Sözleşmeden kaynaklanan önalım hakkı!
Ön alım hakkı, yasadan doğan önalım hakkı ve sözleşmeden kaynaklanan önalım hakkı olmak üzere ikiye ayrılıyor. Peki, sözleşmeden kaynaklanan önalım hakkı nedir? Sözleşmeden kaynaklanan önalım hakkında süre ne kadardır?
Sözleşmeden kaynaklanan önalım hakkı!
Ön alım hakkı, yasadan doğan önalım hakkı ve sözleşmeden kaynaklanan önalım hakkı olmak üzere ikiye ayrılıyor. Sözleşmeden doğan önalım hakkı malike mülkiyet hakkını hukuksal işlemle sınırlandırabilme imkanını veriyor.
Ön alım hakkı sözlesmesi adi yazılı şekle tabi tutuluyor. Önalım hakkının yer aldığı önalım sözleşmesi, sadece taraflar arasında hüküm ifade ediyor. Hakkın tapuya şerh edilmesi ile de hakkın sonraki maliklere karşı ileri sürülmesi olanaklı hale gelebiliyor. Şerhin etkisi on yıl geçmekmesi halinde sona eriyor.
Sözlesmeden doğan önalım hakkının satımın hak sahibine alıcı veya satıcı tarafından bildirilmesinden itibaren üç ay ve her halde satımdan itibaren iki yıl içinde kullanılması gerekiyor.
Bu hak şerh edildiği takdirde tapu kütüğünde malik olarak görünen kişiye, şerh edilmemişse satıcıya karşı dava açılmak suretiyle kullanılabilinir.
Hak sahibinin hakkını kullanmasıyla, malik ile aralarında bir satım ilişkisi kurulmaktadır. Taşınmazın mülkiyeti dava sonunda alınan kararın kesinleşmesi ile hak sahibine geçmektedir.
TMK - Madde 735
“Tapu kütüğüne şerh verilen sözleşmeden doğan ön alım hakkı sözleşmede belirtilen sürede ve belirtilen koşullara göre her malike karşı kullanılabilir. Kütükte koşullar belirtilmemişse taşınmazın üçüncü kişiye satışındaki koşullaresas alınır.
Şerhin etkisi her durumda, şerhin verildiği tarihin üzerinden on yıl geçmekle sona erer.
Yasal önalım hakkının kullanılmasına ve vazgeçmeye ilişkin hükümler sözleşmeden doğan önalım hakkında da uygulanır.”
Sözleşmeden doğan önalım hakkı, mal sahibi taşınmazıhemen satmak istemiyorsa ileride satmasıihtimali varsa tesis olunur ve çok defa bu hak ile taşınmazın istenilmeyen birkişinin eline geçmesini önleme amacı güdülür.
Yasal önalım hakkı ise paylı mülkiyet konusu taşınmazın paydaşlarından birinin payını üçüncü bir şahsa satması halinde, diğer paydaşlara satılan bu payı, aynı şartlarla, tek taraflı yönetilmesi ve varması gerekli bir irade açıklamasıyla satın alabilme yetkisi veren yenilik doğurucu bir haktır.
