Zorlu Holding 60. yaşını 4 milyar dolarlık projelerle kutlayacak!

Yola tekstilci olarak başlayıp bugün beyaz eşya, elektronik, gayrimenkul, enerji ve madencilik sektörlerine de yayılan Zorlu Grubu için 2013 yılı önemli bir dönüm noktası olacağa benziyor. Grup, özellikle son 3 yıldır yaptığı büyük yatırımları o tarihe yetiştirmeye çalışıyor. Çünkü 2013, Zorlu Grubu'nun 60'ıncı yılı. Ve Başkan Ahmet Nazif Zorlu da bu önemli yılı yaklaşık 4 milyar dolarlık açılışla kutlamayı planlıyor.

Zorlu Grubu'nun 2010 cirosu 7.1 milyar TL'ydi. Geçen yıl bu rakam 8.5 milyar TL'ye ulaştı. Ahmet Nazif  Zorlu, bu yılki ciro hedefini ise 10 milyar TL olarak açıklıyor. Ancak onun için bu rakamlar sadece sonuçtan ibaret. O, odak noktasını "çalışmak" olarak açıklıyor. Bu yüzden pazar günlerini bile inşaatlarda geçiriyor. Gayrimenkul işine "şehir güzelleştirmesi" olarak bakıyor. Enerji yatırımlarını anlatırken, ülkenin ihtiyaçlarından söz ediyor. Tekstilde istihdama, beyaz eşya ve elektronikte ihracata vurgu yapıyor.
Ahmet Nazif Zorlu, 1953 yılında "Zorlu Tekstil Kolektif Şirketi" olarak temelleri atılan grubunun geldiği noktayı anlatırken, büyümeye mecbur olduklarını vurguluyor. "Sanayicinin 2 lira borcu varsa bu gelecek yıl 2.5, bir sonraki yıl 3 lira olur. Sanayici devamlı borçludur; iş büyüdükçe borcunuz da büyür. Gayrimenkulde 3 bin olmak üzere grubumuzun 25 bin çalışanı var. Yan sanayicilerle birlikte 50 bin kişiden söz ediyoruz. Yatırım yapmaya mecburuz; bu insanlar iş istiyor" diyor... Ahmet Nazif Zorlu ile gelecek projelerini konuştuk.

Son yıllarda enerji sektörüne yoğunlaştınız. Grubun amiral gemisi artık enerji mi oldu
Evet, bankacılıktan çıktıktan sonra enerjiye yoğunlaştık. Bir de gayrimenkul işine girdik. Ancak yatırımlar oralara yoğunlaştı diye amiral gemimiz şu sektördür diyemem. Bizim bir tane amiral gemimiz yok. Ben şöyle düşünüyorum: Farklı yaşlarda çocuklarım var: Biri 10, diğeri 7, öteki 3... Ama hepsi de kendi alanlarında önemli işler yapıyor. Birbirlerinden ayıramam ki. Enerji ve gayrimenkulde yatırımlar devam ediyor. Tekstil grubumuz geçen yıl 1 milyar dolar ciro yaptı. Vestel'in cirosu ise 3.5 milyar dolar oldu. Bunun 2.8 milyar doları ihracattan geldi. Durum böyleyken amiral gemimiz şu sektör demek yanlış olur. Şirketlerimi ayırt etmem; her birinin ayrı bir yeri var.

Yine de enerjide iddialı olduğunuz görülüyor. Halen devam eden yatırımlarınız ne aşamada
Enerji uzun soluklu bir iş. Türkiye'de ve yurtdışında yatırımlarımız sürüyor. Osmaniye'de 135 megavatla Türkiye'nin en büyük rüzgar enerjisi santralini kurduk. İlk üretim tesisleri özelleştirmesinde 510 milyon dolara aldığımız ADÜAŞ'ı (Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.) ZDÜAŞ yaptık. Kurulu gücünü de 550 milyon kilovatsaate çıkardık. Denizli Sarayköy'de geçen hafta 75 megavatlık yeni bir enerji santraline başladık, 250 milyon doların üzerinde bir yatırımla Türkiye'nin en büyük jeotermal santrali olacak.
Ayrıca Dalaman Çayı üzerinde 200 megavatlık bir HES projemiz var, çalışmaları sürüyor. Trakya Doğalgaz ve Gaziantep Gaz Dağıtım da bizde. Oralarda altyapı çalışmalarımızı tamamladık.

Bir de yurtdışı enerji yatırımlarınız var. Onları da büyütüyor musunuz
Rusya'da halen Tereshkovo doğalgaz santralimiz santralimiz faaliyette. Toplam 200 megavat gücünde; 170 megavatı elektrik, 30 megavatı da buhar üretimi. Buraya 200 megavatlık ek yatırım yapıyoruz. Yüzde 80'i bitti. Toplamda 1 milyar dolarlık yatırım yaptık. İsrail'de yüzde 25 ortağı olduğumuz doğalgaz santralinin inşaatı ve montajı devam ediyor, Mart 2013'te faaliyete geçecek. Ayrıca 200 megavatlık yeni bir proje hazırladık. Kredilerinin çıkmasını bekliyoruz. Haziran gibi inşaata başlamayı planlıyoruz. Orada yüzde 43 ortağız. Pakistan'da ise 50 megavatlık ilk rüzgar santralinin inşaatına başladık. İnşallah yıl sonunda faaliyete geçecek.

