Konut satışında rekabet aidata kaydı!

Bu sıkıntıyı gören inşaat şirketleri, yeni bir dönem başlattı. Aidatlar, markalı konut projelerinde rekabettin unsurlarından biri oldu. Bazı şirketler, yeni projelerinde aidatları baştan düşük tutuyor. Bazıları ise 2-3 yıl aidat almayacağını açıklıyor.

DAVALIK OLANLAR VAR
Aidatlar, artık site sakinleri ile site yönetimlerinin davalık olmasına bile sebep oluyor. Örneğin İstanbul’un en lüks sitelerinden biri olan Alkent2000’de davalık bir durum yaşanmıştı. Muhtarlık seçimi yapılarak mahalle statüsü kazanan Alkent2000’de oturan gazeteci Dursun Boran, bin 100 TL'lik site aidatını ödememek için dava açmış ve bu davayı kazanmıştı. Boran’ın açtığı davada mahkeme mahalle statüsü kazanan bir yerde aidat alınamayacağına hükmetmişti.

Son 10 yıldır konut projeleri yükselişte. İnşaat şirketleri, bu projelerle sadece ev değil bir sosyal yaşam da sunuyor. Yüzme havuzu, park, kafe, spor salonu, spor alanları, yürüyüş alanları, tenis kortu, güvenlik gibi pek çok sosyal hizmeti de barındıran bu projelerden konut alanlar, belli bir maliyete de katlanmak zorunda kalıyor. Aidat adı altında organize edilen bu maliyetler, siteden siteye değişiklik gösteriyor. Bazı sitelerde aidatlar, bin 200 TL’lere kadar yükselebiliyor. Bu da neredeyse İstanbul genelinde iyi semtlerdeki kira bedeline denk geliyor.

Örneğin İstanbul’un en prestijli sitelerinden biri olan Kemer Conuntry’de site aidatları ısınma hariç 600-bin 200 TL arasında değişiyor. Yine Kemerburgaz’da yer alan İstanbul İstanbul evlerinde aidatlar bin 200 TL’ye ulaşıyor. Lüks otel hizmeti veren rezidans projelerinde ise aidatlar metrekarede 9.5 TL’ye kadar çıkabiliyor.

Kaliteli yaşam standardını yaşamak için bu sitelerden ev alanlar, artık ortalama standarttaki bir semtte 2+1 dairelerin kirasına denk gelen aidatlar ödemekten şikayetçi. Hatta bazıları da oturdukları sitelerden uzaklaşıp aidatı daha düşük yerleri tercih etmeye başlamış durumda.

Markalı konut üreticileri de insanların bu eğilimini gözlemleyerek yeni projelerinde aidatları rakip projelere göre rekabet unsuru olarak ön plana çıkarmaya başladı.

Geçmişte havuz, sosyal donatılar yeni projelerde rakipleri için rekabet unsuru olurken artık aidatlar da rekabet unsurları arasına girmeyi başardı.

YENİ UYGULAMALAR
Bugün pek çok şirket projelerinin lansmanını yaparken düşük aidata vurgu yaparak ev satmaya çalışıyor. Örneğin İnanlar İnşaat, Evnet Sıfır Aidat işletim sistemi ile kişilerin wireless, kredi kartı harcamaları, vale hizmeti gibi hizmetleri aldıklarında puan kazanarak aidatlarının karşılanması gibi bir uygulama başlattı. İnanlar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Serdar İnan, tüketicilere yönelik geliştirdikleri altın formüllerden birinin de ‘sıfır aidat’ formülü olduğunu, insanların ev alma kararlarında etkili olan aidatın bu şekilde sıfırlandığını söylüyor.

İnsanların ev kirası öder gibi aidat ödemek istemediklerine dikkat çeken İnan, “Projelerimizden ev satın alanların sordukları soruların başında ‘Aidatları ne olacak’ sorusu geliyordu. Biz de insanların bu endişelerini ortadan kaldırmak için aidatları sıfırlayacak bir sistem geliştirdik. Bu yolla sektörümüze de öncülük etmeyi, birtakım kalıplaşan kriterleri değiştirmeyi hedefledik” diyor.

DÜŞÜK AİDAT DÖNEMİ
Bazı konut üreticileri ise düşük aidata odaklanmış durumda. Bunlardan biri olan Dumankaya. Dumankaya İnşaat, tüm projelerinde maliyetleri düşürücü çalışmalar yaparak en başından itibaren aidatları düşük tutmaya çalışıyor. Dumankaya Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya, Dumankaya olarak tüm projelerinde maliyet düşürücü çalışmalar yaparak aidatları düşük tutmayı başardıklarını belirtiyor. Yatay zeka uygulamasını, tüm projelerinde bir standart uygulama haline getirdiklerine dikkat çeken Dumankaya, “Bu uygulamayla evin tüm ihtiyaçları hazırlanan bir programla karşılanıyor. Bu da maliyetlerin düşmesini sağlıyor. Önümüzdeki dönemde yatay zeka uygulamasının yapıldığı tüm projelerimizde aidatlar diğerlerine göre daha da düşük olacak” diyor.

