Ev sahipleri dikkat!
KİRA gelirini hiç bildirmeyen ya da eksik bildirenler, aman dikkat!..
1-Vergide zamanaşımı süresi 5 yıl. Maliye 2-3 yıl hatta 4-5 yıl sonra dahi, gizlenen kiranın vergisini tespit edip alabilir.
2-Konut kira gelirlerini beyan etmeyenler, istisnadan da yararlanamazlar.
3-Vergi dairesi olayı tespit ettiğinde; kira gelirinin vergisini, bir kat "vergi ziyaı" cezasını ve geciken her ay için yüzde 2.5 gecikme faizini ister.
Son günlerde, maliyeciler kapı kapı dolaşıp, kiracılarla konuşup, gizlenen kirayı tespit ediyorlar.
Bu arada, kiracınız ya da herhangi birisi de kira gelirini beyan etmiyor diye, sizi ihbar edebilir.
Aman dikkat!..
Beyannamenizi verin. Geçmiş yılları da pişmanlık dilekçesi ile beyan edebilirsiniz.
KİMLER BEYANNAME VERECEK
1-Beyana tabi gelirleri, yalnızca konut kira gelirlerinden ibaret olan mükelleflerden; 2008 yılı içinde tahsil ettiği konut kira geliri 2 bin 400 TL'yi, 2009'da ise 2 bin 600 TL'yi aşanlar,
2-2008 yılı içinde, işyeri kira gelirleri olan ve bu gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, yıllık kira gelirlerinin brüt tutarı yani vergi kesintisi yapılmasından önceki kira tutarı 2008'de 19 bin 800 TL'yi, 2009'da 22 bin TL'yi aşanlar,
3-Konut dışındaki gayrimenkulünü bedelsiz olarak oğluna, kızına, annesine, babasına, kardeşine ya da başka kişilere tahsis edenler,
4- Konutlarını oğlu, kızı, torunu, kardeşi, annesi, babası, büyük annesi ve büyük babası dışındaki kişilere kullanımları için bedelsiz olarak tahsis edenler,
5- Evlerinde, akrabaları dışındaki kişilerle birlikte oturanlar,
6- İşyerini vergi kesintisi yapma zorunluluğu olmayanlara (örneğin basit usule tabi olan mükelleflere) kiraya verenler,
7-Diğer mal ve haklardan, kira geliri elde edenler, gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda.
BEYANNAME VERİLME ZAMANI
1 Ocak 2008-31 Aralık 2008 döneminde elde edilen kira geliri, istisna ve beyan sınırını aşan mükellefler, 2009 yılının 1-25 Mart tarihleri arasında yıllık gelir vergisi beyannamesi verecekler.
BEYANNAME VERİLECEĞİ YER
Kira gelirleri ile ilgili beyanname, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilecek. Mükellefler genellikle ikametgahlarının bulunduğu yerin vergi dairesine bağlı oldukları için, kira geliriyle ilgili yıllık gelir vergisi beyannamelerini de, kira geliri elde ettikleri gayrimenkulün değil, kendi ikametgahlarının bulunduğu yerin vergi dairesine verirler.
NE ZAMAN ÖDENECEK
Kira gelirlerinin bildirildiği; yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan gelir vergisi; MART ve TEMMUZ aylarında, iki eşit taksitte ödenecek.
Konut kirasında istisna ne kadar
1-2008 yılı içinde tahsil edilen brüt kira gelirinden, 2 bin 400 TL (2009 yılı için 2 bin 600 TL) istisna düşülecek.
2-İşyeri kira geliri elde edenler için 2 bin 400 TL'lik istisna uygulanmaz.
3-Birden fazla konuttan kira geliri elde edilmişse, 2 bin 400 TL'lik istisna, kira gelirlerinin toplamından indirilir. Başka bir anlatımla, kira geliri elde edilen her konut için ayrı ayrı 2 bin 400 TL'lik istisna uygulanmaz.
4-Bir konuta birden fazla kişinin örneğin karı-kocanın ortak olması halinde herkesin payına düşen kira gelirine ayrı ayrı 2 bin 400 TL istisna uygulanır.
İSTİSNADAN YARARLANMAYACAKLAR
1- Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olanların (yani konfeksiyoncular, bakkal, kitapçı, tamirci, mobilyacı, yedek parçacı, nakliyeci, avukat, doktor gibi kişilerin) konut kira gelirlerinin olması halinde, istisnadan yararlanamazlar (GVK Md. 21/2).
2- Konut dışındaki gayrimenkullerin, örneğin dükkanların kira gelirleri, 2 bin 400 TL'lik (2009'da 2 bin 600 TL'lik) istisnadan yararlanamaz.
3- Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez ya da eksik beyan edilirse, 2 bin 400 TL'lik (2009'da 2 bin 600 TL'lik) istisnadan yararlanılamaz.
İşyeri kira geliri beyan sınırı nasıl
GERÇEK kişilerce elde edilen kira gelirinin, sadece kesinti (stopaj) yoluyla vergilendirilmiş işyeri kira gelirinden oluşması halinde, 2008 yılı için 19 bin 800 TL'yi aşmayan işyeri kira gelirleri beyan edilmeyecek.
