Arsadaki ipoteğin kalkması durumunda borçlu borcundan kurtulur mu?

Posta köşe yazarı Tamer Heper, bugünkü yazısında bir okuyucusunun '26 yıl önce dedem arsasını müteahhide verdiğinde müteahhit ‘iskan izni alsın’ diye evi ipotek etmiş. Bugüne kadar da iskan alınmadı. Şimdi ‘kentsel dönüşüme girelim’ diye ipoteğin çözülmesi için ısrarcı oluyorlar. Biz ipoteği çözersek müteahhidin borcundan vazgeçmiş olur muyuz?' sorusunu yanıtladı.

26 yıl önce dedem arsasını müteahhide verdiğinde müteahhit ‘iskan izni alsın’ diye evi ipotek etmiş. Bugüne kadar da iskan alınmadı.

Şimdi ‘kentsel dönüşüme girelim’ diye ipoteğin çözülmesi için ısrarcı oluyorlar. Biz ipoteği çözersek müteahhidin borcundan vazgeçmiş olur muyuz? ● N.G.

Bir arsa kat karşılığı müteahhide verildiğinde, müteahhide kalacak katlara ipotek koyulur. Bunun nedeni de müteahhidin taahhüdünü yerine getirmemesi durumunda bu daireler üzerindeki ipoteğin paraya çevrilmesi ve tazminatın bu yolla karşılanmasıdır.

Herhangi bir nedenle ipoteğin kalkması durumunda borçlu borcundan kurtulmaz, alacak devam eder ama bu halde tahsil kabiliyeti ortadan kalkmış olabilir. İpotek varken alacak bu yolla teminat altıdadır.

Alacağını alamayan alacaklı, ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile daireyi sattırır, parasını alır. İpotek kalktığı takdirde borç devam eder ama ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile tahsil kabiliyeti ortadan kalkar.

Borçlunun başkaca malvarlığı var ise tahsilat onlardan yapılır. Şayet tahsil kabiliyeti olacak malvarlığı yok ise alacak da tahsil edilemez. İpoteği son buldurmanın riski budur.

Kentsel dönüşüme gidilecek olursa, müteahhidin arsa üzerinde olabilecek payında ipotek devam edebilir ama paraya çevirme konusunda teminat bir miktar zafiyete uğrar. Bir dairenin satışı ile bir arsanın bir hissesinin satışı aynı neticeyi vermeyebilir.

Böyle bir girişimde bulunulacak ise bir meslektaşımın yardımı ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinin incelenmesi ve diğer kat maliklerinin durumu da birlikte değerlendirilerek hukuki bir sonuca varmakta yarar görürüm.

Zira konu benim yapacağım açıklama ile bitmez. Maddi değeri yüksek bir konudur ve bilen biri ile bu işe girişmekte yarar görürüm.