Ortak gayrimenkullerin kullanımı engellenebilir mi?

Posta köşe yazarı Tamer Heper, bugünkü yazısında bir okuyucusunun 'Eşime ve kardeşlerine babadan miras olarak tarla kaldı. Eşim ve kardeşleri dört kişi. Ancak üçü bu tarlayı kullanıyor. Hatta içine kaçak ev ve sera yapıyorlar ama eşimi tarlaya sokmuyorlar. Bu yapılanları engelleme imkanımız olur mu? Bir de bu kullanımı engelleyebilir miyiz?' sorusuna cevap verdi. İşte Tamer Heper'in yazısı...

Eşime ve kardeşlerine babadan miras olarak tarla kaldı. Eşim ve kardeşleri dört kişi. Ancak üçü bu tarlayı kullanıyor. Hatta içine kaçak ev ve sera yapıyorlar ama eşimi tarlaya sokmuyorlar. Bu yapılanları engelleme imkanımız olur mu? Bir de bu kullanımı engelleyebilir miyiz? l G.M.

Soru içinde her ne kadar dört kardeşe miras olarak kalan tarladan söz ediliyorsa da bu tarlanın daha önceden hisseli olduğu anlaşılıyor. Ancak konu üç kardeşin kullanıp, okuyucumun eşine bir imkan tanınmıyor olmasında. Bu yer bugün için ortak mal, ancak babadan miras olarak kaldığı için de bu kardeşlerin hakları eşit.

Ortak gayrimenkuller için hukuki bir işlem yapılacaksa, elbirliği mülkiyetinde tüm ortakların bu işleme katılması, paylı mülkiyette ise sayı ve arsa yapı çoğunluğunun bulunması şartı aranır. Büyük ihtimalle okuyucumun bahsettiği tarla, miras olarak kaldığı için bugün elbirliği mülkiyeti şeklindedir.

Dolayısıyla tüm paydaşların katılımı olmadan tarla vasfı değiştirilemez ve üzerine bina yapılamaz. Tüm ortakların kabulü olması halinde dahi, böyle barınak yapılması birtakım izinlere bağlıdır. Dolayısıyla görünen o ki yapılan bina, şikayet halinde kaldırılması yani yıkılması gereken bir yapıdır.

***

Kardeşlerin tarla olarak kullanıyor olması durumu, onların bir fuzuli şagil (araziyi işgal eden) olduğunu göstermez. Onlar malik sıfatı ile tarla olarak kullanabilir. Bu kullanım engellenmez, ancak kullanamayan ortağa da hissesi nisbetinde bir kullanma bedeli ödemek durumunda kalırlar.

Bu nedenle okuyucumun eşinin, hissesi nisbetinde bir kullanma bedelini talep hakkı vardır. Talebi ile bu ödenmez ise dava açarak talepte bulunabilir ve mahkemeden bir karar alınabilir.