10 soruda kıdem fonu düzenlemesi!

İşte kıdem tazminatları ile ilgili 10 soru ve 10 yanıt:

Yeni sistem ne getiriyor?

Her çalışan için bir bireysel hesap açılacak. Bu hesaba her ay işveren tarafından kıdem tazminatı ödeneği yatırılacak. 

Ne kadar sürede kıdem hakkı kazanılacak?

Şu anki sistemde bir işyerinde bir yıldan az çalışanın kıdem hakkı bulunmazken, yeni sistemde bir gün çalışanın dahi hakkı olacak. 

Kıdem hesabına faiz işletilecek mi? 

Bireysel kıdem hesapları üzerinde faaliyet gösterecek ve Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’na tabii olacak firmalar olacak. Primlerin hangi fonlarda değerlendirileceğine çalışan kendisi karar verecek. Ama işçi tercihte bulunmazsa hesabında biriken paranın asgari yüzde 40’ı kamu borçlanma araçları veya kira sertifikalarını içeren bir fonda değerlendirilecek. 

İşten ayrılırsam kıdem hesabım ne olacak?

İşten ayrılma veya iş değiştirme durumunda da aynı hesap üzerinden çalışanın kıdem tazminatı hakkı devam edecek. Çalışanın ev almak istemesi gibi durumlarda fonda biriken kaynağın yarısını çekme hakkı olacak. Ölüm halinde de mirasçılar biriken tutarı çekme hakkına sahip olacak. 

İşveren ödeme yapmazsa çalışan hangi yollara başvurabilecek?

Çalışan istediği zaman şirketler üzerinden kendi hesabına aktarılan kaynağı ve nemalanma durumunu görebilecek. Ancak işverenin hiçbir şekilde ödememe yapmaması durumunda yaptırımın ne olacağı konusu şu anda netleşmeyen başlıklardan biri.

Bu değişikliklerin ne zaman yapılması bekleniyor?

Son açıklanan dönüşüm programlarına göre, 1 yıl içinde kıdem tazminatı ve işsizlik sigortası fonuyla ilgili çalışmalar tamamlanacak ve düzenleme hayata geçirilecek. 

Sosyal tarafların yeni düzenlemeyle ilgili çekinceleri ne?

Her yıl 1 brüt maaş kadar kıdem tazminatı hakkının korunması için, yeni sistemde işverenin çalışanın maaşının yüzde 8.4’lük kısmı kadar bir kaynağı kıdem tazminatı hesabına aylık olarak aktarması gerekiyor. İşçi sendikaları bu oranın düşürülmesi durumunda, düzenlemeye karşı olacaklarını belirtiyor. İşveren ise, yüzde 8.4’lük oranın ciddi bir yük getireceğini ve rekabete engel olacağını belirterek itiraz ediyor. 

Kıdem tazminatı hesabına devletin teşvik vermesi söz konusu olacak mı?

Bireysel emeklilik hesaplarında olduğu gibi devletin yüzde 25 oranında bireysel emeklilik hesabına katkı yapması gündeme geldi, ancak bu konuda da bir netlik bulunmuyor.

Mevcut çalışanların durumu ne olacak?

Bugüne kadar yapılan açıklamalara göre, mevcut çalışanlar isterlerse şu anki sistemde kalacak; iki tarafında uzlaşması durumunda ise yeni sisteme geçiş mümkün olacak. 

Kıdem tazminatı sisteminde niçin  bir değişiklik gündemde?

Şu anki sistemde, işten çıkarılan bir işçinin çalıştığı her yıl için bir brüt maaş kıdem tazminatı hakkı var. Ancak işverenin ödeme yapmaması durumunda, uzun süren bir yargı süreci başlıyor. Çalışma Bakanı Faruk Çelik, birçok işçinin yararlanamadığını ve mağdur olduğunu; işverenlerin da yüklerinin yeniden belirlenmesi istediğini söyledi.

Hacer Boyacıoğlu / Hürriyet