İstanbul'un en riskli üç ilçesinde rakamlarla dönüşüm!

Deprem senaryolarının artması ilçe belediyelerini harekete geçirdi. Özellikle uzmanların en riskli ilçeler olarak belirlediği Zeytinburnu, Kadıköy, Bayrampaşa'da depreme nasıl bir hazırlık var? Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki'nin belediye başkanlarına 'Felaket olur, uyumamalıyız' çağrısı yaptığı toplantının ardından, bu ilçelerdeki kentsel dönüşüm çalışmalarını masaya yatırdık.

GEOHAZARDS International'ın yaptığı araştırmaya göre İstanbul, dünyada en yüksek deprem riskine sahip üç şehirden biri. 

Doğabilecek olası sonuçlar açısından ise en çok risk taşıyan şehir olma niteliğine sahip. Ki zaten deprem uzmanları yıllardır bu konuya dikkatleri çekecek birçok açıklama yaptı ve biz de bu açıklamaları ve uyarıları sizlerle paylaştık, yapılması gerekenleri tartıştık. İşte Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki de önceki günlerde katıldığı bir toplantıda deprem uzmanlarının da araştırmalarında sık sık altını çizdiği olası İstanbul depremi için çarpıcı açıklamalarda ve uyarılarda bulundu. 7 ve üzeri beklenen deprem için 'Felaket olur' dedi, belediye başkanlarına 'Uyumamalıyız' çağrısı yaptı. Megakentteki dönüşümün önemine dikkat çekti. İstanbul'da yılda 50 bin konutun yıkılıp yeniden yapıldığını, önümüzdeki dönemlerde bunu 5 katma çıkarıp 250 bin konut  yapacaklarını söyleyen Özhaseki 10 yıl  içinde vatandaşları sağlıklı konutlara taşıma hedefinde olduklarının da altını çizdi.  Peki İstanbul dönüşümde ne kadar yol aldı? Uzmanların depremden en çok etkilenecek dediği ilçelerde ve kamu binalarında durum ne? ODTÜ Yapı ve Deprem Mühendisliği Laboratuvarı Yöneticisi Prof. Haluk Sucuoğlu'nun öncelikli risk altında dediği; Zeytinburnu, Kadıköy, Bayrampaşa'daki dönüşümleri masaya yatırdık. İşte rakamlarla kentsel dönüşüm gerçeği... 

1288 KAMU BİNASI 

İstanbul Valiliği Proje Koordinasyon Birimi İPKB'nin İSMEP Projesi kapsamında güçlendirdiği ve yeniden yaptığı toplam 1288 kamu binası bulunuyor. Şu an İstanbul'un 3 önemli hastanesinde deprem riskine karşı yeniden yapım çalışmaları yürütülüyor. Bu üç hastane olan Kartal Dr. Lütfı Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde deprem anında bile kesintisiz hizmet verebilmesi için her yapıya özel olarak sismik izolatör sistemi kullanıldı.

774 OKUL GÜÇLENDİRİLDİ 

İstanbul'da 230 okul binası depreme karşı İSMEP projesiyle yeniden yapıldı. 774 okul binası depreme karşı güçlendirildi. 45 okul binasında yeniden yapım çalışması ve 10 okulun da güçlendirmesi devam ediyor. 1999 deprem yönetmeliğinden önceki eğitim binalarının yüzde 85'i yenilenmiş durumda. Ayrıca bilinçlendirme faaliyetleri kapsamında 1 milyon 48 bin 614 kişiye eğitimler verildi. 

780 YIKILDI, 526 YAPILDI 

Zeytinburnu uzmanların depremden en çok etkileneceğini söylediği ilçelerden biri. Peki Zeytinburnu'nda durum ne? İlçede toplam bina sayısı 15 bin 498. Bu binalardan 1224'ü riski bina. Yıkılan bina sayısı 780. Ama aslında yıkım ruhsatı alan bina sayısı 798.18 binanın tahliye işlemleri devam ettiğinden şimdilik 780 bina yıkıldı. 18 binanın tahliyesinin tamamlanmasıyla onlar da yıkılacak ve rakam 798'e ulaşacak. Buna karşılık 526 bina yeniden yapıldı. Zeytinburnu'nda 13 Ocak'ta Kuran sitesinde çökme meydana gelmiş 2 kişi ölmüş 17 kişi de yaralanmıştı. Site, hissedarların anlaşamaması sebebiyle, tahliye edildiği 24 Aralık 2015'ten beri mühürlenmiş şekilde bekliyordu. Anlaşmazlık sonucu kaderine terk edilen bina ise çökerek bir faciaya neden oldu. 13 Ocak 2017 tarihinden itibaren çöken binanın etrafındaki 18 bina mühürlendi ve karot numuneleri alınarak yapılar incelendi. 18 binanın 15'inin riskli, geri kalan 3 binanın ise deprem yönetmeliğine uygun yapılmış yeni binalar olduğu tespit edildi. 

Bahçelievler

Bahçelievler'de kentsel dönüşüm 6306 sayılı yasanın çıkmasından önce başladı. 2004'ten bu yana 6 bin yeni inşaat ruhsatı verildi. Yaklaşık 1500'ü riskli olmak üzere 3 bin yapının yıkılarak yeniden dönüşümü sağlandı. 

27 bin 430 binanın bulunduğu ve 6 bininin yeni binadan oluştuğu ilçede Afet Riski Altındaki Alanlarının Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'un çıkmasının ardından 1.367 riskli bina yıkılıp yeniden inşa edildi. İlçenin yüzde 25'inin yapı stoku yenilendi. İlçenin önemli bir kısmı 5-6 katlı yapılardan oluştuğundan yerinde dönüşüm önemsendi. Parsel bazlı dönüşüm gerçekleştirildi. Riskli alan tespitine yönelik fizibilite çalışmaları da devam ediyor. 

Kadıköy

İlçe genelinde 30 bin civarında bina var. Bunların 3 bin 240'ı riski bina ve 2 bin 502'si yıkılarak yeniden yapılıyor. Fakat bu rakama Fikirtepe'deki dönüşüm dahil değil. Fikirtepe dönüşümüne Kadıköy Salı Pazarı'nda düzenlenen törenle hız kazandırılmıştı. İşte bu kapsamda bu bölgede 2-3'er katlı olan 6 bin 341 bina yıkılacak. Yerine 25-26 katlı 4 bin 287 bina yapılacak. 

Bayrampaşa

Bayrampaşa'da 23 bin 486 yapı bulunuyor. 1999 depreminden sonra 4 bin 67 bina yenilendi. Belediyeye başvurmuş hali hazırda 1000 civarı riskli bina var. Bayrampaşa'daki dönüşümde yık-yap'tan çok güçlendirme öne çıkıyor. Yerinde dönüşüm yapılıyor. En büyük dönüşüm şu an cezaevi bölgesinde. Bayrampaşa'da yıkılan eski cezaevinin yerinde 2 bin 300 konut, devlet hastanesi, okul, cami ve sosyal alanlar yapılacak. 

Nagihan Alan/HaberTürk