Bedelsiz franchise fırsatları!

Franchise veren markaların girişimcilerden bir defaya mahsus talep ettiği isim hakkı bedeli bazen yatırımcıyı oldukça zorlayan bir gider kalemi olabiliyor. Ekonomist'ten Burcu Tuvay'ın haberine göre hele sermaye bulmanın oldukça güç olduğu kriz dönemlerinde franchise bedeli yatırımı caydırıcı hale bile gelebiliyor.

Neyse ki bazı markalar bu bedeli almayarak girişimciyi rahatlatıyor. Yaptığımız araştırmaya göre, franchise ' bedeli almayan 20 şirket, 2019 yılı sonuna kadar toplam 639 şube açmayı planlıyor. Bu da girişimciler için önemli bir fırsat anlamına geliyor.

Ekonomik açıdan zor bir dönemeçten geçtiğimiz bugünlerde artık kendi işinin sahibi olmak isteyen girişimciler için de işler pek kolay değil.

Zira kısıtlı bir sermayeyle iş kurmak isteyen girişimciler, artan maliyetler karşısında zorlanıyor. Franchise ile bir mağaza açmak isteyen girişimcilere bazı markalar fırsat sunuyor. Franchise giriş bedeli veya diğer adıyla isim hakkı bedeli talep etmeyen bu markalar, girişimcileri oldukça büyük bir yükten kurtarıyor.

Franhise giriş bedeli, franchise veren markanın kendi franchise sistemine katılmak isteyen girişimciden bir defaya mahsus talep ettiği bedel olarak tanımlanıyor. Bazı firmalar sadece bunu alıp aylık cirodan pay istemezken, bazı firmalar ise marka kullanım hakkı ve hizmet bedeli karşılığında aylık cirodan yüzde 2 ile yüzde 10 arasında değişen bir pay talep edebiliyor.

1-) 2019'da üçüncü nesil kafeler, çay, butik burger, döner konseptleri yine rağbet gören sektörler olacak. Bunların yanına doğal ve organik ürünler, tarımsal butikler de katılacak.
2-) Mobil kafelerin yatırım bütçesinin uygunluğu dolayısıyla öne çıkacağı öngörülüyor.
3-) Uzun zamandır unutulan dilim pizza konseptleri, orijinal sandviç konseptlerini de geri gelecek.
4-)Özellikle ikinci el iaraç satışında zorunlu olan expertiz raporu, oto expertiz sektörünü harekete geçirecek.
5-) Hizmet sektörü franchising sisteminin yine vazgeçilmezi olacak.

NASIL FIRSAT SUNUYOR?

Franchise Company Kurucu Ortağı Efrah Ceyhan Atacan, giriş bedelinin alınmamasının, başlangıç sermaye ihtiyacını ve toplam yatırım maliyetini düşürmesi bakımından, girişimciler için oldukça teşvik edici bir destek olduğunu söylüyor. Bunun bir fırsat olarak değerlendirilebilmesi için yatırımcılar tarafından doğru analiz edilmesinin çok önemli oldu ğunu belirten Atacan, sözlerine şöyle devam ediyor: "En yaygın uygulama, markanın büyümesiyle başlangıç destekleri ve mentörlük hizmetlerinden doğan maliyetleri girişimciye yansıtmadan kendi pazarlama bütçesinden finanse etmesi, belirli bir franchise sayısına ulaştıktan sonra giriş bedeli uygulamasını başlatmasıdır. Bu model özellikle yeni kurulan markalar tarafından sıklıkla kullanılır ve doğru markalarda girişimciler açısından bir fırsat sunar."

"2019 HAREKETLİ OLACAK"

2019 yılının franchising konusunda oldukça hareketli bir yıl olmasını beklediklerini ifade eden Efrah Ceyhan Atacan, bu ortamda franchise markaları arasında seçim yapma noktasında ise düşük bütçeli yatırımların ön planda olacağına dikkat çekiyor. Franchise bedellerinde indirim yapmak ya da franchise giriş bedeli almamanın piyasaya hızlı cevap verebilmek açısından en uygulanabilir yöntem olduğunu söyleyen Atacan, sözlerini şöyle sürdürüyor: "Hem yeni kurulan marka sayısındaki artış hem de köklü markaların indirimleri 2019 yılında giriş bedelleri üzerinden bir rekabet ortamı yaratacak gibi görünüyor. Girişimcilere, yatırım yapacakları markanın nasıl bir başlangıç yol haritasına sahip olduğu, yatırımcısını nasıl destekleyeceği, franchising konusundaki bilgi ve deneyimi, orta ve uzun vadeli hedefleri hakkında kapsamlı bir görüşme yaparak karar vermelerini tavsiye ediyorum."

