İnşaatta frene basıldı mı?
TÜİK ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün ortaklaşa oluşturdukları belediyeler kaynaklı inşaat ruhsatı verileri inşaat sektörünün konut yapımında duraklama dönemine girdiğini ortaya koyuyor.
Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, bugünkü yazısında inşaat sektörünü kaleme aldı. İşte Aktaş'ın o yazısı...
Müteahhitler inşaat yapmaktan adeta kaçıyor. İlk dokuz ayda ruhsat alınan daire sayısı geçen yılın yüzde 64, 2017'nin aynı döneminin yüzde 85 altında kaldı.
Tamamlanıp kullanıma hazır hale getirilen daire sayısı yataya yakın seyrediyor. Kullanım izni verilen daire sayısının en az birkaç yıl daha yılın tümü itibarıyla 800 bin dolayında oluşacağı beklenmeli.
Bir musibet bin nasihattan iyidir, sözü sanki biraz yetersiz kalıyor. Musibet de bir değil çünkü. Tehlike çanları uzun zamandır çalıyordu da inşaat sektörü bu sesi duymazdan geldi.
TÜİK ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün ortaklaşa oluşturdukları belediyeler kaynaklı inşaat ruhsatı verileri inşaat sektörünün konut yapımında nasıl bir duraklama dönemine girdiğini, girmek zorunda kaldığını çok somut olarak ortaya koyuyor.
İnşaat ruhsatına konu daire sayısında rekor 2017 yılında kırılmıştı. Söz konusu yılın tümünde 1 milyon 387 bin daire için ruhsat alınmıştı. Yani ortalama olarak her ay 116 bin daire için ruhsat düzenlenmişti.
Bu yıl ise dokuz ayın toplamındaki sayı yalnızca 180 bin.
2017’nin dokuz ayında 1 milyon 199 bin olan inşaat ruhsatına konu daire sayısı geçen yıl aynı dönemde 497 bine inmişti, bu yılki sayı ise biraz önce aktardı Yalnızca 180 bin oldu.
Ruhsat alındı, inşaat yapıldı yeterince satılamadı. Bu kışı döngü yıllarca devam etti. Kaynakları taşa toprağa gömdük milyonlarca konut yaptık ve artık satamaz olunca frene bastı ki ne basmak!
İşte sayılar ortada... Bu yılın dokuz ayında ruhsata bağlanan konut sayısı geçen yılın yüzde 64, 2017’nin ise yüzde 85 altında.
Boş yere mi diyoruz frene çok sert basıldı, diye...
Biten konut sayısı yatay
Tamamlanıp kullanıma hazır hale getirilen konut sayısı ise yıldan yıla çok büyük oynama göstermiyor.
İlk dokuz ay itibarıyla 2017'de 576 bin, 2018'de 613 bin, bu yıl ise 544 bin daire için kullanılabilir belgesi düzenlendi.
Yapı kullanma izin belgelerinin sayısı önümüzdeki birkaç yılda da bu düzeylerde seyredecek gibi görünüyor.
Örneğin rekor düzeyde ruh-sat alman 2017 yılında bu ruhsatlara konu inşaatların tümüne o yıl başlanmamıştır. İnşaatlara biraz gecikmeli başlandığı ve tamamlanmasının da bir süre alacağı göz önünde bulundurulduğunda yapı kullanma izin belgesine dönüşüm muhtemelen ortalama üç yıl sürecektir.
İşte bu yüzden de yapı kullanma izin belgelerinin sayısı en azından birkaç yıl daha tüm yıl itibarıyla 800 bin dolayında seyredecektir.
Her yıl 800 bin kadar konut kullanıma sunulurken bunun ne kadarı satılabilecek ve ne kadarı konut stokuna eklenecektir? Zaten sorunumuz da bu değil mi...
