Güngör Uras, Feyyaz Beker'i anlattı!
Milliyet Gazetesi köşe yazarlarından Güngör Uras, dün vefat eden dünyanın sayılı müteahhitlik şirketleri arasında yer alan Tekfen’in ortağı ve TÜSİAD’ın Kurucu Başkanı Feyyaz Berker'i anlattı.
Dünyanın sayılı müteahhitlik şirketleri arasında yer alan Tekfen’in ortağı ve TÜSİAD’ın Kurucu Başkanı Feyyaz Berker, 92 yaşında vefat etti. Berker, ortakları Nihat Gökyiğit ve Necati Akçağlılar ile birçok dev projeyi hayata geçirdi.
TÜSİAD’ın kurucularından, 1980 yılına kadar yönetim kurulu başkanlığı sorumluluğunu taşıyan Feyyaz Berker vefat etti.
Feyyaz Berker iş adamı olarak, Tekfen’in de ortağı, yöneticisiydi.
TÜSİAD’da başkanlık sorumluluğu taşırken, Tekfen’e katkısını azaltmıştı ama Tekfen, Feyyaz Berker’in TÜSİAD’daki başkanlık döneminde de daha sonra da gelişmeyi sürdürdü. Ama Feyyaz Berker, kamuoyunda Tekfen’deki bağından çok TÜSİAD Başkanlığı ile tanındı.
TÜSİAD’ın kurulduğu yıllar Türkiye’nin zor yıllarıydı. Ekonomide yoklukların, karaborsanın öne çıktığı yıllardı. Sermaye sahiplerinin, sanayicilerin küçümsendiği yıllardı. İşte o yıllarda 2 Nisan 1971 tarihinde 12 sanayici TÜSİAD’ı kurmak için bir protokol imzaladı.
Protokolde, TÜSİAD’ın “Anayasamızın öngördüğü, karma ekonomi prensiplerine ve Atatürk ilkelerine uygun olarak... Türkiye’nin demokratik ve planlı yollardan kalkınması ve Batı uygarlığı seviyesine çıkarılmasına yardımcı olmak amacıyla” kurulduğu belirtiliyordu.
12 işadamının hikayesi
TÜSİAD’ın 2 Nisan 1971 tarihli “Kuruluş Protokolü’nü imzalayan 12 iş adamından sadece ikisi hayatta: Selçuk Yaşar (İzmir), Osman Boyner (Kastamonu). Hayatta olmayan kurucular ve “memleketleri” ise şöyle: Vehbi Koç (Ankara), Nejat Eczacıbaşı (İzmir), Sakıp Sabancı (Adana), Raşit Özsaruhan (İzmir), Ahmet Sapmaz (Adana), Melih Özakat (İzmir), Hikmet Erenyol (Mersin), Muzaffer Gazioğlu (Kayseri). İbrahim Bodur (Çanakkale) ve Feyyaz Berker (Mersin).
Dikkat edilirse, TÜSİAD, “büyük sermaye” gruplarının bir örgütü olarak kuruldu ama, ”İstanbul Sermayesi”nin temsilcilerince değil, Anadolu’dan İstanbul’a gelerek üretime soyunan ve İstanbul dışında da yatırımları olan iş adamları tarafından kuruldu.
TÜSİAD’ın kuruluşunda üye sayısı 98 idi. Kuruluşundan bu yana Türkiye değişti, TÜSİAD değişti. Ama TÜSİAD marka olarak saygınlığını ve gücünü korudu. İş çevrelerinde TÜSİAD’ın saygınlığı o ölçüde yüksek ki TÜSİAD’a üye olmak isteyenlerin sayısı her yıl artıyor.
Feyyaz Berker kuruluşundan 1980 yılına kadar TÜSİAD’ın kaptanı oldu. Feyyaz Berker kaptandı ama çok ilginçtir ki Vehbi Bey (Koç), Nejat Bey (Eczacıbaşı) hemen hemen haftada bir veya birden fazla TÜSİAD Genel Sekreterlik Ofisi’nde Feyyaz Berker ve TÜSİAD’ın önde gelen üyeleriyle bir masa etrafında sohbet ederler, TÜSİAD’ı kendi bebekleri gibi korumaya çalışırlardı... Kuruluş yıllarında üye sayısı az olduğu için Feyyaz Berker her önemli kararın üyelere danışılarak, konuşularak alınmasına özen gösterirdi.
Şantiye şefiydi...
Feyyaz Berker, 1948 yılında Michigan Üniversitesi’ni bitirip yüksek inşaat mühendisi unvanını kazandıktan sonra Kaliforniya’da, bir inşaat-mühendislik firmasında kısa bir süre çalıştı. Askerlik hizmetini bitirince, Esenboğa Hava Meydanı’nın inşaatında şantiye şefi olarak çalışmaya başladı.