Biz de bu sayımızda Atasay, Buka Sofa, Dilim Börek, 1 Döner, Neşve gibi franchise giriş bedeli almayan 20 şirketin yatırım koşullarını ve büyüme hedeflerini araştırdık. Yaptığımız araştırmaya göre, bu 20 şirket 2019 yılı sonuna kadar toplam 639 şube açmayı planlıyor. Bu da girişimciler için ciddi bir fırsat anlamına geliyor.

ÇAYDA VE BÖREKTE FIRSAT 

Dilim Börek, 2003 yılında kurulmuş bir marka. 2015 yılından itibaren Payna Grup bünyesinde yola devam eden şirket, su böreği, kol böreği çeşitleri, baklava çeşitleri, kurabiye, yaprak sarma ve mantı gibi ürünler sunuyor. 40 şubeyle faaliyet gösteren Dilim Börek, 2019 yılı sonuna kadar 20 şube daha açmayı planlıyor. Anadolu'ya da açılacaklarını ifade eden Payna Grup Pazarlama Direktörü Aslı Erdoğan, bir şubenin 300 bin TL + KDV yatırım maliyetiyle kurulabileceğini belirtiyor. Şubelerden royalty alınmıyor ve aylık 100 bin TL ciro hedefi bulunuyor.

Türkiye'nin ilk yerli gurme çay-kahve evi olan Neşve'nin ana uzmanlık alanı içecek. Bununla birlikte gurme kahvaltı çeşitleri, makarnalar, salatalar, yöresel Kayseri Mutfağı ve dünya mutfağından ürünlerle bir kafe konsepti olarak hizmet veriliyor. 2008 yılında Kayseri'de kurulan Neşve, bugün Türkiye'de 40 franchise şubeye ulaştı. Önümüzdeki yıl 14 şube daha açacaklarını ifade eden Neşve Yönetim Kurulu Başkanı Şaban Emeklioğlu, İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Gaziantep başta olmak üzere Türkiye geneline frachise vereceklerini söylüyor. Bir şubenin yatırım maliyeti metrekare büyüklüğüne göre değişmekte birlikte 450 bin TL'den başlıyor. Royalty ücreti olarak aylık cirodan yüzde 3 alınıyor. Ciro üzerinden net yüzde 30 kâr hedefleniyor. Şubeler için aylık ciro hedefi mağazanın metrekare büyüklüğüne göre 100 bin ile 350 bin TL arasında değişiyor.

DÖNER VE BURGER KONSEPTLERİ

Uğur Çiçek tarafından kurulan Bir Yiyecek AŞ'nin markası 1 Döner, 2017 yılında İstanbul'da kuruldu. Türkiye'nin gıda ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren, kurumsal firmalarda kurucu ve işletmecilik yapan yöneticiler rehberliğinde, yoğun olarak İstanbul ve ilçelerinde, çok sayıda şube açılması hedefleniyor. Şu an altı şubeyle faaliyet göstşrdiklerini söyleyen Bir Yiyecek AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Çiçek, 2019 yılı sonuna kadar 50 şubeye ulaşmayı hedeflediklerini belirtiyor. Bir şube 79 bin TL yatırım maliyetiyle kurulabiliyor. Bayiler için aylık 80 bin ile 100 bin TL arasında ciro hedefleniyor. Çiçek, "Royalty almıyoruz. Yüzde 15 kâr marjı sunuyoruz. Yatırımcımızın girişimci ruhlu olması, markaya değer katması, işinin başında durması ve firmayı en iyi şekilde temsil edebilmesi gerekiyor" diyor.

1Burger adıyla diğer bir markayla da franchise verdiklerini belirten Çiçek, şubelerin 250 bin TL yatırımla kurulabileceği bilgisini veriyor. Bu marka için de aylık 120 bin ile 150 bin TL arasında ciro hedefleniyor.

Turgut Aydın Holding'in markası olan yüzde 100 yerli Saloon Burger, Türk köftesi ile burgeri birleştiren bir restoran konsepti. Şirket, AVM'lerde 80 m2, cadde dükkanlarda 250 ile 350 m2 arasında değişen şubelerle faaliyet gösteriyor. Markanın kendisine ait 11 şubesi bulunuyor. 2019'da 12 franchise şube açılması hedefleniyor. Bu şubelerin İstanbul, Ankara, Bursa,  İzmir  ve Antalya'da açılması planlanıyor. Şubelerin toplam yatırım maliyeti AVM'lerde 1 milyon 250 bin TL ile 1 milyon 750 bin TL arasında değişiyor. Caddelerde ise bu rakam 3 milyon TL'ye kadar yükseliyor. Royalty olarak yüzde 5 alınıyor. Şubeler için aylık ciro hedefi AVM'lerde 250 bin TL, caddelerde ise 350 bin TL olarak ifade ediliyor.

