Adana'da 3.9 ve 4.5'lik iki deprem!

FAY NEDİR VE KIRILINCA NE OLUR?

Yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketleri, bazı bölgelerde yıllar boyunca enerji birikmesine neden olur ve bu birikmiş enerji zamanla ortaya çıkararak hareketli kesimlere "fay" adı verilen zayıf yerlerde kaymaya neden olur.

Levhalar arasındaki sürtünme, birbirlerinin hareketlerini engeller ve levhaların birbirine sürtünmesi sırasında büyük kaya kütleleri arasında kalan fay hatları zorlanır. Bu zorlanma nedeniyle, fay hattında gerilme enerjisi birikir.

Zamanla bu gerilme enerjisi o kadar büyür ki, kısa bir süre sonra fay hattı kırılır ve büyük bir deprem meydana gelir. Bu ilk harekete "ana şok" veya "deprem" denir. Deprem, bölgedeki yer kabuğunun diğer zayıf kısımlarının da kırılmasına neden olabilir. Bu kırılmalara da "artçı depremler" veya "artçı şoklar" adı verilir.

GÜÇLÜ DEPREMLER FAY BÖLGESİNDE KALICI ETKİ BIRAKABİLİYOR

Güçlü depremler, bir fay bölgesi üzerinde uzun süreli etkiler bırakabilir ve gelecekte yeni çatlaklar ve gerilimler oluşturarak hasar riskini arttırabilir. Örneğin, San Andreas Fayı boyunca yapılan altı yıllık bir araştırma, 2004 Parkfield depreminin sığ kaya katmanlarında kırılmaya ve mikro çatlaklara neden olduğunu ortaya koymuştur. Bu nedenle, deprem dalgalarının bölgede hareket etme hızı değişmiş ve üç yıldan uzun bir süre boyunca sarsıntılara karşı daha savunmasız hale gelmiştir.

DEPREM GERİLİMİ ARTIRABİLİR VEYA AZALTABİLİR

Deprem anında veya ardışık depremler sonucu, çevredeki fay hatlarını tetikleyerek statik Coulomb gerilim dağılımı oluşur. Son zamanlarda yapılan gerilme değişimi hesaplamaları, bir depremin yerkabuğundaki gerilim seviyesini değiştirebileceğini (artırarak veya azaltarak), böylece deprem periyotlarını etkileyebileceğini ortaya koymuştur.

Bu nedenle, gerilimin arttığı komşu fay hatlarında, belirli bir zaman dilimi içinde deprem olma olasılığı artabilir.