Konut satışında yabancının payı yüzde 3,7’ye ulaştı!
Vatandaşlık hakkı için gerekli limitin 1 milyon dolardan 250 bin dolara indirilmesinin ilk yılında satılan konut sayısı 37 bin adete yaklaşırken, konut satışlarında yabancının payı yüzde 1,3’ten 3,7'ye yükseldi...
Vatandaşlık için gerekli satın alma tutarının 250 bin dolara düşürülmesinden bu yana geçen 13 aylık sürede yabancı uyruklulara toplam 36 bin 958 adet konut satışı gerçekleştirildi.
Dünya Gazetesi’nden Talip Aktaş’ın haberine göre, düzenleme öncesi yüzde 1,3 düzeyinde bulunan toplam satışlar içindeki yabancılara satışın payı da iki katından fazla artarak yüzde 3,7’ye yükseldi. Türkiye’de konut alan yabancıların yüzde 55’ini Ortadoğu coğrafyasından olmak üzere yüzde 65’ini Müslüman ülke vatandaşları oluşturdu. Daha önce 1 milyon Amerikan Doları veya karşılığı Türk Lirası olarak uygulanan Türk vatandaşlığı almak için gerekli gayrimenkul satın alma limiti, 18 Eylül 2018 tarihli Cumhurbaşkanlığı kararı ile 250 bin dolara indirilmişti.
Dünya’nın araştırmasına göre Cumhurbaşkanlığı kararının yürürlüğe girmesinden bu yana geçen bir yılda, yabancıların Türkiye'den konut alımlarında büyük bir sıçrama yaşanıyor. Yabancıların konut satın atımlarında en büyük patlama limitin dörtte bir seviyesine çekilmesinden sonraki 3,5 aylık dönemde yaşandı. Yabancı uyruklulara satılan toplam konut sayısı 2018 yılının Ocak-Ağustos döneminin kapsayan ilk sekiz ayında 18 bin 723 adet iken, kararın yürürlüğe girdiği Eylülden Aralık ayına kadar ki dört aylık dönemde 21 bin 321 adetlik satış gerçekleşti. Diğer bir ifadeyle miktarın 1 milyon dolardan 250 bin dolara düşürülmesiyle birlikte izleyen dört aylık dönemde satılan konut sayısı sekiz ayda satılan miktarın da üzerine çıktı. 2017 yılının son dört ayındaki 9 bin 295 adetlik satışa göre ise yüzde 129 artış yaşandı.
Toplam satışlar yüzde 2,4 gerilerken yabancıya satış yüzde 78,5 arttı
Son dört ayındaki hızlı temponun ivmesiyle birlikte 2018 yılının tamamında yabancılara satılan konut sayısı bir önceki yıla göre 78,5 oranında artış kaydederek 40 bin adedi aştı ve tarihi rekor seviyesini gördü. Oysa aynı dönemde gayrimenkul sektöründe yaşanan kriz nedeniyle toplam satışlar yüzde 2,4 düşüş kaydetmiş, yabancıya satışlar hariç olmak üzere ise düşüş oranı yüzde 3,7 olarak gerçekleşmişti. 2017 yılında satılan her 100 konuttan 1.4’ünü yabancıların satın aldığı konutlar oluştururken, 2018 sonunda bu oran yüzde 2,9’a yükseldi. Yabancıya satılan konut sayısındaki hızlı artışta, vatandaşlık hakkı edinme ile birlikte, Türkiye piyasasında konut fiyatlarında yaşanan göreli düşüş de etkili oldu.
Yabancı uyrukluların konut talebi 2019 yılında da artarak devam etti. 2018 yılının Ocak-Eylül döneminde 24 bin 155 adet olarak gerçekleşen konut satışı, bu yılın aynı döneminde 31 bin 925 adete yükseldi. İlk dokuz ayda yabancıya satış hariç olmak üzere toplam konut satışlarında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 26,7 oranında düşüş yaşanırken, yabancılara yönelik konut satışı yüzde 32,2 oranında artış kaydetti. Böylece yabancıya konut satışının toplam satışlar içindeki payı da ilk dokuz ayın sonunda yüzde 3,7 ile en yüksek seviyesine ulaşmış oldu.
Yüzde 55'i Ortadoğulu
Türkiye’de konut alanların yüzde 55’lik oran ile yarısından fazlasını Ortadoğu ülkelerinden alıcılar, bu ülkeleri de kapsar şekilde yüzde 65’ini Müslüman ülke vatandaşları oluşturdu. Eylül sonu itibarıyla en yüksek paya sahip ülke yüzde 17 ile Irak olurken, bu ülkeyi yüzde 12 ile İran, yüzde 6 ile Rusya ve yüzde 5 ile Suudi Arabistan’dan alıcılar izledi. Yabancıların tercih ettiği illeri ise İstanbul, Antalya, Ankara, Bursa ve Yalova olarak sıralanıyor.
Neden Türkiye?
Türkiye’de satın alma gerekçelerinde, görece daha ucuza konut satın alarak kendi ülkelerinden daha iyi yaşam standartlarına ulaşma ve kendi ülkelerinden daha güçlü bir pasaporta sahip ülkeye yönelme isteği öne çıkıyor. Müslüman ülkelerden gelenlerin inançlarına uygun yaşama tercihleri de bu seçimde önereli bir paya sahip. Henley&Partners şirketinin hazırladığı “Henley Passport In-dex 2019” raporuna göre en güçlü pasaportlar listesinin en altında sadece 30 ülkeye vizesiz giriş sağlayan Irak ve Afganistan pasaportları bulunuyor. İran pasaportu 42 ülkeye, Ürdün, Mısır ve Tunus pasaportları 50 ülkeye, Türk pasaportu ise 98 ülkeye vizesiz giriş olanağı sağlıyor.
Suudilerin talebi düşmeseydi...
Yabancılara satıştaki eğilimde tek istisna Suudilerin tercihinde yaşandı. 2017 yılma kadar Türkiye’den konut talebinde Irak ile birlikte yüzde 14-16 arasındaki payla ilk ya da ikinci sırada bulanan Suudi Arabistan vatandaşlarının payı, limitin aşağı çekilmesine rağmen gerileme gösterdi ve bu yılın dokuz aylık döneminde yüzde ile Rusya’nın altına indi. Bunda, 2017 yılından sonra bozulan Türkiye-Suudi Arabistan siyasi ilişkilerinin payı bulunduğu tahmin ediliyor. İlişkilerin eski seviyesini sürdürmesi halinde, Suudilerin skoru ile yabancıların payı yüzde 4'ün üzerine çıkmış olacaktı.
Vatandaşlık alan sayısı artıyor
Vatandaşlık hakkını etme etmek için gayrimenkul satın alma bedelinin 250 bin dolara düşürülmesinin ardından, konut alımı ve diğer yatırımlarla Türk vatandaşlığına geçişler de artış yaşandı. Değişikliklerin uygulamaya geçtiği 19 Eylül 2018'den bu yılın 19 Eylül'üne kadar geçen bir yıllık sürede 2 bin 611 yabancı yatırımcı Türk vatandaşı oldu. Bu sayı aile bireyleri ile birlikte ise 9 bin 962'ye ulaştı. Söz konusu dönemde Türk vatandaşlığı için başvuran yabancı yatırımcıların sayısı 3 bin 859 olurken, aile bireyleriyle birlikte bu rakam 14 bin 876 oldu.