Son dönemde lansmanı yapılan projelerin hemen hepsi, düşük aida¬ta odaklanırken kimi projeler de de aidatlar birkaç yıllığına da olsa sıfırlandı. Üstelik aidatlar konusundaki çalışmalar da sadece İstanbul’daki projelerle sınırlı kalmıyor. Örneğin Sinpaş GYO, Bursa Modern projesinden ev alanların ilk iki yıl aidatlarını kendi ödüyor.

Kavi Yapı’nın Home Art projesinde ise hiç aidat yok. Bayrampaşa’daki Yorum İstanbul projesinde ise üç yıl hiç aidat ödenmeyecek.

KÂR AMACI GÜDÜLDÜ
Aidatların bu kadar büyük sorun haline gelmesinde bazı şirketlerin bu konuyu da kazanç kapısı olarak görmelerinden kaynaklandı. Markalı konutların ilk yıllarında, inşaat şirketleri, kâr amacıyla site yönetimini kendileri üstlendi. Bu sistem bir süre için şirketler tarafından kâr amacıyla kullanıldı. Ancak son yıllarda müşterilerin, yüksek aidatlar nedeniyle rahatsız olması nedeniyle bu tür yönetimlerin sayısının giderek azalmaya başladı. Bu tür profesyonel yönetim şirketleri olan markalı konut üreticilerinin aidat alınmayan projelerini de açıklaması bu sıkıntıların etkili olduğunun da bir göstergesi.

Avrupa Konutları Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, Avrupa Konutları olarak yarattıkları marka ile yapılan sitelerde aidatların site sakinlerini rahatsız etmeyecek bir seviyede kalmasına dikkat ettiklerini söylüyor. Sitelerinde yaşayanların en iyi hizmeti almalarını sağladıklarına dikkat çeken Çetinsaya, “Biz kimi firmalar gibi önce siteyi düşük aidatlarla yönetip daha sonra yönetim şirketi kurup aidatları yükselterek bunu kâr amacı güden bir yapı haline getirmiyoruz. Bizim için önemli olan Avrupa Konutlarında yaşayanların en iyi hizmeti en düşük fiyattan almaları” diyor.

EN PAHALISI BAHÇE BAKIMI
Markalı konut projelerinde özellikle bahçe bakımı, güvenlik hizmetleri ve havuz bakımı aidatları artırıcı unsur oluyor. Birçok sitede aidatlar, bu nedenle bin 200 TL’ye kadar çıkabiliyor. Özellikle kısa katlı ya da az evin bulunduğu sitelerde de genel giderler ortak paylaşıldığı için aidatlar da yüksek olabiliyor. Villa projelerinde de en önemli kalemi bahçe bakımı ile güvenlik giderlerinin oluşturduğuna dikkat çekiliyor.

Bahçeşehir’de Asmalı Evler projesini yapan Dekar DK’nın Yönetim Kurulu Başkanı Salih Kuzu, 170 bahçeli evden oluşan projelerinde bahçe bakımını da içeren aidatların 300-400 TL’yi geçmeyeceğini söylüyor. İnsanların artık ev kirası öder gibi aidat ödemek istemediklerine işaret eden Kuzu, “Biz de bahçeli evlerden oluşan ve bakım giderleri yüksek olan projemizden ev alacaklara kolaylık sağlamak üzere aidatları düşük tutma uygulaması yapıyoruz. Artık insanlar ev satın alırken mimarisi ve konumunun yanı sıra aidatlarına da dikkat ediyorlar” diyor.

8 konut üreticisinin aidat sistemi nasıl
İnanlar İnşaat:
Evnet Sıfır Aidat Sistemi'ni uyguluyor.
Sinpaş GYO:
Bursa Modern Projesi'nde iki yıl aidat almayacak.
Kavi Yapı:
Home Art Projesi'nde aidat almayacağını açıkladı.
Özyurtlar İnşaat:
Projelerinde aidatlar emsallerine göre yüzde 50 ucuz.
Eroğlu Yapı:
Projelerinde aidatlar m2'de 1,5 TL'nin üstüne çıkmayacak.
Artaş İnşaat:
Avrupa Konutları'nda aidatlar m2 başına 1-2 TL arasında.
Dekar DK:
Asmalı Evler Projesi'nde aidatlar 300-400 TL'yi geçmeyecek.
Yorum İnşaat-Turkmall:
Yorum İstanbul Projesi'nde 3 yıl aidat ödenmeyecek.

12 sitenin aidat tablosu
Site                          Aidatı (TL)
İstanbul İstanbul      1.200
Kemer Country       600 - 1.200
Mesa Yamaçevleri   800
Mesa Nurol              600 - 800
Stargate Ataşehir     450 - 500
Moontown Ataşehir  325
Ağaoğlu Suncity       241 - 316
Eston Şehir             241 - 316
South Side Ataşehir  233 - 300
Starland Ataşehir      248 - 300
Kent Plus Ataşehir    230 - 263
Andromeda Ataşehir 217 – 253

Levent Gökmen/Ekonomist