AVM kiralarında dolar kuru problemi!
İç piyasada yüksek kur ve seçim psikolojisiyle tüketimin azalması perakendeyi zora soktu. AVM kiralarının önemli kısmı dolar cinsi olduğundan kurun seyri sektör temsilcilerinin deyişiyle adeta ölüm kalım meselesine döndü.
Seçim yılında komşu ülkelerdeki krizler ve iç piyasada hızla artan dolar kuruyla karşı karşıya kalan perakende sektörü dört bir yandan baskı altına girdi. Son 2 ayda yüzde 15 değer kazanıp 2.64 TL’ye kadar fırlayan doların hem ürün maliyeti hem de kiralar üzerindeki etkisi işleri en çok zorlaştıran koşul oldu. Pek çok marka sahibi temkinli bekleyişe girip sürdürülebilir olmayan mağazaları kapatmaktan söz etmeye başladı.
Kurun en büyük etkisini mart ayı başında hissettiklerini ifade eden Tescilli Markalar Derneği Başkanı ve Diesel ile Sisley markalarının Türkiye temsilcisi Tahsin Özlenir, 2.40 TL’lik dolar kurunun kabul edilebilir olduğunu, alışveriş merkezlerinde (AVM) kiraların bu düzeyde sabitlenmesinin gerektiğini söyledi. Şu an piyasanın izle-gör taktiği benimsediğini kaydeden Özlenir, “Beklenmedik bu yükseliş kalıcı olursa sadece kiralar açısından değil, ürün maliyeti ve tüketicinin kabuğuna çekilmesi noktasında da konuşulmalı. Böyle giderse ölüm kalım mücadelesine girilir. Buna 2 ay bile dayanılmaz. Birçok şirket sıkıntıya düşer” görüşünü aktardı. Son 2 haftada işlerde de gerileme başladığını belirten Özlenir, “Türkiye’de kriz dolarla ölçülüyor. Geçen yılın aynı dönemine göre ciromuz yüzde 20 eridi. Ocak, şubat çok iyiydi; martta fren başladı. Rusya’nın krizde olması da çok etkiliyor. İthalatçılar için de durum vahim. Böyle giderse zarar eden mağazalar kapanır. Yeni planlanan bazı AVM’ler açılamaz” dedi.
EN SERT DARBEYİ DOLAR VURDU
1- Başta Rusya olmak üzere, en iyi yurtdışı pazarlar olan bazı komşu ülkelerde kriz çıkınca mağazalaşma hareketleri ve ihracat yavaşladı.
2- 7 Haziran’daki genel seçimin ve yükselen dolar kurunun psikolojik etkisiyle tüketici harcamayı kesme eğilimine girdi.
3- Kurdaki artış mağaza kiraları, üretim ve ithalat maliyetini hızlı bir şekilde artırınca fiyat tutturmak zorlaştı; kârlılık azaldı
‘AVM’LERİ HASTANE-PASTANE YAPABİLİRLER’
Kadın giyim markası Roman’ın sahibi Turgut Toplusoy da kirada indirime yanaşmayan AVM’lerdeki mağazaları kapatmak istediklerini söyledi. “AVM yatırımcısı bizi düşünmezse sonunda kendisi de zararlı çıkacaktır” diyen Toplusoy şöyle konuştu: “Yüksek kurdan ötürü zarardayız. Bugünlerde destek bekliyoruz ama her yatırımcı buna yanaşmıyor. O zaman ileride AVM’leri başka bir şeye çevirmeye hazırlıklı olsunlar. Hastane mi, pastane mi, eğlence merkezi mi olur bilemem. Perakende zorlu bir dönemden geçiyor. Eğer dayanışma içinde olmazsak hepimiz zarar göreceğiz. Bir yandan Rusya’ya mal satışımız yüzde 67 geriledi. Her yerden sıkıştık. İstihdam kaybına kadar gidebilecek bir süreçteyiz.”
‘MALİYET ARTTI MAĞAZALAR KAPANABİLİR’
Kurdaki hareketin deri ürünlerde sadece günlük giderleri değil maliyetleri de ciddi oranda artırdığını belirten İnci Deri Yönetim Kurulu Başkanı Ali Murat Kızıltaş “Tüm hammaddelerin dolar veya Euro ile satın alındığı düşünüldüğünde ciddi bir etkilenme olacağı kesin” dedi. 2015’in zor geçeceğini kaydeden Kızıltaş, şöyle devam etti: “2015 ‘Bir an önce bitsin, yılı gibi bir şey oldu. Zaten haziranda seçim var ve sokağın nabzı adım adım o gündeme yaklaşıyor. Bundan ve kurdan etkilenen tüketici harcamıyor. Yurtdışı pazarlarımız olan komşu ülkelerin önemli kısmında piyasa krizde. Kiraların toplam maliyette payı yüzde 15-20 ve kurda ciddi artış var. Böyle giderse kira indirimi için görüşeceğiz. Kimse bu kadar artışa dayanamaz. Tüm kanatlardan sıkıştık. Cirolar artıyor ama kârdan hep fedakârlık var. Mağaza kapanışları gündeme gelebilir. Bizim de kapatmaya çalıştığımız yerler var.”
"KİRALAR KONUSUNDA HIZLI BİR KARAR BEKLEMESİNLER"
Perakendecilere “Çok telaş etmeyip biraz beklesinler” mesajı veren Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hulusi Belgü de doların belli bir kura sabitlenmesi ya da kirada direkt indirimin hızlı karar verilecek bir şey olmadığını söyledi. Belgü, “Zaten her AVM bu konulara kendisi karar veriyor. Şunu da söyleyeyim: Cirolar artıyor. Kâr yoksa niye satış yapılıyor? Tabii kur böyle devam ederse kayıtsız kalınmaz. Ama hızlı bir karar beklemesinler” dedi.
"BİZİM AVM'LERDE DOLAR 2.2 TL'Yİ GEÇMEYECEK"
Torunlar GYO Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Torun ise yılbaşında dolar kurunu mart sonuna kadar 2 liraya sabitlediklerini, nisanda da bir miktar artışla aynı uygulamayı sürdüreceklerini açıkladı. Torun, “Bizim AVM’lerimizde dolar en fazla 2.2 TL’ye çıkacak. Olaya gerçekçi bakıyoruz. 1 ay önce vitrine çıkan ürünün fiyatı değişmiyor ama kira fırlıyor. Başka bir yerden kazandığıyla bizim kiramızı öderse AVM sürdürülebilir olmaz. Zaten işler iyi olunca cirodan pay alıyoruz” diye konuştu.
Habertürk
