Sanayi tesislerinde metrekare fiyatları uçuşa geçti!
Yatırım iştahı artan sanayici OSB'lerde yer bulamayınca mevcut sanayi tesislerinde fiyatlar uçuşa geçti. Türkiye'de sanayi binalarının metrekare başına ortalama birim fiyatları yüzde 27, birim kiraları da yüzde 31 yükseldi. Bazı OSB'lerde fiyatların yüzde 100'ü geçtiğine dikkat çekildi.
Konuttaki fahiş fiyat problemi gündemden düşmezken, sanayiciler de fabrika binalarındaki yüksek fiyatlardan şikayet ediyor. Dünya Gazetesi'nden Merve Yiğitcan'ın haberine göre; Denge Değerleme tarafından için hazırladığı rapor, sanayi tesislerin ortalama birim bedellerindeki yüksek artışları ortaya çıkarıyor.
Sanayi tesislerinin işlem yoğunlukları göz önünde bulundurularak belirlenen 22 şehirde 2020 ve 2021 yılı için SPK lisanslı uzmanları tarafından yapılan analizlere göre, Türkiye’de sanayi tesislerinin (fabrika binalarının) metrekare başına ortalama birim tutarları bir senede yüzde 27 yükselerek, 2 bin 80 Türk Lirası'na ulaştı. En yüksek birim bedel metrekare başına ortalama 4 bin 52 Türk Lirası ile İstanbul Avrupa Yakası’nda kaydedilirken, bunu 3 bin 914 Türk Liras ile İstanbul Anadolu Yakası, 3 bin 504 Türk Lirası ile Kocaeli, 2 bin 846 Türk Lirası ile Antalya ve 2 bin 302 Türk Lirası ile Konya takip etti. Geçtiğimiz seneye göre ortalama birim bedellerdeki en fazla yükselişin yaşandığı şehir yüzde 66 ile Antalya olurken, Antalya'yı Konya, Balıkesir, Çanakkale ve Kocaeli izledi.
Kiralarda da ciddi artış var
Sanayi tesislerinin aylık birim kiralarında ciddi yükselişler görülüyor. Türkiye'de sanayi tesislerinde aylık birim kira yükselişi bir senede yüzde 31,6 olarak belirlenirken, en çok aylık birim kira yükselişi yüzde 69 ile Konya’da gerçekleşti. Konya’yı yüzde 64 yükselişle Antalya, yüzde 60 ile Düzce, yüzde 58 ile Balıkesir ve yüzde 44 ile Kocaeli takip etti. Ortalama aylık birim kirada en yüksek şehir Kocaeli olarak belirlenirken, Kocaeli'yi İstanbul Avrupa Yakası, İstanbul Anadolu Yakası, Antalya ve Bursa takip etti. Raporda, “Ülkemizde sanayi alanındaki gelişmelere paralel olarak sanayi arsa üretimi kısıtlı kalmaktadır. Ülkemizin pandemi nedeniyle üretimde dünyada öne çıkması arz-talep dengesizliğini artırmış, fabrika birim bedellerindeki artış oranı konut fiyat artış oranlarını yakalamış durumdadır” ifadelere yer verildi.
“OSB’lerdeki rant engellenmeli”
Fabrikalardaki bedel artışlarıyla ilgili açıklamalar yapan İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, Türkiye’nin Kovid-19 salgını nedeniyle üretim üssü özelliğini pekiştirdiğine ve böylece ihracatta önemli bir çıkış yakaladığına vurgu yaparak, bu ivmeyi korumak amacıyla yeni yatırımlarla üretim parkının genişletilmesi gerektiğine,fakat sanayi arazilerindeki fiyat yükselişlerinin konut fiyatlarındaki yükselişlerle yarıştığına dikkat çekti.
Üreticinin elindeki finansmanı arsa teminine kullanması durumunda, üretim parkına kullanacağı finansmanının kalmadığına vurgu yapan Avdagiç, “Türkiye’nin tedarik ülkesi konumunu kalıcı hale getirmek için sanayi arsası arzını artırarak, makul fiyatlarla yatırımcıyla buluşturmalıyız. İstanbul’da ve çevre illerdeki organize sanayi bölgelerinde yer bulma konusunda zorluk yaşıyoruz. Bu sorun, yatırım yapacak firmaların ticaretini engelliyor. İstanbul’da olmasa bile yakın illerde OSB sayılarının artması önemli. İstanbul’un çevresinde bir tarafı Çorlu, diğer tarafı Gebze’de olmak üzere ikinci halkadaki seçeneklerin sayısını artırmamız lazım. Hatta daha da genişlemek gerek” değerlendirmesinde bulundu. Mevcut OSB’lerin büyüme taleplerinin de ivedilikle onaylanması gerektiğine işaret eden Avdagiç, aynı zamanda OSB’lerin rant için kullanılmasına izin verilmemesi için, tahsis edilen arsalara makul sürelerde yatırımda bulunmayanların tahsislerinin, süratle yatırım yapacak şirketlere devredilmesi gerektiğini dile getirdi.
Stoklar azaldı, kapasite artırılmalı
OSB’lerde de kira fiyatlarının çok yükseldiğini ifade eden Avdagiç, şunları kaydetti:
“Türkiye genelinde sanayi tesislerinde ortalama birim kira artışları yüzde 30'u aşmış durumda. Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrek büyümesinin detaylarına baktığımızda stoklarda 5 puan azalma dikkati çekiyordu. Bu, kurulu üretim kapasitesinin artırılması gereğini de ortaya koyuyor. Bu sebeple yatırım kapasitesi için OSB’lerde yer sorunlarının çözülerek, finansman ve hammadde temini imkanlarının geliştirilmesi büyük önem arz ediyor.”
OSB'lerde tamamen veya kısmen bedelsiz tahsis süresi uzatıldı!