Esenboğa’daki işler tamamlanıp şantiye kapatıldıktan sonra merkezde laboratuvar ve araştırma bölümü başkanı olarak görevlendirildi.
Ankara’dan İstanbul’a...
1956 yılında, benzer bir alanda çalışmak için Nihat Gökyiğit ile birlikte Feyyaz-Nihat Müşavir Danışmanlık (FN) şirketini kurdu. Müşavir Danışmanlık şirketi yanında inşaat yapmak için kurulan Tekfen’e üçüncü ortak olarak Necati Akçağlılar da katıldı. Üç ortaklı Tekfen, kısa süre sonra Ankara’dan İstanbul’a taşındı.
İstanbul’da iş çevrelerinde üç ortak, iyi insan ilişkileri, tevazuları ve başarılarıyla kısa sürede öne çıktı.
Feyyaz Berker, iyi bir insan, örnek bir işadamı, iyi bir aile reisiydi. İki kızına ve karısına başsağlığı diliyorum.
Dün hayatını kaybeden Feyyaz Berker, 1939’da Robert Kolej’i bitirdi ardından İnşaat Mühendisliği Bölümü’ne devam etti, 1946’da Michigan Üniversitesi’ne gitti. Kendisi gibi Robert Kolej ve Michigan Üniversitesi’ni bitirdikten sonra Bayındırlık Bakanlığı’nda çalışmaya başlayan Ali Nihat Gökyiğit’le 1956’da Feyyaz-Nihat Müşavir Mühendislik (FN) şirketini kurdu. 1957’de Tekfen İnşaat’ın kurulmasıyla müteahhitlik işine girdi. Onlara kısa bir süre sonra Necati Akçağlılar’ın da katılmasıyla şirket, Feyyaz-Nihat-Necati Müşavir Mühendislik (FNN) adını aldı.
Güneş batar, Tekfen doğar!
Şirket, inşaat işlerinin yanısıra 1964’te Tekfen ampul fabrikasının kurulmasıyla sanayiye girdi.
‘Güneş batar, Tekfen doğar’ sloganıyla beyinlere kazınan bu yatırımı sonraki yıllarda Mis Süt (1976), Toros Tarım (1981) gibi başka sanayi yatırımları da izledi. Tekfen, Tekfen Dış Ticaret (1981) ile ihracat; Tekfenbank (1989) ile bankacılık; Belpri (1988) ve Makro (1993) ile perakende; Akmerkez (1993) ve Tekfen Emlak (2000) ile gayrimenkul geliştirme gibi alanlarda büyüyerek Türkiye’nin önde gelen holdinglerinden biri haline geldi.
Feyyaz Berker ve ortakları, yıllar içinde büyük bir yapıya dönüşen Tekfen Holding’in 2000 yılında yeniden yapılanmasıyla birlikte yönetimi tümüyle profesyonellere devretti. Bu tarihten sonra Berker, diğer ortaklarıyla dönüşümlü olarak üstlendiği Tekfen Holding Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini, emekliye ayrıldığı 2014 yılına kadar sürdürdü.
TANAP’ı yapıyor
Dünyanın en büyük müteahhitleri (ENR) listesinde 112’inci sırada yer alan Tekfen, 2016’da 2.8 milyar lira ciro elde etti. Tekfen’in devam eden projeleri arasında, TANAP Doğalgaz Hattı, Azerbaycan Şah Deniz Platformları ve Kara Terminali, Katar Kuzey Otoyolu, Libya Su İletim Hattı gibi projeler bulunuyor.
TÜSİAD, derneğin Kurucu Başkanı Feyyaz Berker’in vefatı üzerine bir mesaj yayımlayarak, başsağlığı diledi. Mesajda “TÜSİAD ailesi olarak derin bir üzüntü içerisindeyiz. Feyyaz Berker, iş hayatındaki ve sivil toplum alanındaki engin vizyonu ile TÜSİAD’ın gelişimine, derneğin 46 yıllık tarihi boyunca muazzam bir katkı sunmuştur. Türk özel sektörünün ve sivil toplumun gelişimine verdiği desteğe müteşekkiriz” denildi
Cenaze töreni perşembe günü
Tekfen Holding kurucu ortaklarından ve Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Kurucu Başkanı Feyyaz Berker vefat etti. 92 yaşında vefat eden Berker’in naaşı 24 Ağustos Perşembe günü Tekfen Holding’in Ulus’taki merkezinde düzenlenecek anma töreninden sonra, Bebek Camii’nde kılınacak öğle namazını müteakiben Aşiyan Mezarlığı’nda defnedilecek.
Milliyet