Yüksek kira sokak popülaritesini arttırdı!

Son zamanlarda markalarda sokak mağazacılığına ilgide bir artış söz konusu. Koton'dan Seymen'e, Mado'dan Atasay'a kadar Türkiye'nin önde gelen markalarında bu eğilimi görmek mümkün. Öyle ki bazı markalar yüzde 10-15 arasında değişen sokak mağazacılığı paylarını yüzde 20-25 seviyelerine çıkarmayı planlıyor. Sokağa dönüşte en önemli etken ise "yakınlık".

Capital Dergisi'nde yer alan habere göre;  istatistikler tersine bir etki olduğunu gösteriyor. Perakendecilerin çoğunun sokak mağaza sayısı, AVM’lerde yer alan mağaza sayısından , daha fazla. Ancak özellikle son 10 yılda V AVM sayılarındaki artış nedeniyle büyük m, ölçekli perakendecilerin çoğu AVM mağazacılığına yönelmişti. Bu durum AVM’lerde yer alan mağaza kiralarının yüksekliği ve tüketicinin yakın yerleri daha fazla tercih etmesi gibi nedenlerle yeniden tersine dönmüş gibi görünüyor.

Sokak mağazacılığının öncüsü BİM’in COO’su Galip Aykaç da aynı fikirde. Ona göre “sokağa dönüş”ün temel nedeni, AVM’lerdeki yüksek kiralar. BİM gibi satış kanallarının tamamı sokak mağazalarından oluşan Şok’un CEO’su Uğur Demirel de tüketicinin kendine yakın lokas-yonlardan alışveriş yapmak istediğini belirtiyor. .

Sokak mağazalarına olan ilginin yeniden ivmelenme sinde, ana caddelerdeki mağazaların cirolarının AVM’lere göre çok daha fazla olmasının etkisi de büyük.

“Sokağa dönüş” trendiyle birlikte daha önce cadde mağazalarının payını yüzde 10 seviyesinde tutan markalar, bu oranı yüzde 20-25 arasına çıkarmayı planlıyor. Hatta cadde ve AVM mağazası dengesini yüzde 50-50 bandında tutmak isteyen marka sayısı da bir hayli fazla.

NEDEN YENİDEN SOKAK?

Son 1 yılda cadde mağazacılığı terör saldırıları ve turizmdeki kayıplar nedeniyle ivme kaybetmiş olsa da bugün marka bilinirliğini artırmak isteyen markalar tarafından tekrardan sokak mağazacılığına dönüş yaşanıyor.

Cushman&Wakefield Yönetici Ortağı Toğrul Gönden, “Birçok perakendeci marka değerini artırmak için caddelerde amiral mağaza açmaya yöneldi. Turizmdeki ivmeden kaynaklanan cadde ziyaretçi sayısındaki artış perakendecileri cezbetti” diyor.

Pazara yeni giriş yapan markalar için de cadde mağazacılığı daha avantajlı. Gönden, markanın bilinirliği açısından cadde mağazalarının AVM’lere göre daha büyük katkı sağladığını belirterek bu mağazalar zarar etse bile sadece bilinirlik ve marka değeri açısından kapatılmadığını söylüyor.

Atasay Mücevherat CEO’su Atasay Kamer de mevcut potansiyelin üzerinde açılan AVM’ler nedeniyle bu alanda son 1-2 yıldır daha yavaş bir büyüme olduğunu söylüyor. Buna karşın Anadolu şehirlerinde cadde mağazacılığının yoğun ilgi görmeye devam ettiğini belirtiyor.

ELİF ÇAPÇI / BEYMEN CEO’SU VE BOYNER GRUP PERAKENDEDEN SORUMLU BAŞKAN YARDIMCISI

"FIRSATLARI DEĞERLENDİRECEĞİZ"

“CADDENİN TADI BAŞKA”

Hem cadde hem AVM mağazacılığına inanıyoruz. AVM’lerin gücü tartışılmaz ama doğru yerde doğru şekilde yapılan cadde mağazacılığının tadını başka yerde bulmak çok kolay değil.

SUADİYE MAĞAZASI 

Son dönemdeki en önemli yatırımımız sokak mağazacılığı alanında gerçekleşti. Beymen Suadiye 481’i 25 milyon TL’lik bir yatırımla hayata geçirdik. Cadde mağazacılığında, doğru lokasyonda, doğru format ve metrekarede fırsatları değerlendirmeye açığız.

