Gayrimenkul satacaklara müjde! O vergiyi düşürebilirsiniz!
T24 köşe yazarı Murat Batı, bugünkü köşesinde gayrimenkul satanların vergilerinin endeksleme yöntemi ile azaltılmasını kaleme aldı. İşte Murat Batı'nın o yazısı...
Özetle bir gerçek kişi bir gayrimenkulü ivazlı olarak edinip 5 yıl içinde elden çıkarması durumunda satış tutarı ile alış tutarı arasındaki pozitif farktan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun istisna haddini (2021 yılı için 19 bin TL) düşüp kalan tutardan GVK'nin mükerrer 81'inci maddesinde belirtilen giderlerin indirilmesinden sonra kalan pozitif tutarın GVK'nin 103'üncü maddesinde belirtilen artan oranlı tarifeye uygulayıp çıkan tutarı gelir vergisi (değer artış kazancı) olarak ödemesi gerekmektedir.
Gözden kaçan büyük bir husus var; "endeksleme"
Endeksleme, bir harcamanın, bir parametrenin, gelirin ya da herhangi bir ekonomik değişkenin başka bir değişkenle uyumlandırılması anlamına gelir. Bir gayrimenkul satılırken, o gayrimenkulün alış tutarı o günkü Yİ-ÜFE verileri ölçüsünde tekrar belirlenir. Bu uyarlama Gelir Vergisi Kanunu mükerrer m.81 uyarınca gayrimenkullerin elden çıkarılan aydan önceki ayın ve iktisap edinilen aydan önceki ayın Yİ-ÜFE'lerdeki farkı, iktisap edinilen aydan önceki ayın Yİ-ÜFE'ye oranına bölünerek bir oran bulunur. Bu oran, yüzde 10 ya da yüzde10'dan fazla ise endeksleme yapılır.
Örneğin 2 Şubat 2021'de 100 bin TL'ye bir konut satın alan Erol Amca bu konutu Aralık 2021'de 250 bin TL'ye sattığını varsayalım. Alış ve satıştan önceki ayların Yİ-ÜFE'lerine bakalım önce. TÜİK'in internet sayfasında Ocak 2021 Yİ-ÜFE; 533,38, Kasım 2021 Yİ-ÜFE;858,43 oranlarını buldum.
[(858,43-533,38)/533,38]*100= yüzde61 sayısına ulaşıyoruz. Bu oran (yüzde61), yüzde10'dan fazla olduğu için endeksleme yapacağız. Yani alış tutarımız olan 100 bin TL'yi yüzde61 ile çarpıp bizim için artık alış bedelimizi (maliyet bedelimiz) 161 bin TL olarak beyan edeceğiz. Bu durumda [250 bin-161 bin-19 bin] =70 bin TL üzerinden vergi ödeyeceğiz.
Yukarıda verdiğimiz örnekteki durumu da (yeni evli bir çift 2019 Haziran'da 300.000 TL'ye bir ev satın alır ve ev küçük gelince… şeklinde başlayan örneği) endeksleyelim. Bu örnekte hatırlanacağı üzere yeni evli çiftimiz, 2019 Haziran'da 300.000 TL'ye bir ev satın alır ve bunu 5 Kasım 2021 tarihinde 719.000 TL'ye satmıştı. 2022 Mart ayında verilen beyanname sonucunda da 400 bin TL matrah çıkmakta ve yaklaşık 125 bin TL de gelir vergisi hesaplanmaktaydı.
