Milyonlarca vatandaşı ilgilendiriyor! Kıdem tazminatı oranı belli oldu!
Milyonlarca vatandaş erken emekli olabilmek için gün sayıyor. Hürriyet Gazetesi yazarı Noyan Doğan, emeklilikten tazminata kadar merak edilen birçok konuyu soru başlıklarıyla kaleme aldı. İşte milyonlarca vatandaşı ilgilendiren soru başlıkları...
Hürriyet Gazetesi yazarı Noyan Doğan'nın 'Askerlik borçlanması emekliliği öne çekmez' başlıklı yazısında vatandaşlardan gelen soruları yanıtladı.
İşte Hürriyet Gazetesi yazarı Noyan Doğan'nın 'Askerlik borçlanması emekliliği öne çekmez' başlıklı yazısı...
***
"İlk işe giriş tarihim 4.10.2000. Askerlik borçlanmamı 390 gün yapıp, aralık ayında ödedim. Yatırdığım primler gün olarak gözüküyor, ama sigorta giriş tarihini veya tescilini öne çekmiyor. Nasıl bir yol izleyelim?
Sigorta başlangıcından önce yani çalışamaya başlamadan önce askere gittiyseniz askerlik borçlanması ile sigorta başlangıç tarihiniz borçlanacağınız gün sayısı kadar erkene çekilir ve bu da emeklilik yaşını etkiler. Ancak sigortalıyken askere gittiyseniz borçlanma sadece prim gün sayınızı etkiler, emeklilik yaşını öne çekmez. Sigorta başlangıcınız 2000 yılıysa 7000 prim gün ile 60 yaşında emekli olacaksınız. Emekliliğiniz geldiğinde askerlik borçlanmanız hesaba katılacaktır.
Temmuz'da tazminat artacak
Kıdem tazminatı oranı temmuz ayında ocak ayındaki kadar artar mı? Emeklilik için temmuz ayını beklemek mantıklı olur mu?
Kıdem tazminatı senede iki kere, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan genelge ile belirleniyor ve mali ve sosyal haklar çerçevesinde senede iki kere bir önceki altı aylık döneme göre artırılıyor. Temmuz ayında da kıdem tazminatının tavanı ocak-haziran döneminde uygulanan tazminat tavanına göre artacak. Kıdem tazminatı için bekleyeceksiniz emeklilik için temmuz ayı daha doğru olur.
Kardeşim 1986 doğumlu. İlk sigorta tarihi 29.4.2008. 3700 gün prim gün sayısı var. Yüzde 93 engelli raporu var. Malulen emeklilik şartlarını yerine getiriyor. Engelli emekli olması mı, malulen emekli olması daha doğru? Maaş farkı var mı?
Malulen emeklilik ile engelli emekliliği birbirinden farklıdır. Çalışmaya başladıktan sonra malul olunması halinde malulen emeklilik elde edilir. İşe başlamadan önce engelli olanlar ve engelli olarak işe başlayanlar ise engelli emekliliğinden yararlanır.
Engelli emekliliğinde engel durumuna göre ve işe giriş tarihine göre prim ödenmesi ve belirli çalışma yılının doldurulması gerekir. Engelli emekliliğinin normal emeklilikten pek farkı yoktur. Malulen emeklilikte ise 10 yıl içinde en az 1800 gün prim ödemiş olmak yeterlidir. Bu durumda engelli emekliliğinin maaşı, malulen emekliliğe göre daha yüksek olacaktır.
7000 günle tazminat alırsınız
27.12.2002 SSK girişliyim. 1.6.2005 tarihine kadar 729 gün ssk primim yattı. Bu tarihten itibaren de kesintisiz primim yatıyor. Toplam 7000 gün ve 58 yasında emeklilik hak kazanımım var. Bir yıl sonra 7000 gün dolacak, kıdem tazminatımı alarak ayrılabilir miyim, yoksa ilk işyeri ile toplam gün sayısı ile birlikte mi değerlendiriliyor?
İlk sigortalı olunan tarih 1999 ile 2008 arasında olanlar 25 yıl çalışıp, 4500 prim günü doldurduklarında kıdem tazminatı alabilirler ya da çalışma yılına bakılmaksınız 7000 prim günü doldurduklarında işyerinden kıdem tazminatı alıp, işten ayrılabilirler. Tazminat için gerekli prim gün sayısının aynı işyerinde doldurulması gibi bir zorunluluk yok. Ancak son işyerinizde ne kadar süreyle çalışıyorsanız tazminat o süre üzerinden hesaplanır.
Staj süresi sayılmıyor
1995 yılında staj yaptım. Tescil başlangıç bu tarih ama prim yatmamış. 43 yaşındayım. 15.11.1999’dan beri çalışıyorum, 22 yılım, 7300 prim günüm doldu. Ne zaman emekli olacağım. Stajım prim günümü etkilemeyecek ama yılımı da mı etkilemeyecek mi?
Staj sigorta başlangıcı sayılmıyor, çünkü staj döneminde emeklilik için prim yatmıyor. Ancak staj süresinde yatan primler prim gün sayısını etkiliyor. Dolayısıyla ilk işe girdiğiniz tarih olan 1999’dan itibaren emeklilik hesabınızı yapacaksınız. Sizin durumunuzda 7000 prim gün ile 58 yaşında emekli olacaksınız.
1991-1995 yılları arası, öğrenci vizesiyle Avustralya’da bulundum. Bu geçen süreyi borçlanabilir miyim? 1964 doğumluyum
416 Sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebeler Hakkında Kanun uyarınca yurtdışında geçen öğrenim süreleri borçlanılabiliyor. Ancak öğrencinin sigortalı olmaksızın yurtdışına gönderilmiş olması ve 1416 sayılı kanuna tabi olarak, mecburi hizmet karşılığı yurtdışına gönderilmiş olması gerekiyor. Bu şartları taşıyorsanız borçlanabilirsiniz. Bunun dışında öğrenci vizesi ile yurtdışında olanlar borçlanamaz."
