Dönüşümde yeni maya tutar mı?

Kentsel dönüşüm ülkemizin önemli gündem konularından biri Türkiye'nin kanayan yarası çürük yapıların dönüşümü için 2012 yılında çıkarılan Kentsel Dönüşüm Yasası'nın üzerinden yedi yıl geçti. Ekonomist Dergisi'nde yer alan habere göre; Fikirtepe'den Bağdat Caddesi'ne kadar birçok yerde kentsel dönüşüm mağdurları oluştu, platformlar kurulup mağduriyetler giderilmeye çalışıldı. 2012'den bu yana Çevre ve Şehircilik Bakanlığı eliyle 53 ilde ilan edilen 281 kentsel dönüşüm alanında çalışmalara başlandı. Riskli alanlarda ve yapılarda toplamda 1 milyon 166 bin bağımsız birim dönüşüm kapsamına alındı. Kentsel dönüşüm  projeleri kapsamında toplam 11 milyar TL'lik kaynak kullanıldı. Ancak hala gidilecek çok yol var. Dönüşümde atılım yapmaya hazırlanan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, vatandaşlarla dertleşip yaşanan sorunları yerinde tespit ederek sekiz maddelik Kentsel Dönüşüm Eylem Planı'nı hazırladı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, geçtiğimiz haftalarda eylem planı çerçevesinde 100 bini İstanbul'da olmak üzere her yıl 300 bin konutun kentsel dönüşümünün yapılacağını açıkladı.

Sekiz maddelik Kentsel Dönüşüm Eylem Planı kapsamında acilen dönüştürülmesi gereken 1 milyon 500 bin konutun beş yıl içinde dönüştürülmesi planlanıyor. Yeni dönemde, iller Bankası kanalıyla belediyelere 4 milyar TL'lik dönüşüm kredisi verileceği ve yüzde 50'ye kadar da hibe desteği sağlanacağı belirtiliyor. Emlak Katılım Bankası ile konut alım sürecinde, konut alıcıları ve yatırımcılara finansman sağlanacak ve konut alımı kolaylaştırılacak. Dönüştürülmesi gereken 6,7 milyon konutun 20 yılda dönüştürülmesi planlanıyor.

DENETLEME YAPILDI

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın yeni yapı denetim sistemiyle bugüne kadar yaklaşık 5,5-milyon bağımsız bölümün bulunduğu 730 bin bina denetlendi, inşaatı süren yaklaşık 3 milyon bağımsız bölümden oluşan 393 bin binanın denetimine ise devam ediliyor. Yapılan denetimlerle yaklaşık 22 milyon vatandaşın depreme dayanıklı konutlarda güven içinde oturması sağlandı. Devam eden inşaatların da tamamlanmasıyla bu rakamın ülke nüfusunun yüzde 45'ine yani 35 milyona ulaşması planlanıyor.

Vatandaşlarla dertleşerek, yaşanan sorunlar dinlenerek hazırlanan Eylem Planı, yerinde dönüşüm, gönüllü dönüşüm ve hızlı dönüşüm şeklinde ilerleyecek. Herkes kendi mahallesinde, komşularıyla birlikte, alıştığı, benimsediği çevreden kopmadan dönüşüme katılacak. Gönüllü dönüşüm kriteri çerçevesinde vatandaşın rızasının olmadığı hiçbir kentsel dönüşüm projesi yapılamayacak. Kentsel dönüşüm çalışmalarının kısa sürede tamamlanması, dönüşümün hızlanması için de gerekli mevzuat düzenlemeleri yapıldı. Bu üç temel ilke çerçevesinde kentsel dönüşüm şu dört ana başlıkta gerçekleştirilecek:

1) Deprem riski altındaki yapıların ve alanların dönüşümü,
2) Sel ve heyelan riski altındaki alanların dönüşümü,
3) Tarihi kent merkezleri ve meydanların dönüşümü,
4) Sanayi alanlarının taşınması ve dönüşümü.

"Sağlıklı yapılara kavuşulacak''

Türkiye gayrimenkul sektörünün çatı kuruluşu Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Doç. Dr. Feyzullah Yetgin, Kentsel Dönüşüm Eylem Planı'yla Türkiye'nin güvenli ve sağlıklı yapılara kavuşmasının hızlanacağını vurguladı. Yetgin, "Kamunun yeni eylem planıyla, hiç zaman kaybetmeden kentsel dönüşüm sürecini el birliğiyle yürütmemiz gerekiyor" diyor.