“ENGELLER VAR”

Kentsel dönüşüm projeleri İle birlikte “mahalle ve caddelerimiz” yenileniyor, cadde mağazacılığı tekrar markaların gündemine geliyor. Ancak Türkiye’de cadde mağazacılığının gelişimindeki en büyük engel şehir planlaması konusundaki zaaflarımız.

BÜYÜK DÖNÜŞ ZAMANI

Perakendecileri yeniden “sokağa” döndüren en önemli nedenlerin biri de “yüksek kiralar”. AVM’lerde dövize endeksli kiralardaki artış, mağazacılıkta sokağa dönüşe neden olurken perakendeciler kira getirisi en düşük, en rantabl lokasyonda mağaza açma stratejisi izliyor.

Son 2 yılda ciroda sokak mağazacılığının payını yüzde 50’ye çıkaran Mado’nun genel müdürü Gürol Çıragöz, “AVM mağazalarının kiralarının yüksekliği nedeniyle daha düşük kira bedelli cadde mağazaları açmaya yöneldik” diyor.

Tekzen Pazarlama Müdürü Mehmet Cem Kızılka-ya da AVM’lerin kiralama politikalarının sokak mağazalarında artışa neden olduğunu belirterek yeni açılacak mağazalarının arasında AVM’lerin yanı sıra sokak mağazalarının da yer alacağına dikkat çekiyor.

Flormar Pazarlama Direktörü Can Dilek, halen en yüksek satışı cadde mağazasından yaptıklarını belirterek “AVM’lere odaklanırken, önemli cadde ve sokakları da kaçırmamaya özen gösteriyoruz. Anadolu’da caddelerin halen bir avantaj sunduğu kanısındayız” diyor.

Mağazalarının yüzde 60’a yakını sokak mağazalarından oluşan Gratis’in CEO’su Bahadır Özbek ise “Perakendede iddianız varsa uygun her yerde tüketicinizin karşısına çıkmalısınız” diyor.

SOKAĞIN PAYI YÜKSELİŞTE

Perakendeciler arasında sokak mağazacılığının payı hiç de küçük değil! Cirosunun yüzde 34’ünü cadde mağazalarından yapan Koton’un CSO’su Ali İleri, büyük şehirlerdeki kalabalık caddelerde mutlaka bulunmaya çalıştıklarını belirterek “İstiklal Caddesi'nde 3 mağazamız var. Beyazıt, Bahariye,  Ankara  Kızılay,  İzmir  Karşıyaka gibi önemli caddelerde de yüksek metrekareli amiral mağazalarımız bulunuyor” diyor. İleri, sokak mağazacılığında agresif büyüme planlarının olmadığını belirtse de müşterilerinin taleplerine göre yeni sokak mağazaları açmak için araştırma içinde olduklarını söylüyor.

Ayaydın Miroglio Grubu Genel Müdürü Uğur Ayaydın da cirolarının yüzde 13’ünün sokak mağazacılığından geldiğini belirterek önemli caddeler üzerinde yeni mağazalar açmayı planladıklarını söylüyor. Ayaydın, yıllardır iş yapmayacağı söylenen Bağdat Caddesi’nin de tekrar toparlanma sürecine girdiğini ve yeniden yapılanma doğrultusunda, markaların Bağdat Caddesi’ne yeniden ilgi göstermeye başladığını belirtiyor.

Zücaciyeciler Derneği Başkanı Ömer Ertuğrul, İstanbul’da özellikle Nişantaşı, Beyoğlu ve Bağdat Caddesi’nin organize perakendecilerin ciddi cirolar yaptığı cadde mağazaları olarak önemini koruduklarını belirterek “Sokak mağazacılığı üzerine yoğunlaşan çok markalı zincir mağazaların büyümeye devam edeceğini öngörüyoruz” diyor.

ANADOLU ETKİSİNE DİKKAT

Anadolu şehirlerinin ana alışveriş caddeleri de markalar için vazgeçilmez hale gelmiş durumda. World Brands Consulting Kurucusu Ekrem Utku, Anadolu kentlerinde mağazada yakınlık, ilgi ve misafirperverlik bekleyen, alacağı ürünü görmek ve denemek isteyen tüketicinin fiziki mağazalarla olan ilişkisini kesmediğini belirtiyor. Utku, “Hatta bu tüketici AVM mağazası yerine cadde mağazasını halen daha fazla tercih ediyor. Önümüzdeki dönemde de Anadolu’da cadde mağazacılığı aleyhine büyük değişim beklemiyoruz” diyor.

Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan, Anadolu’da AVM sayısı az olan illerdeki alışveriş caddelerinin perakende için önemli çekim merkezleri olmaya devam ettiğini söylüyor.

Koton’un CSO’su Ali İleri, “Anadolu’da AVM gelişiminin zayıf olduğu bölgelerde sokak mağazacılığına önem veriyoruz” diye konuşuyor.

Hemen hemen bütün perakendecilerde sokak mağazacılığına dönüş ve sokağın ciro içindeki payını artırma konusunda hareketlilik yaşanıyor.

HAREKETLİLİK ARTIYOR

Tüketiciye daha yakın olabilmek için bin metrekare altındaki ekspres mağaza formatını devreye alan perakendeciler, önümüzdeki dönemde ciroda sokağın payının artmasını sağlayacak.

Toplam satışının yüzde 65’ini AVM’lerden yüzde 10’unu ise sokak mağazalarından yapan D&R da sokak mağazacılığının payını artırmayı hedefliyor. D&R’ın yeni açacağı sokak mağazalarıyla sokağın payı yüzde 20-25 seviyesine yükselecek.

D&R gibi son dönemde gıdadan giyime ev perakendesinden aksesuara pek çok perakendeci sokağa dönüş stratejisi izliyor. Sokak mağazacılığının payını artıracak perakendeciler arasında Flormar da var. Markanın pazarlama direktörü Can Dilek, Türkiye’deki toplam satışın yüzde 32’sini cadde mağazalarından sağladıklarını 2018’de açacakları 10 cadde mağazasıyla bu oranın daha da artacağını belirtiyor.

BMD Başkanı Sinan Öncel de İstanbul’da mevcut metro güzergahlarının istasyon giriş-çıkış noktalarında sokak mağazalarının yoğunlaştığım belirterek inşaatı devam eden ve projesi yapılan metro güzergahlarıyla beraber bu sayının artacağını söylüyor.

ATASAY KAMER / ATASAY MÜCEVHERAT CEO’SU

'CADDE MAĞAZALARIMIZIN PAYI ARTACAK'
 

YENİ PROJE

Atasay Shop projemiz, büyüme hedefimizin temelini oluşturuyor. Bu projemizle hedefimiz, mağazalaşmada metrekare ve ürün bazında daha küçük hacimli satış noktaları oluşturarak Türkiye’deki her adreste bir satış noktasıyla tüm gelir ve yaş gruplarını ürünlerimizle buluşturmak. Dolayısıyla önümüzdeki dönemlerde yapacağımız mağaza yatırımlarıyla cadde mağazalarının payını artırmayı hedefliyoruz.

*

“METREKARELER KÜÇÜLDÜ”

Cadde mağazacılığıyla metrekareler de küçüldü ve butik vitrin oluşumu başladı. Hedefimiz, mağazalaşmada metrekare ve ürün bazında daha küçük hacimli satış noktaları oluşturmak.

DÖNMEYENLERİN DURUMU

Caddelerden uzak durmak isteyen markalar için en doğal yoğunlaşma alanı elbette AVM’ler olacak. Sokağın payı artarken bunun tam tersinin yaşandığı markalar var. Örneğin LC Waikiki’de 2010’da mağaza dağılımının yüzde 51’ini cadde mağazası oluştururken, geri kalan yüzde 49’luk kısım AVM’lerde yer alan mağazaları kapsıyordu. LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük, bugün ise mağaza dağılımlarının yüzde 35’ini cadde, yüzde 65’ini ise alışveriş merkezinde yer alan mağazalarının oluşturduğunu belirtiyor. Küçük, bu oranlardan yola çıkarak mağazacılıkta yönelimin alışveriş merkezlerine doğru olacağım söylüyor. LC Waikiki’yi AVM mağazalarına yönelten bir diğer etken de büyük metrekareli mağazalar açmayı tercih etmesinden kaynaklanıyor.

YURT DIŞINDA DA ARTIYOR

Dünyada sokak mağazacılığına dönüş, Amerika ve Avrupa'da hızla yayılıyor. Özellikle ABD’de birçok AVM kapanıyor veya başka bir iş koluna dönüşüyor. Cadde mağazacılığının payı Avrupa’da da yüksek. World Brands Consulting Kurucusu Ekrem Utku, İngiltere’de yaklaşık 450 bin mağaza bulunduğunu bunların yüzde 65’inin cadde mağazalarından oluştuğunu belirtiyor. 297 milyar sterlin tutarındaki fiziki mağaza cirosunun yüzde öO’ınm cadde mağazacılığından gerçekleştiği öngörülüyor.

Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan, özellikle İspanya ve İtalya gibi, alışveriş alışkanlıkları Türkiye’ye benzeyen Akdeniz ülkelerinde, sokak mağazacılığının halen yaşamın ana ekseninde yer aldığını söylüyor. Gürcan, “Farklı ülkelerde de sokak mağazacılığının gelişmesi için hükümet destekli programlar hazırlanıyor. Örneğin İngiltere’de cadde perakendeciliği için bir fon oluşturulmuş durumda. Perakendeciler, akademisyenler ve yerel liderlerin dahil olduğu forumlar var” diyor.

GELECEKTE NASIL OLACAK?

AYD (Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği) Başkanı Hulusi Belgü’ye göre 2023 yılına kadar AVM sayısı 475’e, kiralanabilir alan ise 15 milyon metrekareye yükselecek. Gelecekte ciro büyüklüğü açısından cadde mağazacılığının da AVM mağazacılığının da büyümeye devam edeceğini belirten Belgü, “Cadde mağazacılığında kentsel dönüşüm ve mimari açıdan uygunluk süreçleri nedeniyle değişim ve yenilenmeler olacak. Sadece AVM’lerin içinde cadde/ sokak konseptinin yayılması söz konusu değil. Dünyada caddelerin de AVM’ler gibi yönetilmesi trendi yükseliyor” diyor.

World Brands Consulting Kurucusu Ekrem Utku da başta İstanbul olmak üzere Türkiye’nin önde gelen kentlerinde caddelerin daha da canlanacağını belirterek “Avrupa’da gördüğümüz cadde perakendeciliği örnekleri güçleniyor. Londra’da Regent Street, Bond Street ve Oxford Street gibi perakende caddeleri alışveriş merkezlerinde görülen yönetim teknikleri ile yönetiliyor. Bu, Türkiye’de de başarılı perakende caddeleri yaratmak için uygun bir yol olabilir” diyor. 

SAMİ KARİYO / PENTİ YÖNETİM KURULU BAŞKANI

'CADDE BULUNURLUĞUMUZ YÜKSEK'

“BÜYÜME FIRSATLARINI ARAŞTIRIYORUZ”

Türkiye’deki önemli caddelerde bulunurluk oranımız oldukça yüksek. Ancak halen yatırım yapacağımız, aynı caddeye ikinci mağazayı açacağımız lokasyonlar bulunuyor.

VERİMLİ BÜYÜMEK

Bazı caddelerde uygun koşullarda büyüme fırsatlarını araştırıyoruz. Ancak bizim mağazacılıkta hedefimiz verimli büyümek. Dolayısıyla bizim için kira/ciro oranı önemli bir kriter oluşturuyor.

YURT DIŞI FARKLI

Türkiye’de açıkçası çok yaygın bir AVM’leşme var. Artık büyük iller dışında birçok ilimize AVM yatırımları yapılıyor ve biz de bu lokasyonlarda yer alıyoruz. Yurt dışına baktığımızda bazı Avrupa ülkelerinde durum bu şekilde değil. Kişi başına düşen AVM sayıları daha düşük bu nedenle cadde perakendeciliği önem kazanabiliyor.

GÜROL ÇIRAGÖZ / MADO GENEL MÜDÜRÜ
 

"SOKAKLARDA OLMAYA DEVAM EDECEĞİZ"

NEDEN KAN KAYBETTİ?

Sokak mağazacılığı sayıları her geçen gün artan AVM’ler, kentsel dönüşüm ve döviz bazlı yüksek kiralar nedeniyle maalesef son yıllarda kan kaybetti. Ancak bunun geçici olduğunu düşünüyoruz. Bağdat Caddesi, İstiklal Caddesi, Rumeli Caddesi gibi marka sayılacak arterlerin tekrar eski parlak ve hareketli günlerine döneceği inancıyla tüm önemli alışveriş sokaklarında olma hedefi içindeyiz.

YENİ SOKAK MAĞAZALARI

2017 yılında şu ana kadar açtığımız 17 mağazanın 9 tanesi sokak mağazası. İstanbul’da İstiklal Caddesi, Diyarbakır’da 75. Bulvar ve Adana’da Ziyapaşa Caddesi gibi önemli lokasyonlarda mağazalarımızın inşaatları devam ediyor. Yıl sonuna kadar bu mağazaların açılışlarını gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Yeni yerleşim alanlarının şehirlere katılması, genç nüfus ve dışarıda yeme içme alışkanlığı trendi nedeniyle sokaklarda olmaya devam edeceğiz.