Kentsel dönüşümde gecekondu sahiplerine yardım!

Kentsel dönüşümde gecekondu sahiplerine yardım!

8 Nisan 2016 tarihinde Resmi Gazete'de Riskli Yapıyı Malik, Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olmaksızın Kullananlara Yardım Yapılmasına Dair Karar yayımlandı.

Buna karara göre, gecekondu sahiplerine yapılacak anlaşma ile yardımda bulunulacak ve enkaz bedeli ödenecek. Peki, kentsel dönüşümde gecekondu sahiplerine yardım nasıl yapılacak?

Enkaz bedeli ödenmesi, konut veya işyeri verilmesi

(1) Bu madde hükümleri uygulama alanında ilgili kurumca gerçekleştirilecek dönüşüm projelerinde uygulanır. 

(2) Enkaz bedeli ile duvar ve ağaçlar için ödenecek bedel, ilgili kurum bünyesinden en az üç kişiden teşkil olunacak kıymet takdir komisyonları marifetiyle veya hizmet satın alınmak suretiyle, 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı kamulaştırma Kanununun 11 inci maddesindeki esaslara göre tespit edilir. 

(3) İlgili kurumca verilecek konut veya işyerinin inşaat maliyet bedel; uygulama alanında gerçekleştirilecek yapım ihaleleri sonrası gerçekleşen, ihale bedeli, arsa edinim bedeli, proje giderleri, yıkım ve nakliye giderleri, taşınmaz değerinin tespiti masrafları, zemin iyileştirme giderleri ve müşavirlik giderleri gibi giderler dikkate alınarak hesaplanır.

(4) Hak sahiplerine, 2981 sayılı kanun ve 4706 sayılı Kanundan kaynaklanan hakları, sorumlulukları ve borçları gözetilerek, mümkün olması halinde uygulama alanı içerisinde, mümkün olmaması halinde ise, uygulama alanı dışında yapılmış veya yapılacak olan konut veya işyerlerinden verilmek üzere sözleşme yapılır. Hak sahiplerine verilecek konut ve işyerlerinin niteliği ve büyüklüğü, borçlandırma şartları ve taksitle ödemenin esasları yürütülen proje bazında ilgili kurumca belirlenir. 

(5) Hak sahiplerinin ilgili kurumla anlaşmaması ve sözleşme yapmaması halinde, ikinci fıkraya göre belirlenen enkaz bedelinin yüzde 10'u ile duvar ve ağaçların bedeli ilgili kurumca peşin olarak ödenir.

(6) uygulama alanı içerisindeki gecekondu sahiplerine ikinci fıkraya göre tespit edilen enkaz bedelinin yüzde 10'u ile duvar ve ağaçların bedeli ilgili kurumca peşin olarak ödenir. 

(7)Uygulama alanındaki yapıların malikleri ve hak sahiplerine konut veya işyeri verilmesinden sonra, artan konut veya işyerleri bulunması halinde, bu konut veya işyerlerinden veya uygulama alaı dışında yapılmış veya yapılacak olan konut veya işyerlerinden verilmek üzere gecekondu sahipleri ile sözleşme yapılabilir. Sözleşme yapılması halinde , ikinci fıkraya göre tespit edilen enkaz bedelinin yüzde 90'ı ile duvar ve ağaçların bedeli, ilgili kurumca verilecek konut veya işyerinin inşaat maliyet bedelinden düşülür. geriye kalan ilgili borç ilgili kuruma taksit ile ödenebilir. Taksit ile ödemenin esasları proje bazında ilgili kurumca belirlenir.

Kira yardımı yapılması

Uygulamanın gerektirmesi halinde, uygulama alanı içerisindeki yapılardan anlaşma ile tahliye edilen hak sahipleri ile gecekondu sahiplerine, 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 16 ncı maddesi uyarınca kira yardımı yapılabilir. 

Kentsel dönüşümde hak sahibi olmayanlara yardım yapılmasına dair karar!

