Coronavirüs salgını kira sözleşmelerini nasıl etkiledi?

Avukat Çiğdem Dilek, Coronavirüsü salgını kapsamında önlem için yapılan kira erteleme işlemleri hakkında açıklamalarda bulundu. Çiğdem Dilek, “Zorunlu olarak kapanan işyeri sahibi, esnaf ve tacirler, Virüs’ün tahmin edilemez bir unsur olarak ortaya çıktığını, ticari faaliyetlerini ve Kira Sözleşmeleri kapsamında yarattığı ifa zorluğunu, uğradığı ve uğrayacağı zararları deliller ile destekleyerek Kira Sözleşmeleriin mevcut koşullara göre uyarlanmasını isteyebilecek ya da sözleşmenin feshini talep edebileceklerdir. Zorunlu olmamakla beraber iş kaybı olan esnafın kira sözleşmeleri de iyi niyet çerçevesinde yenilenebilir, kiracının öngörülemeyen bu kaybı mülk sahibi tarafından gözetilmelidir" diye konuştu.

Avukat Çiğdem Dilek sözlerine şöyle devam etti:

Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan Corona Virüsü Covid-19 dünyayı kırmızı alarma sokan, insanlık için risk oluşturmaya devam etmektedir. Dünya genelinde büyük yankı uyandıran Corona Virüsü Covid-19 uzun süredir birçok ülkeyi alarma geçirmiş durumda olup; Dünya devletlerinde alınan önemler, düşünülen çareler yetersiz kalmakta; gerek ekonomik gerekse sosyal açıdan büyük yıkımlara yol açmaktadır.

Salgın hastalık küresel dünyaya dalga dalga yayılırken yanında ekonomik, sosyal, psikolojik olmak üzere belli başlı birtakım problemleri de yanında getirdiği hiç kuşkusuzdur. Söz konusu virüs salgının etkileri insanlarda mevcut sağlık sorunlarının yanı sıra ekonomi boyutunda da bariz bir şekilde görülmektedir. Virüsün etkilerinin en fazla hissedildiği alan Dünya ve Türkiye Ekonomisi olduğu su götürmez bir gerçektir. Bu kapsamda, Virüs’ün yarattığı etkilerin özellikle ticari faaliyet amacıyla akdedilmiş kira sözleşmeleri (“Kira Sözleşmeleri”) üzerinde yaratabileceği sonuçları dahilinde değerlendirilmesi gerekir.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank; Teknopark yönetici şirketlerine, kuluçka firmalarından ve teknoparklarda yer alan restoran ve kafe gibi ticari işletmelerden 2 ay boyunca kira almamaları hususunda talimat gönderildiğini; Ayrıca, yine bu kampüslerde Ar-Ge ve tasarım alanında çalışan firmaların da 2 aylık kira ödemelerini erteleme ve ödeme planlarında kolaylık sağlandığını ifade etmiştir.

Salgının genişliği ve etkisi göz önünde alındığında ayrıca Sanayi Bakanlığının aldığı son tedbir çerçevesinde; Kanaatimce, işyeri 16.03.2020 tarihli genelge ile zorunlu olarak kapanan işyeri sahibi, esnaf ve tacirler, Virüs’ün tahmin edilemez bir unsur olarak ortaya çıktığını, ticari faaliyetlerini ve Kira Sözleşmeleri kapsamında yarattığı ifa zorluğunu, uğradığı ve uğrayacağı zararları deliller ile destekleyerek Kira Sözleşmelerin mevcut koşullara göre uyarlanmasını isteyebilecek ya da sözleşmenin feshini talep edebilecektir.

Zorunlu olarak kapanan esnaf ve tacirler, Kira Sözleşmelerin mevcut koşullara göre uyarlanmasını isteyebilecek ve yahut ta kira sözleşmesinin feshini talep edebilecektir.

Ayrıca 1 Temmuz 2020 tarihinde yürürlüğe girecek Türk Borçlar Kanunun 331. Maddesi gereğince “Taraflardan her biri, kira ilişkisinin devamını kendisi için çekilmez hâle getiren önemli sebeplerin varlığı durumunda, sözleşmeyi yasal fesih bildirim süresine uyarak her zaman feshedebilir.

Sonuç olarak Küresel bazda mevcut krizlere yol açan COVİD-19 etkileri sebebiyle taraflardan her biri, 1 Temmuz 2020 tarihinden sonra TBK 331. Madde de düzenlenen hüküm çerçevesinde kira ilişkisinin devamını kendisi için çekilmez hâle getiren önemli sebeplerin varlığı nedenleriyle olağanüstü fesih yoluna gidebilecek ve taraflarca çekilmez hale gelen sözleşmenin taraflara yüklediği yükümlülükleri bertaraf edebileceklerdir.

Ayrıca Türk Borçlar Kanunun 138. Maddesi çerçevesinde aşırı ifa güçlüğü nedeniyle iş yeri genelge kapsamında zorunlu olarak kapanan esnaf ve tacirler, Kira Sözleşmelerin mevcut koşullara göre uyarlanmasını isteyebilecek ve yahut ta kira sözleşmesinin feshini talep edebilecektir.

Ev sahipleri ve kiracılar dikkat! Sözleşme deyip geçmeyin!

3 maddede kira artış oranı Mart 2020!