5 maddede emlakçı komisyon ücreti ödemesi!

Belirli süreli kira sözleşmesi yaptınız ve kira süreniz doldu, emlakçınız kira sözleşmenizin uzaması durumunda tekrar komisyon ödemeniz gerektiğini söylüyor, bu durumda ne yapacaksınız? Yeni bir ev kiralamak istiyorsunuz, evinizi emlakçı vasıtasıyla buldunuz, ne kadar komisyon ödemeniz gerekir? Peki, emlakçı vasıtasıyla bulduğunuz konutu, emlakçıdan gizli ev sahibiyle kira sözleşmesi düzenleyerek kiralamanız durumunda emlakçıya komisyon ödemeniz gerekir mi? Bu yazımızda, emlakçı komisyon ücreti ödemesi konusunu hukuki açıdan inceleyeceğiz.

1. Emlakçılık mesleğinin hukuken tanımı nedir, emlakçı nasıl komisyona hak kazanır?

Öncelikle konumuzu daha iyi anlatabilmek adına emlakçılık mesleğinin hukuken tanımını inceleyelim. Emlakçı, simsardır. Peki, kanunen simsar ne iş yapar?

“Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde ücrete hak kazandığı sözleşmedir. Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır. Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.”

Emlakçı ev sahibi ile sizin aranızda kira sözleşmesi kurulurken ve ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır. Ayrıca, kira sözleşmesi kurulmayan durumlarda,  danışmanlık veya aracılık hizmeti için komisyon istenmesinin de kanuni bir dayanağı yoktur.

2. Emlakçı kira sözleşmesinin uzaması sebebiyle tekrar komisyon ücreti talep edemez!

Öncelikle belirli süreli kira sözleşmesi süresinin bitiminden en az 15 gün önce ev sahibinize bildirimde -bildirim yazılı olmalıdır- bulunmadığınız zaman, kira sözleşmenizin aynı koşullarla 1 yıl için uzamış sayılacağını bilmelisiniz. Ev sahibinizin, sözleşme sürenizin bitmesinden dolayı sözleşmenizi sona erdiremeyeceğini de bilmelisiniz, zira vatandaşlar arasında “sözleşmenin süresi bitti, ev sahibi evden çık dedi” şeklindeki söylemler hukuki gerçeği yansıtmıyor! Ev sahibiniz, kira sözleşmenizi kanunda sayılan haklı sebepler dışında ancak, on yıllık uzama süresi sonunda, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla, herhangi bir sebep göstermeksizin sözleşmeye son verebilir. Bu bildirim da yazılı olmalıdır. 

Kira sözleşmesinin uzamasından dolayı emlakçıya yeniden komisyon ücreti ödenmesi gerekli değildir. Yukarıda anlatmış olduğumuz üzere emlakçı, ev sahibi ile kiracı arasında sözleşme kurulması yönündeki faaliyetleri gereği komisyona hak kazanır. 

3. Emlakçı aracılığıyla bulduğunuz evi kiralarken, emlakçıyı aradan çıkarsanız bile komisyon ücreti ödemek durumunda kalabilirsiniz!

Buraya dikkat! Emlakçının faaliyeti sonucunda, bir araya gelen ve aralarında kira sözleşmesi kurulacak olan kiracı ve kiraya veren, emlakçıdan habersiz olarak gizli bir şekilde kira sözleşmesi imzalarlarsa emlakçının komisyon hakkı yine de doğmuş olacaktır. Çünkü, emlakçının faaliyeti sebebiyle ev sahibi ve kiracı bir araya gelmiştir. Ancak, ev sahibi, kiracıyı emlakçı aracılığıyla değil de kendisi bulmuşsa, komisyon ödenmesi gerekmez.

4. Komisyon ücreti ödeme yükümlülüğü sadece kiracının mı üstündedir?

Kural olarak komisyon ücretini kiracı ve kiraya veren ortak olarak ödemekle yükümlüdür, ancak halk arasında bu konuda da komisyon ücretinin sadece kiracı tarafından ödendiğine dair bir inanç var, lakin durum öyle değil, Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik madde 20’ye göre; hizmet bedeli, ev sahibi veya kiracı arasında aksi yazılı olarak kararlaştırılmadıkça eşit olarak paylaştırılır. Ayrıca, emlakçının komisyon talep edebilmesi için, kiracı ile emlakçı arasında, yaptığı faaliyet sonucu kazanacağı komisyon miktarı, oranı vb. konuların yazılı olduğu bir “kiralamaya aracılık sözleşmesi” düzenlenmesi gerektiğini unutmayınız. 

5. Emlakçı komisyonu ücreti ne kadar olmalı?

Uygulamada, fahiş miktarlarda komisyon ücretleri kararlaştırıldığını görüyoruz, ancak kiracı olarak bu durumun hukuki olmadığını bilmelisiniz. Kira komisyonu ücreti, yani hizmet bedeli, Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’te düzenlenmiştir. Bu yönetmeliğin 20. maddesine göre, kiralama işlemlerinde hizmet bedeli, kiralamaya aracılık sözleşmesinde yer alan kira bedelinin katma değer vergisi hariç bir aylık tutarından fazla olamaz. Yani sizden komisyon olarak, 2, 3 kira bedeli talep eden emlakçılara itibar etmeyiniz, hakimden komisyon ücretini hakkaniyete uygun bir şekilde indirmesini talep edebilirsiniz. 

Av.Kadir Kurtuluş - Stj. Av. Elif Hamzaçebi
 

Kentsel Dönüşüm Uygulama Yönetmeliği Değişiklikleri 1. Bölüm!

Kentsel Dönüşüm Uygulama Yönetmeliği Değişiklikleri 2. Bölüm!

Emlakçı komisyon sözleşmesi örneği 2019!