Kamulaştırmasız el atma davası! 10-09-2013

Kamulaştırmasız el atma davasının açılabilmesi için taşınmaz mal sahibinin malın tapusuna sahip olması gerekiyor. Davada taşınmazın bedel tespiti için bulunduğu mahalde keşif yapılarak malın değeri belli ediliyor...

Kamulaştırmasız el atma davası!

Kamulaştırmasız el atma davalarında, dava açılabilmesi için taşınmaz mal sahibinin, taşınmaza tapu ile malik olması veya tapu sahibinin mirasçısı olduğunu ispat etmesi gerekmektedir.

16.05.1956 tarih ve 1-6 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı özetinde, "usulsüz olarak taşınmaz malı yola kalbedilen bir şahsın ilgili kamu tüzel kişisi aleyhine el koymanın önlenmesi davasını açabileceği gibi, bu eylemli duruma razı olduğu takdirde, taşınmaz malının değer karşılığının verilmesini isteyebileceği" hükmü yer almıştır.

Özetle, taşınmaz mal sahibi men-i müdahale veya taşınmaz bedel tahsil davasını açabilecektir. Ecrimisil ve tazminat istemine ilişkin açılacak davalar, bu ana davalara bağlı davalar olmaktadır. Taşınmaz malın maliki bu davaları istediği takdirde ana davalarla birlikte ya da müstakil olarak açabilecektir.

Kamulaştırmasız el atma davasında, taşınmaz mal maliki, taşınmazının tamamına veya bir bölümüne girildiğini iddia ettiğinde, bilirkişi fen memuru marifetiyle taşınmazın mahallinde keşif yapılması gerekmektedir. Keşif sonunda girilen kısmın davacının taşınmaz malının içerisinde kalıp kalmadığı tespit ettirilmelidir. Mevcut durum ölçekli krokiye bağlanmalı ve tecavüzün miktarı saptanmalıdır. İdarenin girdiği sabit olursa, kamulaştırmasız el atma nedeniyle açılan taşınmaza girilme davası kabul edilecektir.

Kamulaştırmasız el atma davasında taşınmazın bedelinin tahsili için mahallinde keşif yapılacak ve keşifte bilirkişilere "taşınmazın el koyma günündeki niteliğine göre, dava tarihindeki değeri" tespit ettirilecektir. Davalı idarenin taşınmazın tamamına veya bir kısmına el attığı sabit olacaktır.

El atılan kısım krokide gösterilecek, çaplı krokiye bağlanacaktır. Bedele karar verildiğinde, el atma durumuna göre ya idare adına tescil veya terkin yönünde karar verilecektir. Müşterek mülkiyet veya iştirak halindeki mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazın bedelinin tespiti davalarında, eğer bir hissedar dava açmışsa ve taşınmazın bir kısmına el atılmışsa, davacının el atılan kısımdaki hissesine karşılık gelen yer bedelinin tahsiline karar verilecektir.

Taşınmazın tamamına el atılmışsa, dava açan hissedarın, tapudaki toplam payının bedelinin tahsiline karar verilecektir. Hesaplamalar teknik bilirkişiler yönünden bu şekilde yapılacaktır. Özetle, dava açan şahsın kendi hissesi yönünden değerlendirme yapılacaktır. Diğer hissedarları davaya dahil ettirme hususu bu davalarda yoktur. Mal sahibi, el atılan taşınmazın bir bölümü için dava açabilir. Daha sonra kalan kısım için de dava açabilir, fazlaya ilişkin hakkını saklı tutmasına gerek yoktur.

Davaya konu taşınmaz, pazar yeri olarak sınırlandırılmışsa, davacının sadece el atmanın önlenmesini talep hakkı vardır, bedel davası açamaz. Taşınmaz malda parselasyon ve fiili taksim yapılmışsa, davayı parselasyon veya fiili taksim sonucu kendisine düşen taşınmaz maliki açabilir. Önce men-i müdahale davası açılırsa, dava sırasında ıslah yoluyla bedel davasına dönüştürülebilir. Karar kesinleşmiş olsa bile bedel davası açılabilir. Bu durumda, değerlendirme men-i müdahale davasının açıldığı tarihe göre yapılacaktır. Yani, taşınmazın el konulduğu tarihteki özelliklerine göre dava tarihindeki değeri belirlenecektir. Bu durumun tersi de mümkün olabilmektedir.