Şufa hakkı süresi kaç yıl?

Şufa hakkı süresi kaç yıl?

Taşınmaz bir malın satılması durumunda onu diğer alıcılar karşısında öncelikle satın alabilme hakkına önalım hakkı veya şufa hakkı deniyor.

Taşınmaz mal satılacağı zaman satıcı durumu, önalım hakkı sahibine bildirmeye zorunlu oluyor. Böylece paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşlar önalım hakkını kullanabiliyor. 

Şufa hakkı, alıcıya karşı dava açılarak kullanılıyor.

Şufa hakkı sahibi, adına payın tesciline karar verilmeden önce, satış bedeli ile alıcıya düşen tapu giderlerini, hâkim tarafından belirlenen süre içinde hâkimin belirleyeceği yere nakden yatırmakla yükümlü oluyor. Peki, şufa hakkı süresi kaç yıl?

Cebrî artırmayla satışlarda önalım hakkı kullanılamıyor. Şufa  hakkından feragatin resmî şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekiyor. 

Belirli bir satışta önalım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tâbidir ve satıştan önce veya sonra yapılabiliyor. Yapılan satış, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildiriliyor. 

Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden üç ay ve her hâlde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşüyor. Şufa hakkı bazı durumlarda kullanılamıyor.  İşte şufa hakkının kullanılamayacağı haller!

-Taşınırlarda esasen yasal önalım hakkı yoktur,

-Elbirliği mülkiyeti ise kat mülkiyetinde de (Kat Mül. K. m. 8) durum aynıdır,

-Mülkiyetin devri borcunu doğuran bağışlama veya trampa hallerinde önalım hakkı kullanılamaz

-Kamulaştırma ve arazi toplulaştırması hallerinde de durum böyledir.

-Artırma yoluyla yapılan satışlardan cebri artırmayla satışlarda 

-Önalım hakkına konu olan payın mülkiyetinin bir hâkim kararıyla başka bir kişiye geçirildiği hallerde,

-Satım karakterinin üstün bulunmayıp bağışlama karakterinin ağır bastığı karma sözleşmelerde

-Üçüncü kişi tarafından üstlenilen karşı edimin, önalım hakkı sahibi tarafından yerine getirilmesinin mümkün olmadığı hayat boyunca irat, ölünceye kadar bakma sözleşmeleri ile önalım hakkı konusunun (payın) bir şirkete sermaye olarak konulduğu hallerde

-İki şirketin birleşmesi halinde

-Paylı mülkiyete konu olan taşınmazın bir bütün olarak veya bunun belirli bir kısmının devredildiği hallerde de, devre bütün paydaşlar oybirliğiyle karar verdikleri takdirde, önalım hakkı ileri sürülemez.

-Vakıf kurma işleminde,

-Mirasın geçmesi ve paylaşımında, mirastan feragat vs. gibi miras hukukuna ilişkin amaçların ağır bastığı durumlarla,

-Paydaşın payını, çocuklarına, karı veya kocasına ya da bir hısımına devretmesi halinde şeklen bir satış sözleşmesi bulunsa bile, gerçekte satıştan başkamiras hukukuna ilişkin amaçlar veya bağışlama bulunan hallerde,

-Paylı mülkiyete konu taşınmazın paydaşlar arasında fi ilen taksim edilipde kullanılan bir kısmının verilmiş olduğu paydaş tarafından üçüncü bir kişiye satılması halinde de önalım davası açılamaz.

-Tapuya kayıtlı olmayan taşınmazlarda önalım hakkı kullanılamaz.

-İntifa hakkı tesisi ile konut hakkı tesisinde,

- Son olarak eşyayı kullanma borcu doğuran adi kira, ürün kirası gibi ilişkilerde de satım söz konusu olmadığı için şufa hakkı kullanılamaz.

Şufa hakkı nasıl engellenir?

Öznur YASLI/Emlakkulisi.com