Tapu harçlarına indirim geliyor

Emlak vergisine tabi değerler ile değer tespit komisyonlarının yapısı da değiştiriliyor.

Maliye Bakanlığı bürokratları, taslakta yer alan kentsel rantların vergilendirilmesinin altyapısını oluşturacak diğer düzenlemeler için de harekete geçti.  

Bu çerçevede Harçlar Kanunu ile Emlak Vergisi Kanununda değişikliğe gidilmesi amacıyla bir çalışma başlatıldı. Yeni yasama döneminde Meclis gündemine getirilmesi düşünülen çalışmayla öngörülen bazı düzenlemeler şöyle:

-Tapu harcı düşürülecek: Halen gayrimenkul alım satımlarında, alıcı ve satıcının her birinden ayrı ayrı olmak üzere yüzde 1,5 oranında tapu harcı alınıyor. Harç oranının yüksek olması da emlak alım satım bedellerinin, tapuda düşük gösterilmesine yol açıyor. Kanun gereği, tapuya bildirilen değer, emlak vergisine tabi değerlerden daha düşük olamıyor. Emlak alım satımlarının çok büyük bölümünde de tapuya alım satım bedeli olarak emlak vergisine tabi değer bildiriliyor. Yapılan araştırmalara göre, harcı da genellikle emlağı satın alan kişi ödüyor.

Harçlar Kanununda yapılacak değişiklik ile yüzde 3'lük oran, yüzde 1'e indirilecek. Yeni oran, vergisel hesaplamalar sonucunda az ihtimal de olsa yüzde 1,5 şeklinde de belirlenebilecek.

EMLAK DEĞERLERİNDEKİ ÇARPIKLIK GİDERİLECEK

-Emlak vergisinde takdir komisyonlarının yapısı yeniden düzenlenecek: Maliye Bakanlığı da değer tespitlerinin içinde aktif şekilde yer alacak. Belediye mücavir alan sınırları içindeki takdir komisyonlarında Maliye Bakanlığı temsilcisine de yer verilecek. Maliye temsilcisi, her ilin Vergi Dairesi Başkanlığı ya da Defterdarlığınca seçilecek.

-Değer tespit kriterleri değişecek: Maliye Bakanlığına göre, emlak vergisine tabi değerler sadece il ve ilçeler bakımından değil, birbirine komşu mahalle ve sokaklar açısından da çarpıklık gösteriyor. Aynı cadde ya da sokağın bir tarafında metre kare birim değeri 500 YTL olarak belirlenirken, söz konusu tutar, sokağın diğer yanında 50 YTL olabiliyor.

Yapılacak yeni düzenlemeyle değer tespitleri için daha objektif kriterler getirilecek. Bu kapsamda, değer tespiti yapılan bölgede, banka ipoteği varsa, o ipotekteki kayıtlı değere de bakılacak. Gayrimenkul şirketlerinin yaptıkları değer tespitleri göz önünde bulundurulacak. Aynı şekilde varsa kamulaştırma bedelleri ile özelleştirme sonucu satılan gayrimenkullerin satış değeri de değer tespitlerinde dikkate alınacak.

-Bütün binalar, bina vergisine tabi tutulacak: Emlak vergisi hesaplamalarında, ruhsat yerine fiili durum belirleyici olacak. Ruhsat alınmadığı için tapu kayıtlarında arsa olarak görülse bile binalardan bina vergisi tahsil edilecek. Üzerinde 5 katlı, 10 katlı lüks binalar da bulunsa, iskan ruhsatı alınmayan yerlerden halen arsa vergisi alınıyor. Yeni düzenlemede, üzerinde gecekondu da olsa, lüks bina da olsa bu tür yerlerden arsa yerine bina vergisi tahsil edilmesi öngörülüyor.

Maliye Bakanlığından bir yetkili, "Adam, 10-15 bloktan oluşan site yapmış. Ama müteahhidin eksiklikleri nedeniyle iskan ruhsatı alınmamış. Mevcut sistemde bu sitenin lüks binalarında oturanlar arsa üzerinden emlak vergisi ödüyor. Daha düşük tutarda vergilendiriliyor. Yeni Kanunda bu değişecek. Ancak burada özel hukuk hükümlerine de bakacağız. Bu açıdan bir engel bulunup bulunmadığını araştıracağız" açıklamasında bulundu.

EMLAK ENVANTERİ ÇIKARILACAK

Bu arada Maliye Bakanlığı, kentsel rantların vergilendirilmesine dönük olarak Maliye Bakanlığı, belediyelerle ortaklaşa olarak Türkiye'nin emlak envanterini çıkaracak.

Sayım rakamlarına göre, Türkiye'de 18 milyon dolayında bina görülüyor. Ancak Maliye Bakanlığının inşaat ve iskan ruhsatları ile diğer veriler üzerinden yaptığı tespitlere göre bu sayı 20 milyonu aşıyor. Bakanlık, envanter çalışmasıyla, Türkiye'deki bina sayısını daha sağlıklı şekilde ortaya koyacak.

Emlak ve Harçlar Kanununda yapılacak değişikliklerin yanı sıra, bina envanteri ile kentsel rantların sağlıklı bir şekilde vergilendirilmesinin altyapısı da kurulmuş olacak. Emlak vergisine tabi değerlerin günün şartlarına uygun şekilde düzenlenmesi ve tapu harcının düşürülmesiyle, tapuda yanlış beyanın büyük ölçüde önüne geçileceğini belirten bir Bakanlık yetkilisi,  şu değerlendirmede bulundu:

"Öncelikle emlak vergisinde metre kare birim değerlerdeki adaletsizlikler, çarpıklıklar giderilecek. Maliye olarak, değer tespitinde aktif şekilde yer alacağız. Değer tespitlerine objektif kriterler gelecek. Bir bölgede özelleştirmede bir yerin metre karesi diyelim 100'e satılırken, sen oranın metre kare birim değerini 20 olarak belirleyemezsin. Diğer taraftan tapu harcını düşürerek, alım satımlardaki vergi yükünü de azaltacağız.

Bütün bunlar bir araya geldiğinde, gayrimenkul alan ya da satan bir kişi, tapuda bugünkü gibi çok düşük değer bildiriminde bulunamayacak. Bu da kentsel rantların vergilendirilmesi sırasında bizi gerçek rakamlara ulaştıracak."
 
Hürriyet