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com

Haber Vatan Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı;

Gecekondu sahiplerine kentsel dönüşüm piyangosu vurdu. Artık dönüşüm alanında yer alan gecekondulara kira yardımı verilecek. Ödenecek enkaz bedeli ile daire alma hakkı da doğdu

Bir tarafta dozerlerle bekleyen ekipler, diğer tarafta evini yıktırmamak için uğraşan gecekondu sahipleri... Artık bu olaylı yıkımlar son bulacak. Dün Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Riskli Yapıyı Malik, Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olmaksızın Kullananlara Yardım Yapılmasına Dair Karar’ ile kentsel dönüşüm alanlarında yer alan tapu tahsis belgeli hak sahiplerine ve gecekondulara yardım yapılacak. Gecekondu sahipleri enkaz bedeli alırken, sözleşme yaparlarsa dönüşüm projelerinden ev sahibi de olabilecek. Ayrıca kira yardımı almalarının da önü açıldı.

Öncelik hak sahibinde

Kentsel dönüşüm yasası olarak bilinen 6306 sayılı kanunda, dönüşüm alanlarında yer alan gecekondu ve tahsis belgeli ev sahipleri için herhangi bir tanım yapılmamıştı. Dönüşüm yapılan alanda gecekondularla karşılaşan proje sahipleri ya kendi belirledikleri bedel üzerinden hak sahipleriyle anlaşıyor ya da yerel yönetimlerden yardım isteyip bu alanların boşaltılmasını sağlıyorlardı. Dün yayımlanan karar ile bu belirsizlik çözüldü.

Kararda, tapu tahsis belgesi olanlar hak sahipleri olarak tanımlanırken, hiçbir hakkı olmayanlar gecekondu sahibi olarak tanımlanıyor. Dönüşüm alanında yapılacak projede öncelik hak sahiplerine veriliyor. Hak sahiplerinden yer kalırsa gecekondulara sözleşme sırası gelecek. Karara göre, hak sahiplerine dönüşüm alanı içerisinde, bu mümkün değilse dönüşüm alanı dışında yapılacak olan konut veya işyerlerinden verilecek. Sözleşme yapılmazsa, enkaz bedelinin yüzde 10’u ile duvar ve ağaçların bedeli peşin olarak ödenecek.

Maliklere ve hak sahiplerine konut veya işyeri verilmesinden sonra birim kalırsa sıra gecekondu sahiplerine gelecek. Gecekondu sahipleri eğer sözleşme yapıp, dönüşüm alanında ya da başka bir alanda ev sahibi olmak isterse enkaz bedelinin yüzde 90’ı ile duvar ve ağaçların bedeli konut veya işyerinin bedelinden düşülecek. Geriye kalan borç taksitle ödenecek. Eğer gecekondu sahiplerine dönüşüm alanında yer kalmazsa enkaz bedelinin yüzde 10’u ile duvar ve ağaçların bedelini peşin olarak alıp bu alanı terk edecek.

Bedel tatmin etmeyebilir

İNŞA ettikleri dönüşüm projesinde kanunda belirtilmediği için kendileri bir bedel belirleyerek gecekondularla anlaştıklarını söyleyen bir sektör temsilcisi, “Biz metrekare başına 1.000- 1.500 lira bedel biçmiştik. Enkaz bedeli de hemen hemen bu rakamlarda olur. Ancak enkaz bedelinin yüzde 10’u verildiğinde, bu rakam orada oturanları tatmin etmeyebilir. Evin geri kalan bedelini taksite bölenler ciddi bir bedel ödeyecektir” dedi.

Nasıl hesaplanacak?

Enkaz bedeli ile duvar ve ağaçlar için ödenecek bedel, ilgili kurum bünyesinden en az üç kişiden oluşan kıymet takdir komisyonlarınca tespit edilecek.

