Konut satışlarına düşük faiz dopingi!
Kamu bankalarının başlattığı faiz kampanyası son dönemde durgunlaşan konut piyasasını hareketlendirdi. Tarihinde ilk kez birinci el satışlarda yüzde 0,64'e kadar inen konut kredisi faiz oranları beklemedeki talebi harekete geçirdi. Satışlardaki artışın devam edeceği öngörülüyor...
Kamu bankalarının başlattığı faiz kampanyası son dönemde durgunlaşan konut piyasasını hareketlendirdi. Tarihinde ilk kez birinci el satışlarda yüzde 0,64'e kadar inen konut kredisi faiz oranları beklemedeki talebi harekete geçirdi. Haziran ayında konut satışları geçen yılın aynı ayına göre üçe katlanarak 190 bini buldu. Bu artışın devam etmesi bekleniyor.
Ekonomist Dergisi'nden Levent Gökmen Demirciler'in haberine göre; Türkiye'de son yıllarda giderek yükselen konut fiyatları ev sahibi olmayı zorlaştırmıştı. Pandemi sürecinde daha da daralan piyasaları hareketlendirmek üzere kamu bankaları tarafından uygulanmaya başlayan faiz kampanyası hedefine ulaştı. Kampanya, sunduğu bir yıl ötelemeli, 15 yıla varan vade seçenekli ve yüzde 0,64'e kadar gerileyen faiz oranıyla tüketiciler için konut alımını cazip hale getirdi. Bu fırsatı değerlendirmek isteyen yatırımcılar da kiralık ev arayışı yerine satılık ev arayışına geçti. Bu süreçte bahçeli, sosyal donatıları geniş alanlı projeler öne çıkarken, sosyal mesafe ve evden çalışmaya uygun evler tercih ediliyor.
Daha önce ülkemizde konut kredisi faizleri bu seviyelere hiç gerilememişti. Birinci el konut alımında yıllık faiz maliyetini yüzde 8ʻlere indiren bu kampanya ile enflasyon oranının altında bir oranla borçlanıp ev sahibi olma fırsatı sunulması yatırımcının alıma geçmesini sağladı. Bunun yanı sıra kampanyanın bir yıl ödemesiz bir dönem içermesi de konut kredilerinde ilk kez hayata geçirilen bir uygulama oldu. Mevduat faizlerinin çok düştüğü bir döneme denk gelen bu kampanya konut sektörünü harekete geçirdi.
BEKLEMEDEKİLER ALDI
Konut alımı yapmak isteyip de beklemede olan ve yüksek faiz oranları nedeniyle alım yapamayan tüketiciler uygulanan kampanyayı fırsat bilip konut alımına geçti. Bu süreçte kiralık ev arayışında olan tüketicilerin bile alım yaptıklarına dikkat çekiliyor.
Pandemi nedeniyle satışların düştüğü böyle bir dönemde haziran ayında satışlar birden yükselişe geçerken bu dönemde yapılan konut alımlarının yüzde 53'ü ilk defa ipotekli satış olarak gerçekleşti. Oysa bu oran geçmiş dönemlerde en fazla yüzde 45 seviyelerine ulaşmıştı. Haziran ayı içinde yapılan satışların yarıdan fazlasının ipotekli satış şeklinde gerçekleşmesi kampanyanın tüketiciler nezdinde ne kadar cazip bulunduğunun en önemli göstergesi olarak kabul ediliyor. Temmuz ayında hareketlilik biraz gerilese de bu kampanya sayesinde geçen yılki satış adetlerinin bu yıl da yakalanabileceğine vurgu yapılıyor.
REKOR SATIŞ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, haziran ayında konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 209,7 arttı ve 190 bin 12 adet konut satıldı. Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı ise yüzde 152 artarak 58 bin 632'ye yükseldi. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 30,9. oldu. İpotekli konut satışları, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.286,9 artarak 101 bin 504'ü buldu. Böylece ipotekli satışların payı da yüzde 53,4 düzeyine yükseldi.
