Fahiş ev kiralarına karşı 'Kamu özel sektör iş birliği ile erişilebilir kiralık konut modeli' önerisi!
Kiralık ile satılık evlerde fiyatlar gün geçtikçe katlanıyor. Peki konutta fiyatlar 'Kamu özel sektör iş birliği ile erişilebilir kiralık konut modeli' ile düşürülebilir mi?
Dünya Gazetesi köşe yazarı Prof. Dr. Ali Hepşen, "Bugün ülkemizin ihtiyaç duyduğu konut üretimine katkı sağlamanın ve üretilen konutlara toplumun geniş bir kesimi için erişilebilir kılmanın alternatif bir yolu olarak “erişilebilir kiralık konut üretimi” için kamu özel sektör işbirliği modelini önemli bir seçenek şeklinde görülebilir" açıklamasında bulundu.
Prof. Dr. Ali Hepşen, öneri kurgusunda, kamu otoritesinin serbest piyasa dinamiklerine müdahalede bulunmadan veya en az müdahale ile hedeflenen erişilebilirlik sonucuna ulaşmak için belirlenmiş regülasyonlar ile kiralık yeni konut üretimini teşvik edecek bir yapı tasarlanması gerektiğini belirtti.
"Modelin esası, alt yapısı inşaya hazır imarlı ve ruhsat süreçleri tamamlanmış arsaların, uzun vadeli (örneğin 25 yıl) bir şekilde kamu özel işbirliği modeli çerçevesinde özel sektörün kiralık konut geliştirmek amacıyla kullanım hakkının devredilmesine dayanıyor" ifadelerini kullanan Ali Hepşen, model önerisinde arsanın mülkiyetinin kamuda kaldığına dikkat çekti.
Ali Hepşen, geliştirilecek projenin kira rakamlarının kamu tarafından belirlenecek tarifeye uygun olmasının, sistemin regüle bir yapıda kurgulanmasına temel teşkil edeceğinin altını çizdi.
Kiralık konut modelinin finansmanı nasıl sağlanabilir?
Prof. Dr. Ali Hepşen, yazısında, "Proje finansmanının ana kurgusunda, başlangıçta belirlenecek sabit bir süre için kamunun metrekare başına kira garantisi uygulamasını hayata geçirmesi önerilmelidir" ifadelerine yer verdi ve ihale aşamasındaki yarışma usulünün, birim metrekare garanti bedelinin açık eksiltme ile rekabete imkan verecek şekilde tasarlanması olduğuna dikkat çekti.
Başlangıç aşamasında örnek teşkil edecek bir üst limit uygulamasının faydalı olacağına da değinen Ali Hepşen, "Proje çerçevesinde konut ve ticari alanların üretilmesi; ticari alanlara ilişkin tasarrufun ise özel sektör temsilcisinin kullanımına bırakılması (serbest fiyattan satma veya kiralama hakkı) planlanmalı" diye konuştu.
Ticari alanlardan elde edilecek gelirlerin kiralık konut üretiminin finansmanı için kullanılmasının da düşünülebileceğini vurgulayan Hepşen, diğer yandan, modelin finansman kurgusunda, projelerin geliştirici firmalar açısından finanse edilebilmesi için kamu özel sektör modelinin önemli bir unsuru olan “Doğrudan Sözleşme” ve “Borç Üstlenim Anlaşması”nın oldukça önemli olduğunun altını çizdi.
Bu kurguya bağlı şekilde, sorumlu ihaleye makamı kurum ile görevli şirket arasındaki sözleşmede görevli şirket, idare ve bankaların bulunarak doğrudan sözleşme imzalaması ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın söz konusu projeler için borç üstlenmesi düşünülebilir.
"Ülkemizde birçok kiracı mülk sahiplerinin hakkaniyeti gözetmeyen uygulamalarından kaynaklı sorun yaşamaktadır" açıklamasında bulunan Prof. Dr. Hepşen, modelin, kira tutarlarıyla ilgili ve hayatın doğal akışına aykırı olarak gerçekleştirilen manipülatif yaklaşımların engellenmesi ile kurumsal ev sahipliği yapısına geçilerek; ev sahibi-kiracı ilişkisine kamu güvencesinin getirilmesini öngördüğünü aktardı.
Modelle ilgili "Başta en yoğun nüfusa sahip şehirlerimizde olmak üzere kiracı olan milyonlarca vatandaşın kiralık konut sorununa sürdürülebilir ve regüle bir çözüm önerisi sunuyor" açıklamasını yapan Hepşen, bu modelle üretilen konutların daha erişilebilir olması sebebiyle, ev kiralarının daha makul seviyelere çekilmesini sağlayacağını dile getirdi.
Deprem bölgesinde inşası devam eden 16 bin binanın yüzde 98'i için yıkım kararı!
