Emekliye ek zam EYT'ye mi takılacak?
Ekonomi yönetimi, memur emeklisiyle işçi ve Bağ-Kur emeklisi arasındaki zam farkının giderilmesi ve 7 bin 500 TL'deb düşük aylıkların artırılmasına ilişkin düzenleme planlarını inceledi. EYT düzenlemesinin bu yıla yansıyacak 500 milyar liralık maliyeti, ek zam için adım atılma imkanını zorlaştırıyor
Aralık ayı enflasyon rakamları geçtiğimiz hafta TÜİK tarafından açıklandı. Enflasyon rakamlarının açıklanmasını ardından milyonlarca emeklinin dört gözle beklediği Ocak 2024 zam oranı da belli oldu.
Memur emeklileri, toplu sözleşmeden ortaya çıkan yüzde 15 zammın üstüne 2023 yılı temmuz-aralık döneminde oluşan enflasyon farkıyla beraber yüzde 49,25 oranında zam alacak. İşçi ve Bağ-Kur emeklileri ise geçtiğimiz senenin ikinci altı aylık döneminde oluşan TÜFE artışı oranında yüzde 37,57 zam alacak.
NTV'de yer alan habere göre, emekli grupları arasında önceki dönemlerde bir iki puanda kalan zam farkının ocak döneminde 11,7 puan olması, bu farkın giderilmesine ilişkin beklentileri ortaya çıkardı.
Pek çok kesimden yapılan “zam oranı eşitlensin” açıklamalarının ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, alternatifli bir çalışma hazırladı ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’a sundu. Söz konusu çalışmanın Kabine toplantısında da değerlendirilmesi öngörülüyor.
İKİ AYAKLI DÜZENLEME Mİ GELİYOR?
Emekli maaş zamlarına ilişkin yeni düzenleme yapılması yönündeki hazırlıklar, iki ayaktan oluşuyor. Bu çerçevede öncelikle kök maaşı düşük olan ve 7 bin 500 TL'ye tamamlananlar için nasıl bir adım atılacağı üstünde duruluyor. Bu doğrultuda, en düşük emekli aylığının 10 bin TL'nin biraz üstüne çıkarılması ve 10.250 TL gibi bir rakam olması durumunda emekli sayısının 4 milyon 900 bin kişiden 5 milyon 200 bine yükseleceği ifade ediliyor.
En düşük emekli aylığının, daha önce kamuoyu gündemine gelen 11 bin 500 TL seviyesine yükseltilmesi durumunda emeklilerin yüzde 55’inin “en düşük maaş alan” grubuna gireceği bekleniyor.
MEMURLARIN ALEYHİNE ZAM FARKI OLUŞABİLİR
Memur ve işçi-Bağ-Kur emeklileri arasındaki 11,7 puanlık zam farkının giderilmesine ilişkin de hazırlanan plan, alternatif adımları kapsıyor. Ocak ayı için iki grubun zam oranının eşitlenmesi durumunda Temmuz'da bu defa işçi ve Bağ-Kur emeklileri lehine oluşabilecek 5,5 puanlık zam farkı işaret ediliyor.
Merkez Bankası’nın 2024 yılı enflasyon projeksiyonlarının gerçekleşmesi ve ocak-haziran döneminde enflasyonun yüzde 24 olması durumunda, işçi ve Bağ-Kur emeklilerine yüzde 24, memur emeklilerine ise yüzde 18,6 oranında temmuz ayı zammı yapılacak.Temmuz döneminde memur emeklileri aleyhine 5,4 puanlık fark ortaya çıkacak.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın nihai kararının emekli maaş zamları için yeni bir düzenleme yapılmasına ilişkin olması durumunda, bunlar göze alınarak adım atılabileceği öngörülüyor.
Buna göre, memur emeklisinin yüzde 49,25 olan ocak ayı zammının yanında işçi ve Bağ-Kur emeklisinin zam oranının yüzde 44-45 olabileceği, bu şekilde de Temmuz'da ortaya çıkacak 5,4 puanlık farkın hesaba katılmasıyla adım atılmış olacağı ifade ediliyor.
EK ZAM FORMÜLÜ NASIL?
Bir diğer formülün ise işçi ve Bağ-Kur emeklisine 5 puan ek zam uygulanarak, 7 bin 500 TL'den düşük maaşlara iyileştirme yapılabileceği oldu. Bu şekilde 7 bin 500 TL'den düşük maaş alan 5 milyona yakın emekli için zam oranının yüzde 49,25’e eşitlenebileceği de belirtiliyor.
Tüm bu formüllerle sağlanabilecek bir iyileştirmenin, bütçe dengeleri ve enflasyon hedefine ilişkin olumsuz etkisi, önemli bir unsur. Bu konuda özellikle deprem hasarının giderilmesi amacıyla yapılacak harcamalar ile EYT düzenlemesinin maliyetinin altı çiziliyor.
EYT MAALİYETİ 500 MİLYAR TL'YE ULAŞACAK
Hesaplamalara göre EYT düzenlemesiyle 2023'te 2 milyon vatandaş emekli oldu. Bu sene 300 bin kişinin daha emekli olması öngörülüyor. 2023'te EYT’lilerin sadece emekli maaş ve ikramiye maliyeti 213 milyar TL. Emeklilik sebebiyle ortaya çıkan prim kayıplarıyla beraber maliyet 250 milyar TL. 2024'te ise EYT’lilerin maaş ve ikramiye maliyeti 360 milyar TL şeklinde olacak. Yine prim kayıpları da hesaba katıldığında maliyet 500 milyar TL'ye ulaşacak.
Yalnızca EYT maliyetinin bile bu boyutta olduğu tabloda ekonomi yönetimi, bütçe dengesi ve yüzde 36 oranındaki 2024 enflasyon hedefinin zora gireceğine dikkat çekerek, emekli maaş zammı için yeni düzenlemeye sıcak bakmıyor. Fakat nihai karar Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından verilecek.
Tuba Ünsal gayrimenkul zengini çıktı! İlk evini 17 yaşında almış, İki ülkede daha evi var!