Aynı zamanda madencisiniz. Manisa'da bulduğunuz nikeli değerlendirmek için neler yapıyorsunuz
Nikel için de inşaata başladık. Önümüzdeki yıl faaliyete geçirmeyi planlıyoruz. Yılda 10 bin ton nikel madeni üretip tamamını ihraç edeceğiz. 10 bin ton nikel demek 200 milyon dolar demek. 500 milyon dolarlık iki aşamalı yatırım yapıyoruz. 2016'da yeraltı kaynaklarımızdan 400 milyon dolarlık ihracat yapar hale geleceğiz.

Bütün bu yatırımlar ne zaman devreye girecek
Bizim grupta son 3 yıldır yatırımlar sürüyor. Sözünü ettiğim bu yatırımların hepsi 2013'te tamamlanmış olacak. 2013 benim için önemli bir yıl. Çünkü grubumuzun 60'ıncı kuruluş yılını kutlayacağız. Zorlu Center ve Levent Tower mart ayında, Denizli santralimiz ve nikel rafinerimizse haziranda açılacak. Yine 2013'te Rusya'daki, İsrail'deki, Pakistan'daki yatırımlarımız peş peşe devreye girecek. Enerjide kurulu gücümüz şu anda 750 megavat. Önümüzdeki yıl yaklaşık 1.000 megavatlık bir enerji yatırımı devreye girecek. 60'ıncı yılımızda yaklaşık 4 milyar dolarlık yatırımı tamamlayarak açılışını yapmış olacağız.

İstanbul'da Bebek'te bir otel projeniz vardı. Ne durumda
Evet, Bebek'ten Etiler'e giderken Mısır Konsolosluğu'nun yanındaki arazimizin konumu çok güzel, Boğaz manzaralı... Arazinin üzerinde ikinci sınıf tarihi eser kapsamına giren bir av köşkü ve bazı müştemilat yapılar var. Bu arazimizi değerlendirmek istiyoruz. Yasal düzenlemeleri bekliyoruz. Oradaki eserlerin röleveleri çıkartılıp, restorasyonu yapılacak. Çok iyi markalar var bizimle çalışmak isteyen. Onlarla da görüşüyoruz. Amacımız güzel işler yapıp ülkemize değer kazandırmak.

Bu bir butik otel mi olacak
Bizim gibi gruplara ufak işler yapmak yakışmaz. Arazimiz 80 dönüm. Yapacağımız otel de 120-130 odalı olacaktır. Bu arada  İzmir  Konak'taki rezidans projemiz de devam ediyor.

Türkiye'nin en büyük ihracatçı gruplarındansınız. Yoğunlaştığınız yeni sektörler bu yapınızı değiştirecek mi
Daha önce 6-7 yıl ihracat liderliğini sürdürdük. Geçen yıl devreye otomotivciler, Tüpraş girdi 4'üncü olduk. 2010 ihracatımız 2.5 milyar dolardı. Geçen yıl 3 milyar dolar oldu. Bu yılki hedefimiz 3.5 milyar dolar. Biz üreticiyiz ama hedefimiz sadece iç pazar değil. Çünkü ihracatın ekonomiye yarattığı katma değer, istihdama katkısı çok büyük. Tekstilde yerli payımız yüzde 70'lerde, beyaz eşyada yüzde 55'lerde. Yani 1.5 milyar dolarlık katma değer yaratmışız. Böyle 100 tane firma olsa ülke olarak 150 milyar dolarlık fazladan getirimiz olur. Biz zaten Zorlu olarak ihracatı olmayan bir işe girmeyiz.

Gayrimenkulde nasıl yapacaksınız bu ihracat işini..
Orada da yabancıya satış yapacağız. Şimdiden alanlar var. Yasal düzenlemeler yapılınca daha çok satış yapacağız.

Yatırım dönemindesiniz ama cironuz da büyümeye devam ediyor. 60'ıncı yıla nasıl bir büyüklükle gireceksiniz
Geçen yıl yaklaşık yüzde 20 büyüdük ve ciromuz 8.5 milyar lira oldu. Bu yılı da yine o doğrultuda 10 milyar liralık bir ciroyla kapatmayı planladık.

Bu hedefleri belirlerken mutlaka genel ekonomiyle ilgili beklenti ve gelişmeleri de  dikkate almışsınızdır. Türkiye ekonomisi için beklentileriniz neler
Türkiye son 10 yılda büyük mesafeler kaydetti. İyi bir yolda ilerliyoruz. Dünya krizle boğuşurken biz çabuk sıyrıldık ve büyümeyi devam ettirdik. Geçen yıl ekonomimiz yüzde 8.5 büyüme kaydetti. Biz de grup olarak yüzde 20'ye yakın büyüdük; üstelik yatırımlarımız devam etmesine rağmen. Türkiye ekonomisi bu yıl da yüzde 5'in altında büyümez. Ama tabii cari açık önemli. Gerçi hükümet tedbirlerini aldı. Bir de her zaman söylüyorum, yine söyleyeceğim: Düşük kur- yüksek faiz bize zarar getirir. Tabii ki ben paramız çok değer kaybetsin demiyorum ama bir dengede gitmek lazım. Çünkü bu ülkenin çıkış yolu üretmek ve ihraç etmek. Bakın yanı başımızda Yunanistan örneği var; 100 milyar euro destek verdiler, yine de kurtaramadılar. Bize IMF 4 milyar dolar verdi bayram ettik. Haftada 35 saat çalışmakla rekabetçi olamazsınız; Amerika 48 saat çalışıyor bizimse 60 saat çalışmamız lazım.

