bağlanıyor. Ancak sonrasında yapılan düzenlemeler kapsamında yer alan erteleme ile ilgili hususlar, kiralayan ve kiracılar için bir karşıklık yarattı. Buna göre ÜFE'ye göre kira artışı ertelendi mi? Yoksa, hala kira artış oranu ÜFE'ye göre mi belirleniyor, diyorsanız hemen yanıtlandıralım.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi, kira artışı;  4 Şubat 2011 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan ve 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girmesi Türk Borçlar Kanununa göre ÜFE'ye bağlanıyor. Buna göre,  depozito 3 ayın kira bedelini aşmayacak, kira artışı ÜFE'yi geçemeyecek, döviz kiralarında 5 yıl süre ile kira artışı yapılamayacaktı. Ancak, 14 Nisan 2011 tarihinde Türk Borçlar Kanunu henüz yürürlüğe girmeden, bu kanunu da kapsayan bir değişikliğe gidiliyor. Bu tarihte Resmi Gazetede yayımlanan Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da ÜFE ile ilgili bir değişiklik yapılmasa da; bu değişiklik üzerinden de bir değişiklik yapılıyor ve bu kez ÜFE'nin 8 sene sonra uygulanacağı hükmüne yer veriliyor.

Ancak, yapılan bu değişiklikte yer alan hüküm, meskenleri değil, işyeri kira bedelleri için geçerli oluyor. Bu demek oluyor ki; meskenlerde ÜFE'ye göre kira artışı uygulaması değil, işyerlerinde ÜFE'ye göre kira artışı uygulaması 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren 8 sene sonrasına ertelendi.

Konu ile ilgili Kanun hükümleri aşağıda bulunuyor;

- 4 Şubat 2011 CUMA günü 27836 sayısı ile Resmi Gazetede yayımlanan TÜRK BORÇLAR KANUNU'nda yer alan ÜFE ile ilgili madde;

Kanun No. 6098    

Kabul Tarihi: 11/1/2011

Kira bedelinin belirlenmesi

MADDE 344 - Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.

Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138 inci maddesi hükmü saklıdır. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır.

- 14 Nisan 2011 PERŞEMBE günü  27905 sayısı ile Resmi Gazetede yayımlanan YARGI HİZMETLERİNİN HIZLANDIRILMASI AMACIYLA BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN kapsamında yer alan ancak 344. maddeyi ilgilendirmeyen kanun maddesi;

Kanun No. 6217     

Kabul Tarihi: 31/3/2011

GEÇİCİ MADDE 2 – Kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 322, 324, 330, 339, 341, 342, 343, 345, 346 ve 353 üncü maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur.

- 12 Temmuz 2012 PERŞEMBE günü 28351 sayısı ile Resmi Gazetede yayımlanan BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN kapsamındaki ilgili madde;

Kanun No. 6353   

Kabul Tarihi: 4/7/2012

MADDE 53 – 31/3/2011 tarihli ve 6217 sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 2 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 2 – Kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354 üncü maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur. Kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.”

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com