Kıdem tazminatına zam geldi! 2022 yılı kıdem tazminatı tavanı ne kadar oldu?

EYT için geri sayım başlarken en kıymetli özlük haklarından biri olarak bilinen kıdem tazminatı hesabı da önem kazandı. Peki, kıdem tazminatı nedir? Hangi şartlarda alınır? Nasıl hesaplanır? Tavanı neye bağlıdır? Ödeme süresi nedir?

KIDEM TAZMİNATI NASIL ALINIR?

Kıdem tazminatı yasada öngörülen durumlarda (işverenin – istisnai bazı haklı sebepler hariç olmak üzere- iş akdini sonlandırması, askerlik, ölüm gibi) sonlanan iş akdi nedei ile en az 1 sene çalışmış olan işçiye o işyerinde çalıştığı her yıl sayısı ile son brüt aylığının çarpılması suretiyle ödenen tazminat anlamına geliyor.

İŞVERENİN KIDEM TAZMİNATINI ÖDEME SÜRESİ NEDİR?

Kıdem tazminatları iş akdinin sonlanması ile hemen ödenmelidir. Bununla beraber toplu iş akitleri ile bu konuda makul bir süre belirlenmiş olabilir. Bu konuda söz konusu tazminat en geç o sürenin sonunda ödenmiş olmalıdır. Aksi takdirde işçinin gecikme sebebiyle ödenmeyen zamana göre mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı üzerinden faiz alma hakkı bulunuyor. İşçi bu hakkını dava açmak yoluyla elde edebilir. Kıdem tazminatı alacağı için zamanaşımı süresi 5 (beş)senedir.

KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?

Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin aldığı son ücret baz alınır. Eğer işçi, ücretini parça başı, akort, götürü veya yüzde usulü gibi usullerle alıyorsa, ücret sabit olmayacağından son bir senelik süre içinde ödenen ücretin o zaman içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama ücret baz alınacaktır. Ayrıca kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında 26 ncı maddenin birinci fıkrasında yazılı ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de göz önünde bulundurulur.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI NEDİR?

Yasa koyucu kıdem tazminatına esas ücret bakımından bir tavan fiyat belirleme yoluna gitmiştir. 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’ üncü maddesinin ilgili fıkrası şu şekildedir: “Ancak, toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez.” Yapılan yeni zam oranları ile 2022 senesi kıdem tazminatı üst sınırı 15 bin 371 lira 40 kuruş olmuştur.

EVLENEN KADIN TAZMİNATINI ALIR İŞTE ŞARTLARI

Öte yandan Sosyal güvenlik düzenlemeleri kadınlara pozitif ayrımcılık sağlıyor. Bunlardan birisi de kıdem tazminatı hakkı. Evlenen ve evlendikten sonra ailesine vakit ayırmak isteyen kadınlar eğer 1 seneden fazla çalışmaları varsa kendi istekleriyle işten ayrılıp kıdem tazminatı alabiliyor.

İŞVERENE MÜRACAAT ETMELİ

Kadın çalışanların, istifa halinde kıdem tazminatını alabilmesi için iş sözleşmesini evlilik tarihinden itibaren 1 sene içinde yazılı olarak feshetmesi, evliliği gösteren belgeyi işverene sunması ve feshin gerekçesinin ‘evlilik’ olduğunu açıkça beyan etmesi gerekiyor.