"Pişen yemeğime yabancıyı ortak etmem”
Zorlu Grubu'nun hızlı büyümesi yurtiçinde olduğu kadar yurtdışında da ilgi çekiyor. Bu nedenle sık sık yurtdışından misafirler ağırlıyor. Ancak Ahmet Zorlu'nun ortaklık konusunda katı kuralları var ve bunları şöyle aktarıyor:
"Nikel madenlerimize hemen şimdi büyük gruplar ortak olmak istiyor. Biz bu iş için 8 yıldır uğraşıyoruz. Onlarsa hazıra konmak istiyor. 'Biz bir çalışmaya başlayalım, bir değer yaratalım sonra bakarız' dedik. Her alanda ortaklık teklifleri geliyor. Bize katkı yapabilecek, daha da büyütecek bir yabancı sermayeye faaliyet gösterdiğimiz her sektörde açığız. Ama gelip yemeğimi pişirirken yemeye ortak olacaksa istemem."

Ahmet Zorlu, küresel konjonktürün yurtdışında alım yapmaya uygun olduğu değerlendirmelerine pek de katılmıyor. "Bizim yurtdışında enerji yatırımlarımız var ama şahsen Avrupa'ya yatırım yapmam" diyor. Ardından da gerekçesini şöyle açıklıyor:
"İhracatımızın yüzde 70'i Avrupa'ya. Yani çok iyi rekabet ediyoruz. Ama Avrupa artık bizim  yaptığımız sanayiyi yapmıyor. Orada güçlü şirketlerle belki ortaklık yaparsın. O da ağır sanayi, kimya sanayi olabilir. Biz Zorlu olarak marka olursa alırız. Yatırım düşünmüyoruz. Çok iyi bir fırsat çıkar, çok rekabetçi bir kuruluş olur belki ortak oluruz."

"Pazar diye evde oturamam ki..."
Ahmet Nazif Zorlu, sürekli hareket halinde bir işadamı. Görüşmemizin bir gün öncesinde Arjantin'den gelmişti. Ertesinde Rusya'ya uçacaktı. Sonrasında İstanbul'a dönüp durmadan Manisa'ya geçecekti... Sabahları 6.5'ta kalktığını, spor ve kahvaltının ardından çalışmaya başladığını söyleyen Zorlu, 50 yıldır bu tempoyu sürdüğünü belirtiyor. "Bir insanın çalışmadan nasıl yaşayacağını düşünemiyorum" diyen Zorlu, bu konudaki bakış açısını şöyle anlatıyor:

"Evde bir gün oturamam. Hiçbir iş yoksa da gidersin, görürsün. Şimdi bana 'İnşaata çok sık geliyorsun' diyorlar. İyi de bir pazar günü kalktın, sporunu, kahvaltını yaptın, gazetelerini de okudun, sonra ne yapacaksın Oturdun dinlendin televizyon izledin diyelim. Kaç saat Şimdi inşaata gidiyorum. Eskiden de fabrikaya giderdim pazarları. Ben bu yaşam tarzıyla büyüdüm. Yılda en fazla yaptığım tatil bir haftadır. Eskiden o tatile çıkmadan önce de 'Bu bir hafta nasıl geçecek" diye sıkıntısı başlardı. Yeni yeni değişik ülkelere gitmeye başladım; bilgim, görgüm artıyor.

"İyi ki futboldan çıkmışız”
Manisaspor'a 7 yıl boyunca "Vestel" ismini veren, sonra bu işten vazgeçen Ahmet Zorlu, bugün futbol dünyasında kopan fırtınaya bakınca aldıkları kararın çok doğru olduğunu düşünüyor. Zorlu, bugün yaşananlar ışığında aldıkları o karan şöyle yorumluyor:
"Biz o işe mecburen girmiş, aslında itilmiştik. Manisa'da 15 bin çalışanımız var, Manisaspor'a destek olalım dedik. Biz destek verdik, onlar da iyi işler yaptılar. Ancak daha sonra gördük ki bu iş bizim işimiz değil. 'Biz artık bu işin içinde yokuz" dedik ve devrettik. Şimdi ne kadar doğru bir karar aldığımız görülüyor."

Rakamlarla Zorlu Holding
2011 cirosu: 8.5 milyar TL  
2012 ciro hedefi: 10 milyar TL
2011 ihracatı: 3 milyar dolar
2012 ihracat hedefi: 3.5 milyar dolar

Nilgün Karataş/Para