Yeni imar planı değişikliği neler getirdi?

Yıllık 3 milyar lira gelir hedeflenen Değerli Konut Vergisi'nde tepkiler üzerine geri adım atarak beklentiyi 200 milyon TL'ye düşüren devlet, bütçe açığı için çöüzümü rant vergisinde buldu. “Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” teklifinin 15. maddesi ile İmar Kanunu'na eklenen bir madde sayesinde İmar Rantı Vergisi geldi. 

Sözcü Gazetesi'nden Nuray Tarhan'ın haberine göre, önceki gece TBMM Genel Kurulu'ndan geçen yasa Resmi Gazete'de yayınlandığı gün yürürlüğe konacak. Yasayla, daha önce imar planı değişikliği için belediyelere verilen pay kamuya aktarılacak. Örneğin, 1 milyon liralık bir arsanın sahipleri veya müteahhidi imar planı değişikliği talep eder ve yeni değer 3 milyon TL'ye çıkarsa aradaki 2 milyon TL'nin tamamı değer artış payı olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na aktarılacak. Ayrıca değer artış payı ödenmeden yapı ruhsatı hazırlanmayacak. Meclis’ten geçen yasal düzenlemeyle kamuya kaynak yaratılması hedefleniyor.

Vergi uzmanı ve Başkent Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Ozan Bingöl, düzenlemenin iyi uygulanması halinde eskiden çıkar gruplarının aldığı payın kamuya aktarılarak kaynak yaratmak için iyi bir yöntem olduğuna dikkat çekti ve “Ancak bu haliyle eksik ve spekülasyonlara açık görünüyor” dedi. 

Bingöl, “Taşınmaz malikleri tarafından talep edilmeksizin imar planı değişikliği sonucu oluşan değer artışları üzerinden ‘değer artış payı' alınacağına ilişkin hüküm bulunmaması da düzenlemenin önemli tartışma alanlarından birisi. Ayrıca pay, arsa üzerine yapılacak yapıyı kapsamadığı gibi, kamu kurumlarınca götürülen çeşitli hizmet veya altyapıdan kaynaklı rant artışlarını da içermiyor. Arsa üzerine yapılacak yapıların değer artışı nedeniyle oluşacak rantlar yine arsa sahiplerine veya müteahhide kalacak. İmar planı değişikliği ile emsal artacağından arsa sahibi veya müteahhit bu değer artış payını ödeyerek kârlı duruma bile geçebilecek” şeklinde konuştu.

Bingöl, bu haliyle yasanın imar planı değişikliği sebebiyle sadece arsadaki değer artışına yönelik kısmi bir rant vergisi olmaktan öteye geçemeyeceğini belirterek, “Profesör David Harvey'in de dediği gibi aslında en iyi kentleşme, en az rant yaratandır” dedi.

Birçok ülkede en büyük kamu gelirleri arasında

Dünyada rant vergisinin birçok örneği var. Örneğin Avusturya, İsviçre, Estonya, Danimarka gibi ülkelerde, “Kentsel Rant vergisi”, “İyileştirme Rant Vergisi,” “Spekülasyon Vergisi” gibi farklı isimlerle vergi alınıyor. Hatta bazı ülkelerde rant vergisinden elde edilen gelir kamu gelirleri arasında da önemli bir paya sahip durumda. Rant vergisinin uygulandığı ülkelerde temel hedef; hem bütçeye gelir kaydetme hem de spekülatif faaliyetlerin ve haksız kazancın engellenmesi olarak belirtiliyor.

Şehirlere nefes aldıracak yeni imar yasası onaylandı!

Yeni İmar Kanunu 40 maddede tüm detaylarıyla!