Gayrimenkul satacaklara müjde! O vergiyi düşürebilirsiniz!

T24 köşe yazarı Murat Batı, gayrimenkul satanların vergilerinin endeksleme yöntemi ile azaltılmasını kaleme aldığı yazısına "Gayrimenkulünü satanlar endeksleme yaparak daha az vergi ödeyebilirler, ama Maliye uyarmıyor" ifadelerini kullanarak başladı. Murat Batı'nın yazısının devamı şu şekilde:

Enflasyonun bu denli yüksek olduğu bu dönemlerde gayrimenkul fiyatları da ziyadesiyle yükselmiş durumda ve dolayısıyla da ortaya çıkacak vergi farkı da o derece yüksek olacaktır. Aman dikkat…
İvazlı yani bir şey karşılığında edinilen gayrimenkuller 5 yıl içinde satılır ya da birine bir şey karşılığında verilirse (elden çıkarılırsa), elden çıkarma ile iktisap (alınan) tutarı arasındaki farktan istisna düşüldükten sonra kalan bedel gelir vergisine tabi tutulur. Örneğin 2018 yılında Kadıköy'de 300 bin TL'ye ev satın alan öğretmen Erdal Bey bunu 2021 Aralık ayında 500 bin TL'ye satarsa, satış ve alış arasındaki bu fark üzerinden gelir vergisi ödemesi gerekecek ve bunu Mart 2022'de vergi dairesine beyan edip hesaplanan gelir vergisini de ödemesi gerekecektir.

Ancak bu süreçte düz bir matematik işlemi yapılmamakta yani "500 bin-300 bin TL=200 bin TL" şeklinde basit bir matematiksel hesap ile değil; alış tutarı enflasyon oranında artırılarak mükellef lehine bir sonuç çıkarılmakta ve dolayısıyla da mükellefin daha az vergi ödenmesi sağlanmaktadır. Daha basit bir ifadeyle alış tutarımız aşağıda belirttiğim (ÜFE) oran kadar artırılarak daha az vergi ödememiz sağlanmaktadır. Buna endeksleme adı verilmekte Kanun ile düzenlendiğinden yapılması da keyfiyete tabi değildir.

Ama gel gelelim bu endeksleme işlemini yapmadığınızda Vergi İdaresi Sizi uyarıyor mu ya da bunu doğrudan uyguluyor mu? Siz uyarmadığınız sürece hayır uygulamıyor. Konuyu sırasıyla ele almaya çalışayım. 

Örneğin yeni evli bir çift 2019 Haziran'da 300.000 TL'ye bir ev satın alsın ve ev küçük gelince bunu 5 Kasım 2021 tarihinde 719.000 TL'ye satıp başka bir ev satın alsın. Bu çiftin satış-alış (719.000 -300.000) tutarındaki farktan 2021 yılı için 19 bin TL istisnayı da düştükten sonra başka gideri olmadığını varsayarsak (719.000 -300.000-19.000) 400 bin TL değer artış kazancı bulunmaktadır. Bu 400 bin TL matrah üzerinden de yaklaşık 125 bin TL gelir vergisi hesaplanacaktır.

Buna göre gayrimenkullerin değer artış kazancı olarak vergilendirilmesi için, bu gayrimenkulün alım ve satımının 5 yıl içinde yapılması gerekmektedir. 5 yılı geçen işlemler vergiye tabi olmayacaktır. Örneğin 2010'da alınan bir ev 2021'de kaç paraya satılırsa satılsın 5 yıllık süreyi geçtiğinden vergi dışında kalacaktır.