İlgili kurumca verilecek konut veya işyerinin inşaat maliyet bedeli, uygulama alanında gerçekleştirilecek yapım ihaleleri sonrası gerçekleşen, ihale bedeli, arsa edinim bedeli, proje giderleri, yıkım ve nakliye giderleri gibi giderler dikkate alınarak hesaplanacak.

Gecekondu sahipleri yaşadı

KENTSEL Dönüşüm ve Hukuk Platformu Başkanı Prof. Dr. Gürsel Öngören, kararla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Gecekondu sahipleri ve tapu tahsis belgesi almış kişilere kanun kapsamında tam anlamıyla bir hak verilemiyordu. Şimdi bu kararla 2 hak sağlanmış oldu. Bunlardan ilki enkaz bedeli. Enkaz bedeli, duvar ve ağaçların bedeli peşin olarak veriliyor. Bu kişilere konut veya işyeri verebilme imkanı tanınıyor. Bu durumda enkaz bedelinin yüzde 90’ı konut bedelinden düşülüyor. İkincisi kira yardımı. Daha önceki uygulamada, enkaz bedeli dışında hak sağlanmıyordu. Tam bir sosyal devlet kararı olmuş, düşük gelirlinin seviyesi yükseltiliyor. Gecekondu sahipleri yaşadı, piyango vurdu diyebiliriz.”

Dönüşümü hızlandıracak bir uygulama

KENTSEL dönüşüm projelerine imza atan inşaat sektörü temsilcileri, bu kararın süreci hızlandırmak adına atılmış bir adım olduğunu söylüyor. Belirsizliğin ortadan kalkacağını ifade eden sektör temsilcileri, şöyle konuştu: “6306 sayılı kanunda bir takım eksiklikler vardı. Projeler ortaya çıktıkça, bu eksiklikler fark ediliyor ve yavaş yavaş tamamlanıyor. Yasada gecekondulara ilişkin bir tanım yoktu. Bu karar ile gecekondulara bir tanım getirilmiş. Ayrıca dönüşüm alanlarında yer alan gecekondulara ne ödeneceği belli değildi. Ödenecek bedele ilişkin kurallar ortaya koyulmuş. Bu karar, sürecin hızlı işlemesi adına faydalı olacak.”

Vatan

Haber Sözcü Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı;

Yeni yasaya göre, Hazine veya özel şahıs mülkiyeti üzerinde gecekondu ya da işyeri bulunan işgalciler de Kentsel Dönüşüm Yasası’ndan yararlanacak.

Yıllardır tapu alamayan ve işgalci durumda bulunanlara iyi haber geldi. Yeni yasaya göre, işgalciler kentsel dönüşümden yararlanabilecek. Hürriyet’ten Aysel Alp’in haberine göre, tapusu olmadığı halde Hazine arazisi veya özel şahıs mülkiyeti üzerinde gecekondu, işyeri bulunan işgalciler de ‘Kentsel Dönüşüm Yasası’ndan yararlanabilecek. Yeni düzenlemeye, Diyarbakır Sur, Şırnak Cizre, İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Mersin başta olmak üzere tapusu olmayan gecekonduların bulunduğu bütün yerleri ilgilendiriyor.

Bakanlar Kurulu’nun “6306 Sayılı Kanun Kapsamında Riskli Yapıyı Malik, Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olmaksızın Kullananlara Yardım Yapılmasına Dair” kararı dünkü Resmi Gazetede Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayıyla yayımlandı. Buna göre kendisine ait olmayan arazi veya arsalar üzerinde sahibinin rızası alınmadan izinsiz yapılan gecekondular, kentsel dönüşüm yasası kapsamındaki bir alanda yer alıyorsa bu gecekondu sahipleri de yasanın olanaklarından yararlandırılacak. Böylece elinde tapusu olmayan, Hazine arazisini veya bir başkasının arazisini işgal edenler, o arsa üzerinde yaptıkları gecekondular, diktikleri ağaçlar, çevresine ördükleri duvarlar için öncelikle ‘enkaz bedeli’ alabilecekler.