Yılın ilk yarısında 624 bin 769 adet konut satışı gerçekleşerek, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23,5 artış yaşandı. Haziran ayındaki artışla nisan ve mayıs ayındaki sıkıntılı dönemin telafi edilmesi hatta üzerine de çıkılmasıyla aslında 2020'de sektörün hedeflerini tutturmasinin önü açıldı.
DÜŞÜK FAİZ ETKİSİ
GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kalyoncu, konut satışlarındaki rekor artışta kamu bankalarının tarihin en düşük faiz oranlarıyla sunduğu konut kredilerinin etkili olduğunu söylüyor. Kalyoncu, vatandaş konut sahibi olurken gayrimenkul sektörünün de zorlu bir dönemde büyük moral kazandığını vurguluyor. Gayrimenkul sektöründe ertelenmiş taleplerin çok hızlı şekilde devreye girdiği bir süreçte olunduğuna da işaret ediyor. Kalyoncu, düşük faiz oranının devam etmesi durumunda, konut satışlarının yıl sonunda rahatlıkla 2019 yılındaki seviyesinin üzerine çıkacağını öngörüyor.
Mehmet Kalyoncu, yeni konut satışlarında banka kredisi kullanımının bir önceki aya göre 30 puan arttığını belirtiyor. Kalyoncu, mayıs ayında yüzde 3,79 olan stok erime hızının haziran ayında hızla yüzde 11,96 seviyesine yükselmesinin beklemedeki konut alıcıları için faiz oranının ne kadar önemli olduğunu gösterdiğini söylüyor.
HAREKETLİLİK SÜRER Mİ?
Konutder Yönetim Kurulu Başkanı Z. Altan Elmas, konut sektörünün normalleşmeye "V" şeklinde başladığını söylüyor. Elmas, "Rakamlar, pandemi sürecinde duraklayan hatta durma noktasına gelen sektörümüzün ne kadar hareketlendiğini kanıtlıyor. Zaten Ağustos 2019'dan itibaren faizlerin yüzde 1'in altına düşmesiyle birlikte konut piyasasında bir toparlanma başlamıştı. 2020'nin ilk çeyreğinde de bu hareketlilik sürdü ve biz de sektör olarak stoklarımızı eritmeye devam edebildik" diye konuşuyor.
Pandemi sonrasında haziran ayında başlayan normalleşme sürecinde bakanlığın açıkladığı teşvik paketinin de sektörü beklentilerinin çok üzerinde hareketlendirdiğini belirten Z. Altan Elmas, 190 bin konutun 101 bininin kredili satış olarak gerçekleşmiş olmasının da bunu kanıtladığını vurguluyor. Elmas, temmuz ayına da iyi başladıklarını, satışların devam ettiğini ve birkaç ay daha bu hareketliliğin devam edeceğini öngördüklerini söylüyor. Elmas, "Kamu bankalarının yüzde 0,64 faiz oranını bir yıl ödemesiz ve 15 yıl vadeli sunduğu bu mekanizmayı daha ne kadar devam ettireceği kritik bir konu. Çünkü bugün piyasayı hareketlendiren bu kampanya" diye konuşuyor.
Z. Altan Elmas, eylül ve ekim aylarından itibaren yeni projelerle ilgili sektörden işaretler gelebileceğini ancak bunun ön şartının eylül ve ekime kadar bu ivmenin böyle devam etmesi olduğunu ifade ediyor. Elmas, "Yani ayda 200 bin olmasa bile en az 150-160 bin adetlik tempoyla 3-4 ay daha devam edebilirsek, o zaman yeni konut üretimini de görmeye başlayabiliriz" diyor.
GEÇEN YILDAN HIZLI
Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı, geçen yıl temmuz ayında yakalanan konut satış rakamlarına bu yıl haziran ayında ulaşıldığını vurguluyor. Özelmacıklı, yapılan satışlar sonrasında 194,3 milyar TL'lik beyan değeri üzerinden ödenen tapu harcının da toplamda 6,9 milyar TL olduğunu söylüyor. Özelmacıklı, "Tapu harçlarındaki indirimin sona ermesi ve kredili satışların satış beyan değerlerine yansımasıyla tapu harcı gelirlerinde ciddi bir artış da yaşanmış oldu" diye konuşuyor.