2009 yılında, işyeri kira geliri elde edenler;
Yıllık brüt kira gelirleri 22 bin TL'yi aşmadığı sürece, bu gelirlerini beyan etmeyecekler.
Yıllık brüt kira geliri 22 bin lirayı aşanlar, yıllık gelir vergisi beyannamesi verecekler ancak 2009 yılında, 95 bin 600 TL'ye kadar yani aylık 8 bin TL civarındaki brüt kira gelirleri için, gelir vergisi ödemeyecekler. Hatta üste vergi iadesi alacaklar.
Gayrimenkul satışı ve miras kalan ev
Gayrimenkuller, edinme tarihinden itibaren 4 yıl (1 Ocak 2007'den itibaren edinilenler 5 yıl) içinde elden çıkartılırsa, bundan doğan kazanç "değer artışı kazancı" olarak beyan edilecek.
Elde edilen kazancın, 2008'de 6 bin 800 TL'si, 2009'da ise 7 bin 600 TL'si gelir vergisinden müstesna tutulacak.
Miras kalan ev ya da başka gayrimenkulün satışından doğan kazanç, tutarı ne olursa olsun, gelir vergisine tabi değil.
Mahkeme kararıyla tahsil edilen kira ve faizi nasıl beyan edilecek
KİRACI kirayı ödemede gecikince ya da kira tutarı üzerinde uyuşmazlık olunca, olay yargıya intikal ettiğinde, mahkeme kararına göre tahsil edilen kira, tahsil edildiği yılın kira geliri olarak beyan edilecek.
Mahkeme, kiranın yanı sıra mal sahibine bir de faiz ödenmesine karar vermişse, bu faiz de "Alacak faizi" olarak, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek.
Kira, kaç aylık tahsil edilmişse, o kadarı beyan edilir. Örneğin, 2008'de kiracı 10 ay kira ödemişse, 10 aylık kira tutarı beyan edilir.
Geçmiş yıl kiraları tahsil edildiğinde de, geçmiş yılın değil, tahsil edildiği yılın kira geliri olarak beyan edilir.
Peşin alınan kiranın beyanı nasıl yapılıyor
MAL sahibi kiracıdan; bir, iki ya da üç yıllık kirayı peşin tahsil etmiş olabilir. Bu durumda, gelecek yıla isabet eden kiralar beyan edilmeyecek.
ÖRNEK: Haziran 2008'de, bir yıllık kira olarak 24 bin TL peşin tahsil edilmiş.
Bu durumda, Haziran-Aralık 2007 kirası olan 14 bin TL 2008 yılı kira geliri olarak, 1-25 Mart 2009'da beyan edilecek.
Şükrü Kızılot/Hürriyet
2-Konut kira gelirlerini beyan etmeyenler, istisnadan da yararlanamazlar.
3-Vergi dairesi olayı tespit ettiğinde; kira gelirinin vergisini, bir kat "vergi ziyaı" cezasını ve geciken her ay için yüzde 2.5 gecikme faizini ister.
Son günlerde, maliyeciler kapı kapı dolaşıp, kiracılarla konuşup, gizlenen kirayı tespit ediyorlar.
Bu arada, kiracınız ya da herhangi birisi de kira gelirini beyan etmiyor diye, sizi ihbar edebilir.
Aman dikkat!..
Beyannamenizi verin. Geçmiş yılları da pişmanlık dilekçesi ile beyan edebilirsiniz.
KİMLER BEYANNAME VERECEK
1-Beyana tabi gelirleri, yalnızca konut kira gelirlerinden ibaret olan mükelleflerden; 2008 yılı içinde tahsil ettiği konut kira geliri 2 bin 400 TL'yi, 2009'da ise 2 bin 600 TL'yi aşanlar,
2-2008 yılı içinde, işyeri kira gelirleri olan ve bu gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, yıllık kira gelirlerinin brüt tutarı yani vergi kesintisi yapılmasından önceki kira tutarı 2008'de 19 bin 800 TL'yi, 2009'da 22 bin TL'yi aşanlar,
3-Konut dışındaki gayrimenkulünü bedelsiz olarak oğluna, kızına, annesine, babasına, kardeşine ya da başka kişilere tahsis edenler,
4- Konutlarını oğlu, kızı, torunu, kardeşi, annesi, babası, büyük annesi ve büyük babası dışındaki kişilere kullanımları için bedelsiz olarak tahsis edenler,
5- Evlerinde, akrabaları dışındaki kişilerle birlikte oturanlar,
6- İşyerini vergi kesintisi yapma zorunluluğu olmayanlara (örneğin basit usule tabi olan mükelleflere) kiraya verenler,
7-Diğer mal ve haklardan, kira geliri elde edenler, gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda.
BEYANNAME VERİLME ZAMANI
1 Ocak 2008-31 Aralık 2008 döneminde elde edilen kira geliri, istisna ve beyan sınırını aşan mükellefler, 2009 yılının 1-25 Mart tarihleri arasında yıllık gelir vergisi beyannamesi verecekler.