KONUT SAHİBİ OLACAK

Kentsel dönüşüm alanı içinde yer alıp tapusu olmayan bu kişiler, mümkün olması halinde yıkılacak gecekondularının yerine yapılacak konut veya işyerinden; mümkün olmaması halinde uygulama alanı dışında yapılacak konut veya işyerinden satın alabilecekler. Bu kişiler, riskli alanda dönüşümü gerçekleştiren idareyle anlaşabilirlerse, riskli alanda yapılacak konut veya işyerinin inşaat maliyeti, arsa bedeli, proje giderleri, yıkım ve nakliye giderleri gibi giderler eklenerek hesaplanacak. Enkaz bedeli de bu borçtan düşülecek.

‘KİRA’ YARDIMI ALACAK

Riskli alandan idare ile ‘anlaşarak’ tahliye edilenlere de 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca ‘kira yardımı’ yapılabilecek. Yine bu kişiler, edinecekleri konut veya işyerleri için düşük faizli kredi desteğinden yararlandırılabilecek.

PROJE ORTAĞI OLDULAR

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri, Türkiye’nin her yerinde Hazine arazisi veya özel şahıs arazilerini işgal edip gecekondu yapan çok sayıda kişi bulunduğunu belirterek, “Sur, Cizre, İstanbul, İzmir, Ankara, Adana’da da böyle yerler var. Bu bir Türkiye gerçeği. Orada 30,40, 50 yıldır oturuyor. Elektriği, suyu, otobüsü var. Orada oy kullanıyor. Dolayısıyla ‘kentsel dönüşüm yapacağım, hadi buradan çık’ diyemiyorsunuz. Dün yayımlanan Bakanlar Kurulu kararıyla bu durumdaki kişiler de ‘proje ortağı’ haline getirildi. Onlar da diğer hak sahiplerinin yararlandıkları bazı haklardan yararlanacaklar. Ancak bunların detayları Hazine Müsteşarlığınca netleştirilecek. Dünkü kararlar ana çerçeve çizilmiş oldu” dediler.

Sözcü

Haber Yeni Şafak Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı...

Kentsel dönüşüm alanlarındaki tapusuz gecekondu sahiplerine yeni haklar getirildi. Artık tapusu olmayanlar da belli koşulları yerine getirerek ev sahibi olabilecek ya da kira yardımı alabilecek.

Bazı alanlarda yıllardır yaşayan, yol ya da elektrik su gibi hizmetleri de alan gecekonduların sahiplerini çıkartıp, dönüşüm projelerini yürütmekte sıkıntılar yaşanıyordu. NTV'ye göre kararla bu sorunun çözülmesi amaçlanıyor.

Riskli yapıyı kiracı veya hak sahibi olmaksınız kullananlara yardım yapılmasına dair Bakanlar Kurulu Kararı Resmi Gazete'de yayınlandı. Kararla gecekondusunun tapusu olmayanlar da kentsel dönüşüm yasasındaki haklardan faydalanabilecek. Buna göre, tapusu olmadan, bir başkasının ya da hazine'nin arazisinde oturanlara, yıkılacak evleri için enkaz bedeli ödenecek.

Bu kişilere mümkünse kentsel dönüşüm kapsamında yıkılacak gecekondusunun bulunduğu yerden, mümkün değilse de bu alan dışında yapılacak konutlardan satın alabilecekler. Konutun büyüklüğü ve ödeme koşulları her projeye göre ilgili kurumlarca belirlenecek. Enkaz için ödenen miktar ev bedelinden düşürülebilecek.

Hak sahibi idare ile anlaşamazsa enkaz bedelinin yüzde 10'ü peşin ödenecek. Tapusuz gecekondu sahipleri kentsel dönüşüm yasasındaki kira yardımı hakkından da faydalanacak.

Yeni Şafak