BİR YILDA GERİ DÖNÜŞ MÜMKÜN MÜ?

Mobilya markası Buka Sofa, yaklaşık iki yıl gibi bir sürede, dördü markaya ait ve 10'u franchise olmak üzere toplam 14 mağaza açtı. Buka Yönetim Kurulu Başkanı Suat Erdoğan, "iç pazar hedefimizi korumakla birlikte 2019 planlamamızı yurtdışı üzerine yaptık. Hedefimiz bu yıl 5-10 arasında şube açmak" diyor. Şubelerden franchise giriş bedelinin yanı sıra royalty de alınmıyor. Erdoğan, yatırımın yaklaşık bir yıl içinde geri döndüğünü belirtiyor. Markanın felsefesini anlayan ve benimseyen yatırımcılar tercih ediliyor.

Atasay'ın toplam 157 mağazası bulunuyor. Bu mağazaların 132'si franchising yöntemiyle yönetiliyor. 2019'da hedef 12 franchise şube daha açmak. 25-40 m2 arasında değişen Ata-say Shop mağazaları için 1 milyon 194 bin TL, 40-120 m2 arasında değişen Atasay mağazaları için 2 milyon 124 bin TL, 120 ile 300 m2 arasında değişen Atasay Altın Market için ise 5 milyon 310 bin TL yatırım gerekiyor.

MUSTAFA AYDIN / URFAD BAŞKANI
"Bu uygulamaları daha fazla göreceğiz"

"Giriş bedeli alınmaması her zaman doğru bir uygulama olmamakla birlikte yatırımcıya daha uygun bütçelerle franchising sistemi altında bir markanın parçası olma imkanı sağlıyor. Markalarımız çeşitli dönemlerde bu tür uygulamalarla markalarını daha geniş alanlara yayma ve daha fazla yatırımcıya ulaşma fırsatı yakalayabiliyor. Uygulama mutlaka yatırımcı gözünde daha motive edici olabilir. Markalarımız ve yatırımcılarımız ortak bir yatırım ölçüsünde buluşup uzun vadeli olması beklenen bu ortaklıklar için iyi niyete ve 'kazan-kazan' modeline uygun bir anlaşmaya varıyorlar. Her dönemde giriş bedeli almayan firmalarımız oldu ve olacak. Gelecek dönemde franchising sektöründe gördüğümüz büyüme ve markalarımızın artan rekabet gücüyle bu tür uygulamaları daha fazla görebileceğiz."

Franchise almak isteyenlere 7 tavsiye

1) Franchise verecek olan şirketin nasıl bir kuruluş olduğuna dikkat edin.
2) Merkezin ve operasyonun kapasitesini, pazarlama faaliyetlerini incelemek önemli.
3)Şirketin ürün ve hizmetleri tercih ediliyor mu? Markaya olan ilgi nasıl? Geniş kitlelere hitap edebiliyor mu? Bu önemli soruların mutlaka cevaplanması gerekiyor.
4) Markanın doğru kurgulanmış bir franchise altyapısı yoksa ve Tancak başındaki patron ya da genel müdür sayesinde büyüyorsa yatırım kararınızı verirken bir kez daha düşünün.
5) Markanın ne kadar zamandır franchise verdiğini, mevcut franchise işletmelerinin memnuniyetlerini, franchise bedeli ve yatırım maliyetlerinin detaylarının nasıl oluştuğunu araştırın.
6) Ne kadarlık bir işletme sermayesine ihtiyaç duyulacağını, kârlılık oranlarını, royalty bedellerini, ürün-hizmet satış komisyon oranlarını araştırın.
7) Genel franchise sözleşmesi şartlarının neler olduğu ve fesih sebepleri gibi detaylar da franchise veren marka temsilcileriyle konuşulmalı.

200 bin kişiye istihdam sağlıyor

2018 sonunda 50 milyar dolara ulaşması beklenen franchising sektörü, halihazırda 3 bin zincir işletmenin sahip olduğu 60 bin şube sayısı ile büyümeyi sürdürüyor. Zincir sayısı ile Avrupa birincisi olan Türkiye'de franchise sektörü son beş yılda yüzde 180 gibi rekor bir büyüme gösterdi. Bu büyüme 200 bin kişiye yeni istihdam alanı yarattı. Şu ana kadar dışarıya açılan markaların sayısı 150'yi geçti. 700 Türk markasının da kısa süre içerisinde dünyaya açılacağı tahmin ediliyor. 2023 yılı itibariyle franchise sektörünün büyüklüğünün 100 milyar dolarlık hacme ulaşması bekleniyor.