Döküm nedir, nasıl yapılır?

Döküm nedir, nasıl yapılır?

Döküm, inşaatlarda sıvı halde bulunan alaşımların ya da metallerin daha önceden hazırlanan bir kalıba boşaltılma ve akabinde orada donması işlemi olarak ifade ediliyor. 

İçinde yüzde 2-6 oranında karbon ile çok az miktarda manganez, silisyum, kükürt ve fosfor bulunan demir, bilişimlerine ve soğutulma şekillerine göre farklı nitelendiriliyor. Döküm nedir, nasıl yapılır sorusunun yanıtından sonra döküm çeşitlerine değinelim.

1. Beyaz döküm, içinde kır döküme göre daha az karbon bulunan ve 1100 C derecede kolayca eriyebilen dökümdür. Karbonun önemli bölümü dokuda sementit şeklinde bulunuyor. Kır dökümden daha kırılgan ve daha sert olduğu için işlenmez, aşınmaya dayanıklı parçaların yapımında kullanılıyor.

2. Kır döküm, içinde yaklaşık yüzde 3'ten karbon ile silisyum, manganez, fosfor, kükürt ve daha başka maddeler bulunduran demir asıllı bir gereç olarak karşımıza çıkıyor. Kır döküm aynı zamanda piyasadaki "pik", "pik döküm", "dökme demir", "font", "font döküm" gibi terimlerin karşılığı oluyor.

3. Kum dökümü, kum kalıplar içinde yapılan kır döküm anlamına geliyor.

4. Presdöküm, ısıtılıp madeni kalıbı basınçlı olarak dökülen pirinç, bakır gibi maden ya da alaşımlarla yapılan dökümdür.

5. Sfero döküm, döküm sırasında kullanılan özel teknoloji ile karbonun küresel olarak katılaşması sağlanan döküm türüdür. Özellikleri itibariyle temper döküm ile benzerlik taşır.

6. Temper döküm,  belirli bileşimdeki beyaz pik dökümün özel ısı işlemden sonra çelik niteliklerine ulaştırılmış türüdür. Temper döküm daha çok boru ekleme parçaları yapımı için kullanılıyor.

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com