Mustafa Hakan Özelmacıklı, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü'nün e-haciz, e-terkin, e-ipotek gibi uygulamalarıyla işlemlerin kolaylaştığını belirtiyor. Özelmacıklı, şöyle devam ediyor: "Son dönemde başta Web-Tapu olmak üzere birçok servisle işlemlerin online olarak yapılabilmesine imkan sağlandı. Birçok kurumla yapılan entegrasyonlar ile işlemlere esas evraklar tapu müdürlüğüne fiziki olarak gönderilmeden elektronik ortamda gerçekleştirilebiliyor."
200 SEKTÖRE YARADI
Kampanya kapsamında vadelerin 15 yıla yayılması, peşin ödemelerin minimumda tutulması, ilk 12 ay ödemenin yapılmaması gibi faktörler vatandaşı kiracılıktan çıkarıp mülk sahibi olmasını sağladı. İnşaattaki bu hareketlilik beslediği yaklaşık 200 sektör için de can suyu oldu.
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkan Yardımcısı Mimar Ahmet Erkurtoğlu, pandemi sürecinde hükümetin konut satışlarının hızlanması için atmış olduğu adımla faizlerin düşmesinin durağan geçen ve artık konut stoklarının başladığı sektöre can suyu olduğunu söylüyor. Erkurtoğlu, "Haziran ayında geçtiğimiz yılın aynı ayına göre gerçekleşen yüzde 209,7'lik artış ve yine geçen aya göre yaklaşık dört katlık artış aslında vatandaşımızın konut alımını ne kadar önemsediğini gösteriyor" diye konuşuyor. Konut satışlarındaki artışın sektörün yılı 2019 rakamlarının üzerinde kapatacağı anlamına geldiğine dikkat çeken Erkurtoğlu, şunları söylüyor: "Pandemi gibi bir süreci geçiren tüm sektörler açısından bu rakamlar oldukça sevindirici. Şantiyeler şu an çalışmaya başladı. Ancak vatandaşlarımıza burada küçük bir uyarıda bulunalım. Fırsatçılara geçit vermesinler, evlerin değerlerini iyi araştırıp ona göre konut alsınlar."
ÇİNLİ İLGİSİ
Pandemi süreci yabancıya konut satışına ciddi bir darbe vurdu. Bu dönemde en çok konut alan ülkenin Çin olması ise dikkat çekti. Çünkü en çok konut alan ülke sıralamasında Çin ilk 10 ülke içerisinde yer almıyordu. Ahmet Erkurtoğlu, "Çinlilerin İstanbul'un önemli projeleriyle ilgilendiklerini ve konut aldıklarını biliyorduk. Tahminimiz o ki İpek Yolu projesi nedeniyle Çinlilerin konut alımı ilgisi devam edecektir" yorumunu yapıyor.
Koronavirüs sürecinde şirketler online satışa geçerken bu dönemde Özyurtlar ve Bahaş Holding ortaklığındaki Meydan Ardıçlı projesindeki 80 adet ticari alan whatsapp üzerinden iletişime geçilen başta Çin olmak üzere, İran, Yemen ve Cezayirli yatırımcılara satıldı. Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt, pandeminin yarattığı olağanüstü halin satışlarında olumlu açıdan bir olağanüstülük yarattığını söylüyor.
Özyurt, "Satış faaliyetlerimizi hızla online ortama taşıyarak yatırımcılarımıza sesimizi daha yüksek tondan duyurabildik. Ekran karşısından saniyeler içinde Çin'e, Yemen'e, Cezayir'e, İran'a gittik. Yine saniyeler içinde satış işlemlerimizi tamamladık" diye konuşuyor.
İkinci el konut fiyatları hangi ilde ne kadar oldu?
