Fırsatçı ev sahipleri orantısız kazanç sağlıyor!
Starcom'un köşe yazarlarından Ersoy Dede bugünkü köşe yazısında ev sahiplerinin kiralara uyguladığı fahiş zamlar nedeniyle haksız kazanç sağladıklarını kaleme aldı.
Starcom köşe yazarı Ersoy Dede bugün kaleme aldığı "Tamahkâr ev sahiplerinin orantısız kazancı" başlıklı yazısında ev sahiplerinin kira fiyatlarında uyguladığı zamları değerlendirdi. "Özellikle kur artışlarıyla birlikte ana mal ithalatında yaşanan fiyat farklarını biz tüketiciler olarak ürünlerin etiketlerinde bolca görüyoruz." diyerek yazısına başlayan Dede devamında şu değerlendirmelerde bulundu.
"Yani girdi maliyetleri yükselince üretim maliyeti de artıyor dolayısıyla tüketiciye yansıyan satış rakamları değişiyor. Fakat işin esası kuşkusuz psikolojik. Hadi diyelim bazı ürünlerde kur bu maliyetleri doğrudan/dolaylı etkiliyor olsun. İyi de kurla, dolarla vesaireyle hiç alakası olmayan ürün ya da hizmetlerde de fiyat artışları yaşanıyor. İşte ev kiraları misal.
**
Ahlaksızlığın dip noktası. 200 bin liraya satın aldığı evini aylık 3-4 bin liraya kiraya veriyor tamahkâr ev sahibi. Ya hu senin evin zaten satın aldığın günkü değerinin üzerine çıktı ya Müslüman! Sen aldın 200 bin liraya şimdi o evin satış bedeli olmuş 500 bin lira. Kazanacağın parayı kazanmışsın zaten. Bu kadar hızlı parayı ne altın/döviz biriktirerek kazanabilirdin ne faize yatırarak. Taş yığını haliyle durup dururken evin, aklının almayacağı kadar değer kazandı zaten. Bir de kiraya neden zam yapıyorsun? Niye doymuyor gözün? Kirada fiyatı yükseltmeni gerektirecek ne değişti?
**
Bakın ev kiralayarak yaşamın sürdürülmesi meselesinin iki boyutu var. Biri bu bahsettiğim, ahlaksız sistem. Köpek bağlasan durmayacak evleri için hak etmedikleri paralar isteyen açgözlü ev sahibi sistemi. Bunun savunulabilecek, üzerine konuşulabilecek hiçbir yanı yok. Bu ticaret de değil, iş de değil. Bu asalak bir model. Kimse de bu sistemi sevimli göstermeye kalkmasın. Ev kiralamanın 'iş' olduğu gerçek bir model var ama. Ev sahibinin evi ile doğrudan ilgilendiği, dairesinde ya da dairelerinde oturanların düzgün bir hayat yaşayabilmesi için, binanın tadilatı, temizliği, boya badanası, profesyonel yönetimi gibi konularda aktif çalıştığı bir model. Belki de buna biraz daha fazla kafa yormalıyız."
Kiraları belirleme konusunda da analiz yapan Dede "Bugünlerde evlerin satış rakamları da gerçek değerinin üzerinde olduğu için hesaplama yapmak güç. Ama eksperlerin bir basit hesap şablonu var kira değerleri ile ilgili. Mahkemeler de tespit davalarında eğer emlak değeri doğru bulunmuşsa, kira bedeline bu şablona bakarak karar veriyorlar. O şablon şöyle; bir evin yıllık kira gelirini, satış bedeline böldüğünüzde, amortisman süresini bulursunuz. Bu amortisman süresi yaklaşık 20 yıl ise kira değeri gerçeğe yakındır. Ama unutmayın değerlerden en az biri piyasa normallerinde olmak zorunda. 300 bin liralık ev için bölge emlakçıları anlaşıp da 1 milyona fiyatları çektilerse bu hesap da tutmaz yani. Şu 20 yıl meselesini örnekle anlatayım size. Misal kiralayacağınız ev için aylık 3 bin lira istiyorlar. 3 bin x 12 ay = 36 bin yıllık kira bedeli. Bunu da 20 yılla çarptığınızda 720 bin lira gibi bir rakam buluyorsunuz. İşte manzara ortaya kendi kendine çıkıyor. Son 6 ayda benim gördüğüm, kirası 3 bin lira olan evlerin satış değeri 200 bin liradan fazla değil." ifadelerine yer verdi.
