Bankalar, olası bir İstanbul depremi için önlemlerini fazlalaştırıyor!

6 Şubat 2023 deprem felaketleri Türkiye’nin 11 ilinde çok fazla can kaybı ve büyük bir hasar yaratırken, halen acısı ve ekonomik etkileri sürüyor. 17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi’nin 25. yıldönümünün hemen öncesinde, uzmanların senelerdir uyarıda bulunduğu olası İstanbul depremine yönelik tedirginlik sürüyor.

Türkiye nüfusunun yüzde 18’inden fazlasının yaşadığı, gayrisafi yurt içi hasıladan (GSYH) yüzde 30,4 pay alan İstanbul’da olası deprem felaketine yönelik kurumlar nasıl önlemler alıyor? Öte yandan, Merkez Bankası’nın önlemlerini hafta başında Türkiye’ye Nasıl Bir Ekonomi gazetesi yazarı Maruf Buzcugil duyurmuştu.

Bloomberg’den Uğur Yılmaz’ın haberine göre, merkezleri İstanbul’da bulunan bankalar da önlemlerini alıyor. Nisan ayında Denizbank, genel merkezinin bulunduğu binayı 350 milyon dolardan fazla bir bedelle satın aldığında, bu işlem bankanın İstanbul'un en pahalı bölgesindeki yerini sağlamlaştırdı. 

34 katlı görkemli kulenin sözleşmesi henüz tazeyken, aynı banka başka bir şehirde alternatif bir yer arayışına da başlamıştı. Bunun nedeni iş stratejisindeki değişiklik olmazken, İstanbul’da beklenen olası deprem oldu. Depremler öngörülemeyen doğal olaylar olurken, kaçınılmaz olan bu doğa olayı için uzmanlar İstanbul'da bir depremin meydana gelmesinin an meselesi olduğunu söylemeye devam ediyor.

2023’te ülkenin güneydoğusunda yaşanan yıkım ve yeterince hazırlıklı olunmadığı eleştirileri sonrasında, bankalar acil durum planlarını hazırlamaya başladı.

BANKALAR EKİPLER SUNUYOR

Başkent  Ankara  bu konuda öne çıkarken, gölge ofislerde ekipler kurularak, olası bir felaket durumunda bankacılık hizmetlerinin devamlılığını sağlanmaya çalışılıyor. Dubai merkezli Emirates NBD'ye ait olan Denizbank haricinde, İspanyol BBVA'nın Türkiye’deki bankası Garanti, Katarlı QNB Finansbank ve kalkınma bankası TSKB de yedek planlar üzerinde çalışıyor.

İstanbul, Türkiye'nin kuzey bölgesinden geçen Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın hemen kuzeyinde yer alırken, Ankara, iki büyük fay hattı arasında ve riskli bölgelerden uzakta bulunuyor. 

SANAYİ TESİSLERİ İSTANBUL'DA

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı raporuna göre, petrokimya, otomotiv ve tekstil üretimi de dahil olmak üzere, Türkiye'deki sanayi tesislerinin yaklaşık yüzde 40'ı İstanbul’da yer alıyor. Yaklaşık 16 milyon nüfuslu şehir ve çevre iller, aynı zamanda küresel tedarik zinciri için bir merkez olurken, İstanbul'un incisi Avrupa ve Asya'yı ayıran Boğaz, Rusya-Ukrayna savaşı sırasında Karadeniz ülkelerinden petrol ve tahıl yüklü gemiler için tek geçiş yolu oldu.

OLASI BEKLENEN DEPREMİNN BÜYÜKLÜĞÜ NEDİR?

Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nden Prof. Nurcan Meral Özel, "İstanbul'un Türkiye'nin sanayisindeki kritik rolü göz önüne alındığında, olası bir depremde yaşanacak kayıpların değerlendirilmesi ve sanayi deprem risk yönetimi planlarının ulusal, yerel ve işletme düzeylerinde gecikmeden uygulanması gerekiyor" dedi. Kandilli Enstitüsü, tarihsel verilere dayanarak yaptığı hesaplamalarla, 7,33 büyüklüğünde bir depremin İstanbul'da beklendiğini belirtiyor. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ise 7,5 büyüklüğünde bir depreme hazırlanıyor ki bu depremin şiddeti 6 Şubat depremlerinden biraz daha küçük bir büyüklük oluyor.

BANKALAR NASIL ÖNLEMLER ALIYOR?

Bloomberg kaynaklarına göre, Denizbank'ın İstanbul yönetimi, her birimden bir personelin Ankara'da bulunmasını talep ederken, başka bir kaynak da başkente taşınmak isteyenlerin teşvik edilmesinin planladığını belirtti. Denizbank, "İstanbul'u etkileyebilecek olası bir deprem sonrasında bankacılık hizmetlerimizin kesintisiz devam etmesini sağlamak amacıyla İstanbul genel merkezimizin daha küçük bir versiyonunu oluşturuyoruz" açıklamasını yaptı. QNB Finansbank da genel merkez ekiplerini Ankara'da yedeklediğini ve tüm şubelerin ve banka binalarının depreme dayanıklı olmasını sağladığını belirtti.

TSKB bazı personelini Ankara'da kiralanan bir ofis alanına taşırken, konuyla ilgili yorum yapmadı. Kaynakların verdiği bilgilere göre, Garanti BBVA, veri merkezini ve genel merkezinin bir kısmını taşırken, bankadan yapılan açıklamada, "Tedarikçiler, tesisler ve insan kaynaklarının bir kısmının deprem bölgesi dışında yedeklediği" kaydedildi. Felakete hazırlık için alınan tedbirler, ne yapıldığını olduğu kadar, neyin yapılmadığını da gözler önüne serdi.

ZARAR VE BOYUT NASIL OLUR?

Sigortacılık sektöründen üst düzey bir yöneticinin tahminine göre, olası İstanbul depreminin, ekonomiye 300 milyar dolarlık bir darbe, yani gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 27'sine denk bir zarar olması bekleniyor. Bu, 6 Şubat felaketlerinin üç katın daha fazla bir zarar anlamına geliyor. Sigorta şirketleri tarafından karşılanacak miktar 25-30 milyar dolar arasında tahmin edilirken, bilgiyi veren kaynak, depremle ilgili hassasiyet nedeniyle kimliğinin açıklanmasını istemedi.

Ev alırken önce fiyatı, sonra deprem direncine sorgulanıyor

Deprem sigortası yaptıranların sayısı 11,3 milyonu aştı! Marmara Bölgesi ilk sırada!