BEYANNAME VERİLECEĞİ YER
Kira gelirleri ile ilgili beyanname, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilecek. Mükellefler genellikle ikametgahlarının bulunduğu yerin vergi dairesine bağlı oldukları için, kira geliriyle ilgili yıllık gelir vergisi beyannamelerini de, kira geliri elde ettikleri gayrimenkulün değil, kendi ikametgahlarının bulunduğu yerin vergi dairesine verirler.
NE ZAMAN ÖDENECEK
Kira gelirlerinin bildirildiği; yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan gelir vergisi; MART ve TEMMUZ aylarında, iki eşit taksitte ödenecek.
Konut kirasında istisna ne kadar
1-2008 yılı içinde tahsil edilen brüt kira gelirinden, 2 bin 400 TL (2009 yılı için 2 bin 600 TL) istisna düşülecek.
2-İşyeri kira geliri elde edenler için 2 bin 400 TL'lik istisna uygulanmaz.
3-Birden fazla konuttan kira geliri elde edilmişse, 2 bin 400 TL'lik istisna, kira gelirlerinin toplamından indirilir. Başka bir anlatımla, kira geliri elde edilen her konut için ayrı ayrı 2 bin 400 TL'lik istisna uygulanmaz.
4-Bir konuta birden fazla kişinin örneğin karı-kocanın ortak olması halinde herkesin payına düşen kira gelirine ayrı ayrı 2 bin 400 TL istisna uygulanır.
İSTİSNADAN YARARLANMAYACAKLAR
1- Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olanların (yani konfeksiyoncular, bakkal, kitapçı, tamirci, mobilyacı, yedek parçacı, nakliyeci, avukat, doktor gibi kişilerin) konut kira gelirlerinin olması halinde, istisnadan yararlanamazlar (GVK Md. 21/2).
2- Konut dışındaki gayrimenkullerin, örneğin dükkanların kira gelirleri, 2 bin 400 TL'lik (2009'da 2 bin 600 TL'lik) istisnadan yararlanamaz.
3- Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez ya da eksik beyan edilirse, 2 bin 400 TL'lik (2009'da 2 bin 600 TL'lik) istisnadan yararlanılamaz.
İşyeri kira geliri beyan sınırı nasıl
GERÇEK kişilerce elde edilen kira gelirinin, sadece kesinti (stopaj) yoluyla vergilendirilmiş işyeri kira gelirinden oluşması halinde, 2008 yılı için 19 bin 800 TL'yi aşmayan işyeri kira gelirleri beyan edilmeyecek.
2009 yılında, işyeri kira geliri elde edenler;
Yıllık brüt kira gelirleri 22 bin TL'yi aşmadığı sürece, bu gelirlerini beyan etmeyecekler.
Yıllık brüt kira geliri 22 bin lirayı aşanlar, yıllık gelir vergisi beyannamesi verecekler ancak 2009 yılında, 95 bin 600 TL'ye kadar yani aylık 8 bin TL civarındaki brüt kira gelirleri için, gelir vergisi ödemeyecekler. Hatta üste vergi iadesi alacaklar.
Gayrimenkul satışı ve miras kalan ev
Gayrimenkuller, edinme tarihinden itibaren 4 yıl (1 Ocak 2007'den itibaren edinilenler 5 yıl) içinde elden çıkartılırsa, bundan doğan kazanç "değer artışı kazancı" olarak beyan edilecek.
Elde edilen kazancın, 2008'de 6 bin 800 TL'si, 2009'da ise 7 bin 600 TL'si gelir vergisinden müstesna tutulacak.
Miras kalan ev ya da başka gayrimenkulün satışından doğan kazanç, tutarı ne olursa olsun, gelir vergisine tabi değil.
Mahkeme kararıyla tahsil edilen kira ve faizi nasıl beyan edilecek
KİRACI kirayı ödemede gecikince ya da kira tutarı üzerinde uyuşmazlık olunca, olay yargıya intikal ettiğinde, mahkeme kararına göre tahsil edilen kira, tahsil edildiği yılın kira geliri olarak beyan edilecek.
Mahkeme, kiranın yanı sıra mal sahibine bir de faiz ödenmesine karar vermişse, bu faiz de "Alacak faizi" olarak, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek.
Kira, kaç aylık tahsil edilmişse, o kadarı beyan edilir. Örneğin, 2008'de kiracı 10 ay kira ödemişse, 10 aylık kira tutarı beyan edilir.
Geçmiş yıl kiraları tahsil edildiğinde de, geçmiş yılın değil, tahsil edildiği yılın kira geliri olarak beyan edilir.
Peşin alınan kiranın beyanı nasıl yapılıyor
MAL sahibi kiracıdan; bir, iki ya da üç yıllık kirayı peşin tahsil etmiş olabilir. Bu durumda, gelecek yıla isabet eden kiralar beyan edilmeyecek.
ÖRNEK: Haziran 2008'de, bir yıllık kira olarak 24 bin TL peşin tahsil edilmiş.
Bu durumda, Haziran-Aralık 2007 kirası olan 14 bin TL 2008 yılı kira geliri olarak, 1-25 Mart 2009'da beyan edilecek.
Şükrü Kızılot/Hürriyet
