Satılık ve kiralık konut fiyatlarında rekor artış!
İstanbul’da 252 bin 353 adet konut stoku mevcut. Son zamanlarda artan kira fiyatları gündemden düşmüyor. Merkezi yerlerde konumlanan evlerin kiralarının ortalama en az 3 bin TL'den başlarken, konut fiyatları da yüzde 30 arttı.
Son zamanlarda ev kira bedellerinde ciddi bir artış yaşanıyor. Ülke genelinde artık ‘yaşanabilir’ kiralık bir konut bulmak, neredeyse bir hayal haline geldi. BirGün Gazetesi'nden Filiz Gazi'nin haberine göre; pek çok şehirde, kiralara fahiş zamlar yapıldı. Yüz yüze eğitime başlanması ve üniversitelere dönülmesi bu durumun gerekçelerinden.
Asgari ücretle geçimini sağlayan bir aile için görece iyi bir semtte oturmak artık pek mümkün görünmüyor. Beyaz yakalılar, kamuda çalışanlar gibi orta geliri bulunanlarsa yükselen kiralar sonucunda neredeyse maaşlarının yarısını kiraya vermeye başladı.
BM Özel Raportörü, elverişli konut hakkına ilişkin şunları söylüyor:
“Her kadının, erkeğin, gencin ve çocuğun, barış içinde ve onurlu bir şekilde yaşayabileceği güvenli ve korunmalı bir ev ve toplumu edinme ve sürdürebilme hakkıdır.” Konutun elverişli olması için ise şu özellikler sıralanıyor: “Kullanım hakkının yasal güvenliği, hizmetlerin kullanılabilirliği, ödenebilirlik, erişilebilirlik, oturulabilirlik, konum ve kültürel elverişlilik.”
YAŞANABİLİR EV HAYALİ
sahibindencom gibi sitelere bakıldığında depreme dayanıklı, yaşanılabilir, kentin kültürel faaliyet alanlarına yakınlık açısından merkezi yerlerde konumlanan evlerin kiralarının ortalama en az 3 bin Türk Lirası'ndan başladığı belirleniyor.
Yine sahibindencom’a göre İstanbul’da kira tutarlarının 15 bin Türk Lirası'na kadar yükselen yerler bulunuyor. Gayrimenkul veri analizi platformu Endeksa'nın megakentin ilçelerinin, konut fiyatlarını ele alan araştırmasına göre, en pahalı semtler arasında Sarıyer, Beşiktaş, Bakırköy, Kadıköy ve Beyoğlu yer alıyor. En düşük kira değerine sahip olanlar ise Sancaktepe, Silivri, Sultanbeyli, Arnavutköy ve Çatalca şeklinde belirlendi.
Endeksacom’a göre, İstanbul’da 252 bin 353 adet konut stoku mevcut. İlçeleri içinde konut stoku en yüksek olanlar sırasıyla Esenyurt, Kadıköy, Beylikdüzü, Maltepe ve Bahçelievler, stok adedi en düşük ilçeler ise Eyüpsultan, Beykoz, Şile, Çatalca ve Adalar olarak açıklandı.
Merkezi yerde oturmanın ekonomik bedelleri zamlanınca nüfusun önemli bir kısmı, yani nüfusun üretenleri kentin çeperlerinde yaşamaya yöneliyor. Bu da çoğunluğun şehrin belirli olanaklarından yararlanamaması anlamını taşıyor. Kentsel dönüşümle evlerinden tahliye edilen kişiler, lüks semtlerin yanına yaklaşamıyor.
Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, ev fiyatları 2021 Haziran itibarıyla Türkiye'de ortalama senelik yüzde 30 oranında yükseldi. Bazı bölgelerde bu yükseliş yüzde 100’lere kadar ulaşıyor. Cihangir’de emlakçı ofisi olan Yalçın Bayazıtlı, koronavirüs salgını sonrasında kiraların daha fazla yükselttiğini vurguluyor ve bu yükselişin bir nedeninin mülk sahiplerinin ‘fırsatçılığıyla’ ilgili olduğunu belirterek şu açıklamalarda bulundu:
“İndirim gibi bir şey yok artık, neredeyse kim fazla verirse… Kâğıthane’de en son 3 bin 750 lira kiralık ev verdim. Kâğıthane gibi yerde 2 binin üzerinde kira olmazdı. Hayal bile edemezdiniz.”
Beşiktaş’ta bir başka emlakçı olan Kürşat Aksu ise telefonlarının durmadığını aktardı. Yalnızca gayrimenkul sahiplerinin değil, emlakçıların da bu fiyatlarda payı olduğuna dikkat çekti ve şunları kaydetti:
“Açgözlü emlakçılar var. Kötü haber çabuk yayılır; mal sahipleri de duyuyor sağdan soldan, kiralar artmış. Ev de yok… Yapılaşma az, zaten binalar 3- 5 katlı eski binalar. Bu halde ev fiyatlarının düşmesine imkân yok. Nüfusu patlattılar. Tam tersine talep gün geçtikçe artıyor. Beşiktaş civarlarında 10’un üzerinde üniversite var. Öğrenciler de ev arıyor.”
İstanbul Üniversitesi’nde okuyan Cihan Cihangir, ev arayış süreciyle ilgili şöyle konuştu:
“Geçen sene Şişli’de 2+1, bin 500 TL olan bir ev şimdi 2 bin 500 TL. Her gün bambaşka olağanüstü şaşırtıcı ilanlarla karşılaşıyorum: İki hatta bazen üç depozito isteyen ev sahipleri, bir depozito yerine tam altın isteyen ev sahipleri, dalga geçer gibi kömürlüğe eşya koyup 2+1 evmiş gibi yutturmaya çalışan emlakçılar, metrobüse koşarak 6 dakika yazan ilanlar... Camsız penceresiz, dışarıyla hiçbir bağı olmayan, içeri hava girmeyen karanlık, kapısız, nemli, boyasız evler…”
Net bir sayı belli olmamakla beraber İstanbul'da 7 ile 10 bin, Türkiye genelinde ise onbinlerce evsiz bulunduğu öngörülüyor.
