Şufa hakkı nedir? Şufa hakkı nasıl engellenir?
Şufa hakkı, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenen haklardan biridir. Mal alım satışında mal sahibine hak tanıdığı için önemli bir kavramdır. Peki şufa hakkı nedir, hangi durumlarda geçerlidir veya geçerli değildir, şufa hakkı nasıl engellenir? Şufa hakkı ile ilgili bilinmesi gerekenler…
ŞUFA HAKKI NEDİR?
Şufa hakkı, malın satılması durumunda, malın hak sahibine öncelikle satın alma hakkı tanıyan bir hukuki kavramdır. Örneğin, üzerinden açıklamak gerekirse, (A) isimli bir şahıs, (B)’nin arsasına şufa hakkına sahip ise, (B) bu arsayı başkasına sattığında, (A)’nın bu arsayı o kişiden önce satın alma hakkı doğacaktır.
Şufa hakkı, hukuki anlamda "yenilik doğurucu bir hak" olarak değerlendirilmektedir. Bu özel hak, bir kişinin tek taraflı irade beyanıyla bir satış işlemini gerçekleştirmesine imkan tanır ve karşı tarafın bu işlemi kabul etmesi gerekmez. Bu hak, kullanımı sırasında herhangi bir şarta bağlanamaz. Eğer böyle bir şarta bağlanmışsa, şufa hakkı kullanılmamış sayılır ve geçerliliğini kaybeder. Şufa hakkı bir kez kullanıldıktan sonra, sahibi tarafından tek taraflı olarak geri alınamaz. Eğer böyle bir geri çekilme veya iptal girişimi olursa, karşı tarafın temerrüde düşme durumuyla ilgili hükümler (TBK m. 123-126) çerçevesinde dava açma hakkı doğar.
ŞUFA HAKKI NASIL ENGELLENİR?
Şufa hakkı, hak sahibinin Feragati, cebri icra, Satış dışı gerçekleşen devir ve fiili taksim ile engellenebilir.
Hak sahibinin feragati: Taşınmaz bir mal üzerinde sahip olan paydaşlar, şuf'a haklarından tüm satışlar için feragat etmeyi düşünüyorlarsa, bu feragatin geçerli olması için önceden yapılmış olması, resmi bir yazılı belgeye bağlı olduğu ve mutlaka tapu siciline şerh verilmesi gerektiğini belirtmek gerekir.
Cebri icra: Şuf'a hakkı, yalnızca iradi satışlar için geçerlidir ve bu nedenle zorunlu icra yoluyla gerçekleştirilen satışlarda bu hak kullanılamaz.
Satış dışı gerçekleşen devir: Şuf'a hakkına konu malın, satış işlemi dışında başka bir yöntemle (bağış veya trampa gibi) devredilmesi durumunda, bu hak artık kullanılamayacaktır. Bu gibi durumlarda, hak sahibi muvazaa iddiasıyla dava açma hakkına sahiptir.
Şufa Hakkı nedir, nasıl kullanılır? Şufa Hakkı davası nasıl açılır?
Tapuda şufa hakkı nasıl kullanılır?
Hisseli gayrimenkullerde şufa hakkı nasıl kullanılır?
