Dide Özdikmen Özçelik: Su kaybını önlemek için su sistemini iyi tanımak gerek!

ALTER Uluslararası Mühendislik ve Müşavirlik Genel Müdür Yardımcısı Dide Özdikmen Özçelik "Su kayıplarını önlemek için ilk adım su temin sistemini ve dağıtım şebekesini tanımaktan geçiyor" Son yılların en kurak yazını geçiren Türkiye'de su kullanım ve iletim sorunları yeniden gündeme geldi. 

Dünya genelinde, su kaynaklarından tüketicilere kadar iletilen sulardaki kayıplar yüzde 10 ila 20arasmda değişirken, bu oranın Türkiye'de yüzde 43 seviyelerinde yer alması İstanbul'da düzenlenecek uluslararası toplantıyla masaya yatırılıyor. 

Su kayıplarını önlemenin su temin sistemini ve dağıtım şebekesini çok iyi tanımaktan geçtiğini ifade eden ALTER Uluslararası Mühendislik ve Müşavirlik Genel Müdür Yardımcısı Dide Özdikmen Özçelik, 28-29 Ağustos günlerinde düzenlenecek toplantıda, su idareleri ve belediyelerin yeni su kaynakları arayışına başlamadan önce, mevcut içme suyu şebekelerinde gerekli iyileştirme çalışmalarını yapmalarının daha yararlı olacağına dikkat çekeceklerini söyledi. 

ALTER Mühendislik ve Müşavirlik olarak faaliyet gösterdikleri 40 yılın son 20 yılında su kayıp ve kaçaklarına yönelik çözümler sunduklarını kaydeden Özçelik, bugüne kadar Gaziantep, Eskişehir, Sivas, Tokat, Kayseri ve Bursa'da işletmelerin fiziki kapasitelerini artırarak gelir getirmeyen suyun azaltılmasına yönelik çalışmaları tamamladıklarının altını çizdi. 

"Su Kayıp ve Kaçakları Forumu Türkiye" toplantısında Su idareleri ve Belediyelere yönelik entegre çözüm önerilerine değineceklerini ifade eden Dide Özdikmen Özçelik, şunları söyledi: "Su idareleri ve belediyeler öncellikle su temin sistemi ve dağıtım şebekesinin envanterlerini çıkartmalı. Bunun için boru ve armatürlerin yerinde tespiti ve sayısallaştırılarak altlık harita ve imar planına işlenmesi ve CBS ortamına aktarılması gerekli. Daha sonra doğru tespit edilmiş verilerle CBS ortamında sistemin hidrolik modeli kurularak farklı senaryolar için mevcut sistem test edilmeli ve sistemin zayıf yönleri tespit edilmeli. Hidrolik model sonuçlarından da yararlanılarak basınç zonları belirlenmeli ve toplu ölçümler yapılmalı. Gelir getirmeyen suyun azaltılmasına yönelik olarak ölçümlenebilir alt bölgeler oluşturulmalı. Bu çalışmalarla eş zamanlı olarak seçilecek en az 2 adet pilot alt bölgede kayıp ve kaçak arama çalışmaları yapılmalı. Bu işlemlerden sonra basınç zonları belirlenmiş, ölçümlenebilir alt bölgeleri tespit edilmiş sistemin kalibrasyonlu hidrolik modeli işletilerek çıkan sonuçlara göre öncellikli olarak yapılması gereken boru değişim-yenileme projeleri hazırlanmalı ve ilk yatırım maliyetleri belirlenmeli. Üretilen, iletilen, depolanan ve dağıtılan suyun ölçümlenebilir alt bölge girişleri de dahil kayıtları SCADA sistemine aktarılmalı." Konuyla ilgili gerekli fizibilite ve planlama çalışmalarının mutlaka konusunda uzman mühendislik ve müşavirlik firmalarının desteğiyle yapılması gerektiğinin altını çizen Dide Özdikmen Özçelik, entegre çözümler dışında yapılan çalışmaların istenen sonuçları elde etmek için yeterli olmayacağını kaydetti. İçme suyu sistemlerinin yönetilmesi sürecinde, su idarelerinin doğru müşavirle fikir birliği içerisinde olması gerektiğini vurgulayan Özçelik, "Bilgi paylaşımını en üst düzeyde tutularak projenin yönlendirilmesi gerekiyor. Eğer içme suyu sistemi iyi yönetilirse, gelir getirmeyen suların azaltılması daha kolay olur" dedi. 

Derince Ekspres