10 soruda 18 yaş altına Bireysel Emeklilik Sistemi'nde yeni dönem!

Hürriyet Gazetesi köşe yazarı Noyan Doğan bugünkü köşesinde 18 yaş altına Bireysel Emeklilik Sistemi düzenlemesini kaleme aldı. 

İşte Noyan Doğan'ın '10 soruda 18 yaş altına BES' başlıklı yazısı...

Ekonomik Reform kapsamında bulunan ve 18 yaş altı gençlerin Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) girmesine imkan sunan düzenleme artık Meclis'te. Söz konusu düzenleme onaylandığı durumda hem ebeveynler, çocukları adına açtıracakları BES sözleşmesi ile yine çocukları adına birikim gerçekleştirebilecek hem BES'in kapsamı genişletilecek hem de yurt içi tasarruflar yükselecek.

Sigortacılık ile Diğer Bazı Alanlara İlişkin Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile gençlerin sisteme girmesindeki engeller kalkmış olacak. 

TÜİK'in açıkladığı son verilere göre toplam nüfusun 22.7 milyonu 18 yaş altı gençlerden meydana geliyor. Buna göre, tasarı yasalaştığında, 22.7 milyon gencin BES'e girmesinin önündeki engel kalkacak. 

Beklenti ise ilk aşamada 5-6 milyon gencin sisteme giriş yapması yönünde. Meclis'e gönderilen yasa tasarısı, 18 yaş altının sisteme girmesindeki engeli sona erdirecek, gençlerin sisteme nasıl girecekleri, veraset intikal durumlarının nasıl olacağı gibi ayrıntılar ise sonradan çıkacak yönetmelikler çerçevesinde düzenlenecek. İŞte 10 soruda 18 yaş altına BES...

1) BES'teki yeni düzenleme kimleri kapsıyor?

Yeni düzenleme ile beraber 18 yaş altı tüm gençler Bireysel Emeklilik Sistemi'ne girebilecek.

2) Bugüne kadar gençler sisteme giremiyor muydu?

BES, yasa gereği, 18 yaş üstünü kapsıyordu. Bugün de ebeveynler çocukları ismine ya da dedeler torunları için BES sistemine girebiliyor fakat kendi adlarına yaptırıyor; lehdar olarak da 18 yaşından küçük çocuklarını gösteriyorlar. Yani BES sözleşmesinin mutlaka 18 yaş üstü kişi ismiyle yapılmış olması gerekli.

3) Kanun yasalaşırsa ne olacak?

Kanun yasalaşırsa, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’ndaki ‘bireysel emeklilik sistemine fiil ehliyetine sahip kişiler katılabilir’ maddesi çıkarılacak. Böylece 18 yaşından küçük bireylerin sisteme katılmasının önündeki engel kaldırılmış olacak. Artık 18 yaş altı gençler kendi adlarına emeklilik sözleşmesi hazırlatabilecek. Ebeveynler de çocukları adına sözleşme yaptırabilir hale gelecek.

4) Yeni doğmuş çocuk için de BES yapılabilecek mi?

Ebeveynler yeni doğan çocukları için de Bireysel Emeklilik Sistemi'nde sözleşme yaptırabilecek.

5) Gençler de devlet katkısından yararlanabilecek mi?

BES'te uygulanan yüzde 25 devlet katkısından sisteme giriş yapacak gençler de faydalanabilecek. Bu şekilde, genç, her ay sisteme 100 TL yatırırsa, devlet de 25 TL ekleyecek.

6) 18 yaş altının herhangi bir geliri yok, sisteme nasıl katkı payı ödeyecek?

Katkı paylarını ebeveynler ödeyecek fakat sözleşme genç kişinin adına yapılmış olacak. BES'i olan genç, çalışmaya başladığında sözleşme devrine gerek kalmadan ödemelerini kendi sürdürebilecek. 

7) Ebeveylerlerin kendi adına sözleşme yapması ile 18 yaş altı çocukları adına yapması arasında ne fark var?

Mevcut durumda kişinin birden fazla BES sözleşmesi bulunuyorsa ve bu sözleşmelerden biri ya da ikisini çocukları için yaptırmışsa, yüzde 25'lik devlet katkısından belirli limitler kapsamında faydalanabiliyor. Şöyle ki, BES'te devlet katkısının üst sınırı brüt asgari ücretin yıllık tutarının yüzde 25'i şeklinde belirlenmiş durumda. Yeni düzenleme ile 18 yaşından küçük kişilere ayrı sözleşme yapılacağından yüzde 25'lik devlet katkısındaki limit engeli olmadan katkının hepsinden faydalanabilecek. 

8) Emeklilik için 56 yaş mı beklenecek?

18 yaş altının BES'e giriş koşulları kanun tasarısının yasalaşmasının ardından çıkacak yönetmeliklerle belirlenecek. Fakat gençlere kısmi çekiş hakkı sunulacak. Şu an BES'te kısmi çekiş hakkı mevcut değil. Bu konuya ilişkin de düzenlemeler yapılacak. 

Böylece, 18 yaş altı gençler, eğitim, konut, evlilik gibi ihtiyaç ve gereksinimler için BES'teki birikimlerinden bir bölümünü alabilecek. Ayrıca gençlere ilişkin hayata geçirilecek yeni düzenlemeler ile 56 yaşında emeklilikte esnetme yapılacak.

9) 18 yaş altı devlet katkısını ne zaman hak edecek?

Sistemde 10 sene durulduğunda devlet katkısının yüzde 60'ı hak ediliyor. Sistemden emekli olunduğunda da devlet katkısının hepsi alınabiliyor. Kanunun çıkmasının ardından 18 yaşından küçükler için devlet katkısının hak edilmesine ilişkin de düzenlemeler olacak.

10) 18 yaş altı BES'e ne kadar katkı payı ödeyecek?

Gençler ayda 50, 100 TL'ler ile sisteme dahil olabilirler. Uzun süre sistemde durulacağı için çok daha küçük rakamlarla yüksek tasarruflar sağlanabilir. Örneğin, BES'e, 30 yaşında giren bir kişinin aylık en az 250-300 TL yatırması gerekirken, 10 yaşında giren bir genç aylık 100 TL yatırabilir.

TBMM'ye sunuldu! 18 yaş altındakilere bireysel emeklilik sistemi!