Kiracının kira stopajını yatırmaması durumu!

1- Mal Sahibi Yatırılmayan Stopajdan Sorumlu mu? 

Vergi kesintisi olayında "müteselsilen sorumluluk" yani zincirleme sorumluluk diye bir kural var. Vergi kesintisi yapmak zorunda olan kişi, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumlu (VUK Md. 11/1). 

Ancak, vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde, verginin ödenmesinden, menfaat sağlamak suretiyle, dolaylı olarak ilişkide bulunduğu tespit olunanlar, müteselsilen sorumludur (VUK Md. 11/3). 

Bu maddeden, ilk bakışta, mal sahibinin de sorumluluğunun olduğu anlamı ortaya çıkıyor. Ancak, ilgili maddeyi okumaya devam ettiğimizde, müteselsil sorumlulukla ilgili usul ve esasların, Maliye Bakanlığı'nca belirleneceğinin belirtildiğini görüyoruz (VUK Md. 11/5). Nitekim, Maliyenin zirai ürün alımları konusunda yaptığı, bu tür bir belirleme var. 

Ancak, işyeri kira ödemelerinde, kiracının stopaj (vergi kesintisi) yapmaması halinde, mal sahibinin de müteselsilen sorumlu olacağı yönünde, Maliye Bakanlığı'nca bir belirleme yapılmamıştır. Bu nedenle, zirai ürünler için belirlenen müteselsil sorumluluğun, işyeri kira ödemeleri için de uygulanması söz konusu değil. Nitekim, Maliye Bakanlığı'nca bir başka vergi kesintisi olayında da (yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde) stopaj yapılmaması nedeniyle, müteahhit firmanın sorumlu olmayacağı belirtilmiştir (1). Bu açıklamalardan da fark edileceği gibi, kiracının stopajı vergi dairesine yatırmamasından dolayı, işyeri sahibinin sorumluluğu yoktur (2). 

2- Verginin Mahsubu işyeri kiralarından kesilen verginin (stopajın), kira geliri nedeniyle beyanname verildiği zaman hesaplanan vergiden mahsubu için de "stopajın yatırılmış olması koşulu" aranmamaktadır. 

Konuya ilişkin açıklamalar, 252 Seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde (3) yapılmıştır. 

Buna göre, yıllık beyanname ile beyan edilen kira geliri üzerinden hesaplanan vergiden yıl içinde tevkif suretiyle kesilen vergilerin mahsubunda; tevkif suretiyle kesilen verginin beyan edilen kira gelirine ilişkin olması, kesintiyi yapan vergi sorumlularının adı soyadı veya unvanını, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi kimlik numaralarını, kesintiye esas alınan brüt tutarları, kesilen vergiler ile kesinti yapılan dönemleri gösteren ve örneği aşağıda verilen Tablo'yu yıllık beyannamelerine eklemeleri yeterlidir. Ancak, stopaj mahsubu sonucu vergi iadesi doğması halinde, nakden iade talebinin dilekçe ile yapılması ve kira kontratının dilekçeye eklenmesi gerekiyor. 

Şükrü Kızılot/Hürses Gazetesi