Avrupa'nın en çok altın madenciliği yapılan ülkesi Türkiye'de uzmanlar ikiye ayrıldı! Altın mı, çevre ve insan mı?
Avrupa kıtasında en çok altın madenciliği yapılan ve 19 adet aktif altın madeni bulunan Türkiye'de, altın madenciliği tartışmaları yeniden alevlendi. Uzmanlar, altın madenciliğinin çevreye ve halk sağlığına olan etkilerine ilişkin konuştu...
SİYANÜRÜN ÇOK TEHLİKELİ SONUÇLARI OLABİLİR
Maden Mühendisleri Odası'na göre dünyada altın üretiminin yaklaşık yüzde 85'inde siyanür kullanılıyor. Uzmanlar, siyanürün en etkili ve ekonomik yöntem olduğunu söylüyor.
Madencilik sürecinde kayaçtan elde edilen cevher siyanürlendikten ve içindeki altın ayrıştırıldıktan sonra geriye kalan siyanürlü atıklar su ile arındırılıyor ve atık havuzunda tekrar kullanılmak üzere tutuluyor.Fakat bazı uzmanlar siyanürün atıklardan tamamen arındırılamadığını ve atık su depolarına karıştığını öne sürüyor, bu havuzlarda yaşanacak en ufak bir kazanın çok tehlikeli sonuçları olabileceğini söylüyor.
Maden şirketleri bu havuzların çok dikkatli bir şekilde yönetildiğini söylese de Birleşmiş Milletler Çevre Programına (UNEP) göre son 10 yılda 40'tan fazla ciddi ölçekte atık maden barajı kazası yaşandı, yüzlerce insan yaralandı ve temiz suya erişim sağlanamadı.
Jeoloji Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi ise Türkiye'de de en son Kasım 2021'de Giresun'da bir madenin atık havuzunun patlamasıyla 4 bin 500 tondan fazla kimyasal atığın çevreye yayıldığını tespit etti.
Erzincan Çöpler Altın Madeni'nde çevre aktivistleri, atık havuzunda yaşanacak en ufak bir kazanın yakınındaki Fırat Nehri'ni zehirleyebileceğini söylüyor. Diğer taraftan maden mühendisleri, siyanürün kayaçlarla temas ettiğinde hapsolmuş arsenik, kurşun ve çinko gibi zehirli ağır metalleri de hareketlendirdiğini belirtiyor, bunun çevre ve insan sağlığı için çok büyük bir risk olduğu yönündeki kaygılarını dile getiriyor.
Cemalettin Küçük, böyle bir vakanın daha önce Uşak'taki Kışladağ Altın Madeni'nde meydana geldiğini, madende kullanılan siyanürün kayaçlardaki ağır metalleri çözmesinin ardından yakındaki bir içme suyu tesisinde arsenik tespit edildiğini anlatıyor.
MADENLER DOĞRU YÖNETİLİRSE GÜVENLİ
Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Halk Sağlığı uzmanı olan Prof. Dr. Kayıhan Pala, madencilik faaliyetlerinin küresel ölümlerin yüzde 23'ünden sorumlu çevresel kirliliğe yol açtığını söylüyor.
Pala, çevreye toz, katı atık, ağır metal, kirli sıvı ve zehirli gazların yayılmasına neden olan madenciliğin yarattığı sağlık sorunlarının Türkiye'de sistematik olarak izlenmediğini, dolayısıyla bu konuda net veri olmadığını söylüyor.
Pala, hastalıkların meydana geldiğini ancak kamusal bir izleme ve değerlendirme sisteminin eksikliği yüzünden takip edilemediğini aktarıyor.
Pala, "Elimizdeki veriler, bu madenlerde bir kaza olması halinde ortaya çıkan sağlık sorunları ve araştırmacıların bulgularıyla sınırlı" diyor.
60 YIL SONRA BİLE METAL KİRLİLİĞİ OLUYOR
Geçmişte başlayan ve günümüze kadar devam eden bazı madenlerin uzun vadeli etkilerini görmeye başlıyoruz.
Prof. Pala, 20. yüzyılın başlarında kurşun, çinko ve gümüş madenciliği yapılan Balıkesir Balya'da yapılan bir araştırmaya göre bölgeden alınan topraklarda 60 yıl sonra ağır metal kirliliği tespit edildiğini belirtiyor.
Öte yandan Giresun Espiye'deki sülfürlü maden yatakları üzerine yapılan bir araştırma, maden atıklarının bulunduğu bölgeden alınan su örneklerinde yüksek asit ve metal özellikleri tespit ediyor.
Uzmanlar, bugünlerde yeryüzünden edinilen altının büyük bir kısmının uzun süre kullanılmadan atık haline geldiğini aktarıyor. Yapılan araştırmalara göre 2014 yılında elektronik atıklardan elde edilen altın miktarı 300 tondu.
Dünyanın iklim krizi ve biyolojik çeşitlilik kaybı tehlikeleriyle karşı karşıya olduğu ve enerji kaynaklarını gözden geçirmek durumunda kaldığı bu dönemde madencilik politikaları da muhakkak gündemde olmaya devam edecek.
Analistlerden altın fiyatlarında büyük çöküş için net tarih! 1 Mayıs milat olacak
